هنگامی که سهام شرکت‌ها برای نخستین بار در بازار بورس عرضه می‌شوند طرفداران زیادی دارند. چرا که سهام عرضه اولیه، به طور معمول با رشدی حدود ۲۵ درصد (و در بعضی موارد تا هزار درصد) روبرو می‌شوند و سود خوبی را عاید خریداران خواهند کرد.
روز دوشنبه هفته گذشته سهام اولیه شرکت نفت سپاهان در بورس تهران عرضه شد. اما ظاهراً مشکلات نرم‌افزاری سبب توقف معاملات آنلاین در روز دوشنبه شد. اختلالی که البته به سود عده معدودی هم شد و آنها توانستند بدون رقابت و در صف ایستادن به راحتی بخشی از سهام را بخرند. گزارش فناوران اطلاعات را از این اختلال پر سر و صدا می‌خوانید. اختلال نرم‌افزاری مانع فروش به آنلاین‌هاقرار بود دوشنبه هفته گذشته (۵ خرداد) تعداد ۱۰۵ میلیون سهم معادل ۱۰ درصد از سهام شرکت نفت سپاهان متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی نفت در نماد “شسپا” در عرضه اولیه وارد بورس اوراق بهادار شود.این شرکت به عنوان ۴۸۰امین شرکت پذیرفته شده برای اولین بار پس از پذیرش و درج نام شرکت در فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فهرست نرخ‌های بازار دوم عرضه می‌شد.این عرضه در حالی پنجم خرداد قرار بود صورت بگیرد که هیات پذیرش بورس اوراق بهادار در جلسه ۱۶ دی ماه سال ۹۲، با پذیرش سهام شرکت نفت سپاهان در بورس اوراق بهادار تهران موافقت کرده بود و از آن زمان تاکنون سهام این شرکت چند بار در نوبت عرضه قرار گرفت. اما شرایط منفی بازار بورس سبب شده بود تا مدیران این شرکت از عرضه آن منصرف شوند.طبق روال عرضه‌های اولیه، ابتدا عرضه سهام به تعداد تعیین شده ۶۳ هزار سهم، برای کارگزاری‌ها فعال شد تا قیمت این سهم کشف شود. هرچند سازمان بورس به دلایل نامشخص (احتمالا مشکلات نرم‌افزاری) این فرایند را در نیم ساعت پایانی کار بورس آغاز کرد.پس از کشف قیمت، در لحظات پایانی ساعت کار بورس، ناظر به کاربران آنلاین اجازه خرید داد اما هیچ سفارشی در سیستم عمل نکرد و صرفا صف تقاضا تشکیل شد.با پایان یافتن ساعت کار بورس، به نظر رسید عرضه به آنلاین‌‌ها در روز بعدی کاری بورس، یعنی روز دوشنبه، انجام خواهد شد. رانت اطلاعاتی برای ۵ میلیون سهماما اتفاق عجیب در ساعت یک و نیم روز دوشنبه رخ داد که شرح آن به اندکی مقدمه نیاز دارد. در سازمان بورس، عملیات آنلاین تنها از طریق دو نرم‌افزار رایان و تدبیر انجام می‌شود که کارگزاری‌ها مختارند یکی از این دو را برای همکاری برگزینند.در ساعت یک و نیم روز دوشنبه و در حالی که ساعت کاری بورس به پایان رسیده بود، نرم‌افزار رایان اجازه دسترسی به کاربران آنلاین را برای خرید سهام نفت سپاهان داد. اما این دسترسی شامل سفارشات خرید گذشته نبود و تنها سفارشاتی مورد قبول واقع می‌شد که دوباره در سیستم ثبت می‌شد.بنابراین در روز دوشنبه با توجه به سهمیه ۱۲۰۰ سهم برای هر کد آنلاین،حدود ۴ هزار و ۱۰۰ نفر که با رانت اطلاعاتی، از فعال شدن دسترسی نرم‌افزار رایان و لزوم ثبت مجدد سفارش خبر داشتند موفق به خرید سهم شدند که مجموعه ۵ میلیون سهم از ۲۰ میلیون سهم عرضه شده برای حدود ۴۱۰۰ کاربران آنلاین را شامل شد. تصمیم عجیب ناظر بازارعجیب‌تر از نحوه به وجود آمدن این رانت اطلاعاتی، برخورد سازمان بورس و اوراق بهادار با فروش ۵ میلیون سهم بود.در حالی که دیگر کاربران آنلاین از ماجرا آگاه شده و به این روند نابرابر اعتراض داشتند، ناظر بورس تهران در پیامی از باطل نشدن این معاملات خبر داد و اعلام کرد بقیه متقاضیان می‌توانند روز چهارشنبه ۷ خرداد سهم باقیمانده را خریداری کنند. توضیحات صحراییعلی صحرایی، معاون بازار شرکت بورس در این‌باره به همشهری آنلاین گفت: در معاملات روز دوشنبه از مجموع ۲۰میلیون سهمیه اختصاص یافته به کاربران آنلاین به‌دلیل وجود مشکل فنی سامانه معاملات کارگزاری‌ها چیزی در حدود ۱۵میلیون برگه سهم در سیستم کارگزاری‌ها باقی ماند که این تعداد برای آن دسته از معامله گران استفاده‌کننده از معاملات برخط که موفق به خرید سهام شرکت نفت سپاهان در روز عرضه اولیه نشده‌اند، مجدد روی میز فروش بورس قرار گرفت.او بروز مشکل فنی و نرم‌افزاری در پشتیبانی حوزه فناوری اطلاعات شرکت بورس را دلیل اصلی قفل شدن سامانه معاملات کارگزاری‌ها در روز دوشنبه اعلام کرد اما در عین حال نگفت برای جلوگیری از احتمال تکرار چنین مشکلی چه تمهیداتی اندیشیده شده است.
منتشر شده در
نظرات
ارسال یک نظر