شهر هوشمند(Smart city) یک منطقه شهری است که از انواع مختلف سنسورها و روش‌های الکترونیکی برای جمع‌آوری اطلاعات به منظور مدیریت کارآمد دارایی‌ها، منابع و خدمات شهری استفاده می‌کند.
هدف از ایجاد شهر هوشمند، ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و دستگاه‌های فیزیکی مختلف متصل به شبکه اینترنت اشیاء (IoT) برای بهینه‌سازی فرآیندهای شهری و خدمات دهی بهینه و ارتباط با شهروندان است. فناوری شهر هوشمند به مسئولان یک شهر اجازه می‌دهد به صورت مستقیم با جامعه و زیرساخت‌های شهری تعامل برقرار کرده و به نیازهای شهر و شهروندان پاسخ‌های فوری دهند.
زیرساخت اصلی فرآیند هوشمندسازی شهرها مجهز بودن به شبکه اینترنت با قابلیت انتقال اطلاعات با سرعت بالا و تاخیر کم و بلادرنگ است. بنابراین تا پیش از پیاده سازی اینترنت نسل پنجم این امکان که بتوان به شکلی کامل در جهت هوشمندسازی شهرها اقدام کرد، وجود نداشت. چرا که تنها از طریق فناوری اینترنت نسل پنجم این امکان فراهم می شود که اطلاعات را به صورت بلادرنگ دریافت کرد و در اختیار سیستم هایی که بر پایه اینترنت اشیاء عمل می کنند، قرار دارد. یک نمونه از چنین ترکیبی را می توان در سیستم حمل و نقل هوشمند توضیح داد که موضوع این گزارش است.
سیستم‌های حمل و نقل هوشمند گامی به سوی هوشمندسازی شهرها
در سیستم‌های حمل و نقل هوشمند (Intelligent Transportation Systems) داده های خام به صورت لحظه ای از خودروها و زیرساخت ها شامل کاوشگرها، سیستم های ماهواره‌ای، آشکارسازهای ترافیک، ایستگاه های هواشناسی، خدمات اضطراری و رایانه‌ها جمع آوری و پردازش می شوند و سپس اطلاعات پردازش شده در اختیار رانندگان خودروها قرار می‌گیرند.
این اطلاعات که در اختیار رانندگان خودروها قرار می گیرد طیف وسیعی را از آگاه سازی رانندگان از خطرات و حوادث گرفته تا اعلام سرعت رانندگی و مسیرهای بهینه شامل می شوند. بنابراین رانندگان و سرنشینان خودروها در شهرهایی که مجهز به سیستم حمل و نقل هوشمند هستند، حوادث رانندگی کمتری را تجربه می کنند و زمان های کمتری را در ترافیک و آلودگی هوا سپری می کنند.
حتی در یک سیستم پیشرفته هوشمند حمل و نقل امکان بررسی و گزارش دهی از وضعیت سلامت یا خرابی قطعات خودروها به رانندگان وجود دارد تا در صورت خرابی آن ها بتوانند به موقع تعمیرات لازم را انجام دهند. در نتیجه احتمال خرابی‌های ناگهانی در جاده‌ها به حداقل ممکن خود می‌رسد. همچنین چنین سیستمی در صورت بروز خرابی‌های ناگهانی می‌تواند به سرعت اطلاعات لازم را به مرکز خدمات و دیگر راننده‌ها برساند تا آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهند.
سیستم‌های حمل و نقل هوشمند در ایران
نصب ترددشمارها، دوربین‌های پلاک‌خوان، سیستم‌های کنترل سرعت وسایل نقلیه و ثبت خودکار تخلفات رانندگی، کنترل مکانیزه محدوده طرح ترافیک و پرداخت اینترنتی هزینه ورود به محدوده طرح و ثبت تخلفات مرتبط راه‌اندازی سیستم‌های پرداخت الکترونیکی و خودکار عوارض جاده‌ای و بسیاری از این دست همگی از مصادیق سیستم حمل و نقل هوشمند در کشور هستند، اما پیاده سازی کامل سیستم های حمل و نقل هوشمند و استفاده از مزایای آن به دو فاکتور اصلی نیاز دارد: یکی دسترسی به اینترنتی با سرعت بالا و تاخیر کم و دیگری مطالعه سیستم هایی که بتوانند داده ها را دریافت و آنالیز کنند.
در سال های گذشته اپراتور همراه اول همزمان نسبت به مطالعه سیستم های حمل و نقل هوشمند و نیز راه اندازی و پیاده سازی اینترنت نسل پنجم با قابلیت سرعت بالا و تاخیر کم اقدامات گسترده ای را انجام داده است. خروجی این مطالعات و پیاده سازی ۵G طرح خودروی متصل بوده است.
در این طرح امکان هوشمندسازی ارتباط خودرو با گوشی همراه، به عنوان قابلیتی از فناوری اینترنت اشیا (IoT) وجود دارد. در نتیجه امکان اتصال خودرو با خودروهای نزدیک، چراغ‌های راهنمایی و رانندگی، جاده، خیابان و سایر اجزای قابل اتصال با هدف هوشمند کردن کنترل ترافیک، تامین امنیت جاده‌ای و جلوگیری از تصادفات فراهم می شود.
از سرویس های ارایه شده در این طرح می توان به برنامه‌ریزی و پیشنهاد نزدیک‌ترین راه به راننده، پیشنهاد بهترین مسیر برای دوری از ترافیک، مطلع ساختن راننده از تصادفات جاده‌ایِ پیشِ رو، مطلع ساختن راننده از نقاط کور و جلوگیری از تصادفات احتمالی، استعلام وضعیت سلامت خودرو پیش از روشن شدن، تماس خودکار با اورژانس در صورت بروز تصادف و حتی از حال رفتن راننده، امکان برقراری تماس از سمت خودروساز برای عیب‌یابی خودکار و تعمیرات خودرو در محل و امکانات رفاهی داخل کابین خودرو نظیر اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، پخش فیلم و… اشاره کرد.
این اقدام همراه اول یکی از گام های حرکت در جهت هوشمندسازی کشور با استفاده از توسعه فناوری اینترنت نسل پنجم در حوزه طراحی و توسعه راهکارهای هوشمندسازی صنعت لجستیک بوده است. این اپراتور در بخش های دیگری از جمله سلامت و مراقبت های بهداشتی نیز اقداماتی انجام داده است. همچنین مطالعات زیادی در کاربردی کردن فناوری های مبتنی بر اینترنت اشیا انجام داده است که در گزارش دیگری به آن می پردازیم.
ارسال یک نظر