منصوره خالقی – باوجود آنکه تب و تاب جهانی استخراج بیت کوین این روزها نسبتاً فروکش کرده است اما همچنان بسیاری در کشور ما با سودای پولدار شدن جذب معادن پرهزینه و پرمصرف استخراج ارز رمز می‌شوند.
میزان مصرف بالای برق و نیز احتیاج به دستگاه‌های سخت افزاری گران قیمت جهت استخراج ارز رمز هم باعث نشده که ایرانی‌ها قید این تجارت را بزنند.
شاید یکی از دلایل اصلی افزایش تمایل به ماینینگ در کشور ارزان بودن برق ایران نسبت به سایر کشورها باشد موضوعی که می‌رود با افزایش استفاده ماینرها از برق یارانه‌ای، کشور را با بحران انرژی مواجه کرده و مساله‌ساز شود.
جالب آنکه به تازگی وزیر ارتباطات در این خصوص اعلام کرده بسیاری از مراکز استخراج ارزهای دیجیتال در قالب طرح‌های دانش بنیان در کشور افتتاح شده و برخی از آنها به دلیل وسعت و حجم سرمایه گذاری توسط مسوولان ارشد کشور افتتاح شده‌اند.
در شرایطی که با توجه به فصل تابستان در ساعت‌های مختلف برق خانه‌ها در سراسر کشور قطع می‌شوند به نظر می‌رسد که استفاده از برق برای استخراج ارز رمز اقدامی بسیار نامناسب بوده و می‌بایست هرچه سریع‌تر جلوی آن گرفته شود.
از سوی دیگر استفاده از مزایای دانش‌بنیان برای شرکتی که در حال اتلاف انرژی کشور است و عملاً تولیدی نیز ندارد منطقی به نظر نمی‌رسد.
تعرفه پایین برق در ایران
تعرفه برق در ایران نسبت به بسیاری از کشورها پایین‌تر است و از آنجا که بسیاری از کشورها از جمله چین هزینه برق را از شرکت‌هایی که در حوزه ماینینگ فعال هستند بیشتر می‌گیرند تعدادی از شرکت‌های حوزه ارز دیجیتال چینی در این سال‌ها سعی داشته‌اند به ایران وارد شده و با استفاده از نامشخص بودن تعرفه برای ماینرها و ارزانی برق ایرانی‌ها درآمدهای آنچنانی داشته باشند.
از سوی دیگر در سایه بی‌توجهی بانک مرکزی به حوزه ارز رمزها و عدم تدوین دستورالعمل مشخص برای مواجهه با آنها برخی از ایرانیان نیز به تجارت استخراج ارز رمز ورود کرده‌اند و با تعرفه برق صنعتی، خانگی و حتی تحت لوای استفاده از برق برای کشاورزی به استخراج ارز رمز پرداخته‌اند.
استخراج ارز رمز در مساجد نیز در این مدت از دیگر اخباری بوده که تعجب فعالان حوزه فاوا را به دنبال داشته است. آخرین خبرها حاکی از آن است که در یزد بیش از هزار دستگاه استخراج ارز دیجیتالی کشف و ضبط شده است. آنطور که کارشناسان ارز دیجیتالی مطرح می‌کنند استخراج فقط یک واحد بیت‌کوین برقی معادل مصرف ۲۴ خانه در طول یکسال را مصرف می‌کند.
فراموش نکنیم که علت ارزانی برق در کشور پرداخت یارانه دولتی بر آن بوده است و در واقع استخراج کنندگان ارز رمز با استفاده از یارانه برقی که متعلق به همه مردم کشور است به درآمدهای آنچنانی می‌رسند.
پیش از این معاون امور برق و انرژی وزیر نیرو گفته بود اگر روند فعلی ماینینگ ادامه داشته باشد این وزارتخانه ناچار می‌شود که از تعرفه صادرات برق برای ماینرها استفاده کند تا جلوی سوء استفاده‌کنندگان گرفته شود.
کشف مزارع استخراج ارز رمز در کشور
هفته گذشته خبرگزاری صدا و سیما از کشف هزار دستگاه استخراج ارز دیجیتال در دو مزرعه ماینینگ خبر داده که مصرف آنها بالغ بر یک مگاوات بوده است. براساس اعلام معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان یزد دستگاه‌هایی که به این منظور استفاده شده قاچاق بوده و متخلفان در پوشش دو کارخانه تعطیل شده و با تعرفه برق صنعتی اقدام به تولید رمز ارز می‌کردند.
البته کشف دستگاه‌های استخراج ارز رمز موضوع تازه‌ای نیست و پیش از این در فروردین ماه سال جاری نیز ۳۴ دستگاه ماینر رمز ارز در ایست بازرسی ایجرود واقع در محور زنجان بیجار توسط پلیس آگاهی از یک اتوبوس مسافربری کشف و ضبط شد.
آنطور که سایت رسمی سازمان تعزیرات حکومتی کشور، مدیر کل تعزیرات حکومتی استان زنجان از پرونده قاچاق کالا شامل ماینر ارزهای دیجیتال خبر داده؛ یک دستگاه اتوبوس مسافربری در شهرستان ایجرود توسط پلیس آگاهی مورد بازرسی قرار گرفته که سی و چهار دستگاه ماینر و استخراج‌کننده ارز دیجیتال در آن کشف و ضبط شده است.
پیش از این نیز سردار عباسعلی محمدیان فرمانده انتظامی استان البرز، از کشف یک انبار دستگاه ماینر در کرج توسط مأمورین اداره مبارزه با قاچاق کالا و ارز خبر داده بود.
حجم بالای کشف دستگاه‌های ماینر و مزارع ماینینگ در ایران گویای آن است که موضوع استخراج ارز دیجیتال در کشور تبدیل به موضوعی جدی شده است و باید با روشن کردن قوانین در این حوزه یکبار برای همیشه تکلیف فعالان این حوزه مشخص شود.
لزوم تعیین تعرفه مشخص برای ماینینگ ارز در کشور
هفته گذشته امیر ناظمی رییس سازمان فناوری اطلاعات با بیان اینکه دولت استخراج ارزهای رمزنگار را صنعت می‌داند، اما همچنان این موضوع تعیین تکلیف نشده است، گفت: دستگاه‌های متعددی در حوزه استخراج ارزهای رمز ارز یا صنعت ماینینگ باید اعلام نظر و تصمیم‌گیری داشته باشند و وزارت ارتباطات یکی از این دستگاه‌ها است که در همین راستا نیز پیشنهادی ارایه شد.
طرح تعیین تکلیف و تصمیم‌گیری در خصوص مسایل قانونی ماینینگ ارزهای رمزپایه هفته گذشته بالاخره بعد از مدت‌ها از کمیسیون‌های دولت خارج شد و در دستور کار هیات وزیران قرار گرفت اما رای لازم را نیاورد و دوباره به کمیسیون ارجاع داده شد، چرا که هیات وزیران معتقدند این موضوع باید بیشتر بررسی شود و در حال حاضر تصمیم‌گیری درباره آن ضرورت نیست، اما کمیسیون اقتصادی و کمیسیون‌های فرعی در حال بررسی موضوع ارز رمزها هستند.
رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران همچنین به تازگی خبر از اعمال محدودیت برای برق ماینرها داده و گفته؛ وزارت نیرو و توانیر در حوزه برق برای ماینرها اقدامات و محدودیت‌هایی اعمال کرده‌اند که کاملاً درست است چرا که افراد فعال در این بخش در حال سوء استفاده از قیمت ارزان برق هستند و باید تعرفه خاصی برای ماینرها در نظر گرفته شود تا شبکه برق کشور با مشکل مواجه نشود. در عین حال این صنعت می‌بایست وجود و فعالیت داشته باشد، اما نرخ مناسب برقی در نظر گرفته شود و زیرساخت‌های انرژی و معاملات نیز برای آن از سوی حاکمیت تعیین شود تا این صنعت که برای ارزآوری سودآور است ادامه حیات داشته باشد.
ناظمی با اشاره به وضعیت نامساعد فعلی در حوزه استخراج ارز رمز در کشور افزود: وضعیت فعلی که برای شهروندان عام هیچ ارزش افزوده‌ای ندارد، نمی‌بایست تداوم یابد؛ هم اکنون شرایط به نحوی است که باید فعالیت ماینرها شفاف شود و در عین حال زیرساخت و تعرفه برقی نیز از سوی دولت در نظر گرفته شود که یکی از راهکارهای آن ایجاد و ارایه پروانه بهره‌‌برداری است.
انفعال بانک مرکزی در حوزه ارز رمزها
با وجود آنکه از سال ۲۰۰۹ میلادی که بیت‌کوین پا به عرصه گذشته کاربران زیادی را در ایران و جهان به دست آورده و نظر افراد زیادی را در کشور به سمت ارزهای دیجیتالی جلب کرده اما موضع بانک مرکزی برای مدت‌های مدید در خصوص ارز رمزها انفعال محض بوده است.
دی ماه سال ۱۳۹۶ بود که بانک مرکزی سرانجام تصمیم گرفت در خصوص ارز رمزها ورود کرد و پس از این برای مدت یک سال شایعات مختلفی در خصوص تصمیمات این نهاد در حوزه ارز رمزها به گوش می‌رسید. در مقاطعی بانک مرکزی انجام معاملات در حوزه ارزهای دیجیتال را برای تمام زیرمجموعه‌های خود ممنوع کرد، اما رسما هم استخراج ارز دیجیتال و یا استفاده از آن را برای مردم ممنوع یا غیرقانونی اعلام نکرد.
همچنین در این مدت تأکید وزارت ارتباطات بر ساخت ارز دیجیتال ملی توسط پست بانک بود و در خصوص ارزهای دیجیتال خارجی سیاست مشخصی از سوی این وزارتخانه نیز اعلام نشد.
در نهایت بعد از گذشت یک دهه از پیدایش بیت‌کوین، قوانین مستند و نهایی بانک مرکزی در خصوص ارز رمزها اعلام شد. قانونی شدن صنعت ماینینگ در آذر ماه سال ۹۷ نهایی شد و برداشت فعالان این حوزه از قوانین بانک مرکزی قانونی بودن این صنعت بود.
ماینینگ قانونی یا غیرقانونی؟
اواسط شهریور ماه ۱۳۹۷ ابوالحسن فیروز آبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی از پذیرفته شدن استخراج ارزهای دیجیتال به عنوان صنعت توسط دولت خبر داد.
فیروزآبادی در این مقطع در خصوص قانونی بودن یا نبودن ارزهای دیجیتالی گفت: در حال حاضر سیاست نهایی برای حوزه ماینینگ اعلام نشده اما در کارگروه‌های تخصصی مساله استخراج و ایجاد مراکز مبادله رمز ارز به عنوان صرافی در دستور کار بوده؛ مساله‌ای که در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است به موافقت و پذیرفتن تمامی نهادهای ذیربط از جمله وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، بانک مرکزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو و همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی مبنی بر شناسایی و دسته‌بندی استخراج ارزهای رمزنگار به عنوان صنعت ماینینگ رمز ارز اشاره داشت.
با این وجود این اظهارات دبیر شورای عالی فضای مجازی اما همچنان واردات دستگاه‌های ماینینگ به کشور بلاتکلیف است چرا که عملاً امکان واردات قانونی سخت‌افزارهای لازم برای استخراج به کشور وجود ندارد و طبیعتاً واردات قاچاق آن هم غیرقانونی است.
طبیعی است که بدون وجود سخت‌افزار لازم امکان استخراج نیز وجود ندارد پس باید ابراز داشت که ماینینگ ارز در کشور به شکل همزمان قانونی و غیر قانونی است.
یعنی از یکسو ماینینگ ارز غیرقانونی اعلام نشده و از سوی دیگر استفاده از تجهیزات آن که طبیعتاً به سبب ممنوعیت واردات قاچاق بوده، جرم محسوب می‌شود.
نتیجه وضعیت فعلی اما چیزی به جز بلاتکلیفی و سوءاستفاده برخی افراد از تعرفه‌های پایین برق ایران برای استخراج ارز دیجیتالی درپی نخواهد داشت.
ارسال یک نظر