عبدالله افتاده – آذرماه سال ۱۳۹۳ بود که سکان تجارت الکترونیک پارسیان به عبدالعظیم قنبریان که یک مدیر مخابراتی بود سپرده شد. در آن زمان این شرکت وضعیتی خوبی نداشت و برخی تصور می‌کردند با سپردن این مجموعه به یک مدیر خارج از حوزه پرداخت، پپکو دچار مشکلات بیشتر خواهد شد. اما آنچه که آن اواخر این شرکت از آن رنج می‌برد نبود زیرساخت مناسب و مشکلات فنی فراوان بود، که اتفاقا این مدیر آشنا به مباحث فنی و شبکه‌ای توانست در مدت زمانی کوتاه آرامش را به مجموعه بازگرداند.
از نگاه وی به‌روزرسانی زیرساخت و استفاده از فناوری‌های نوین در عرصه پرداخت الکترونیکی، همانند خونی است که در رگ‌ها جریان دارد. به نظر می‌رسد همین عامل موجب شده که وقتی ما در یک صبح تابستانی وارد ساختمان این شرکت شدیم تا جهت مصاحبه رو در رو با وی خود را به طبقه چهار برسانیم در نمایشگرهای آسانسور آخرین وضعیت تغییرات فنی و جابه‌جایی سرورهای این شرکت در گزارشی تصویری نمایان بود.
از آنجا که شبکه پرداخت کشور بدون زیرساخت فنی معنایی ندارد و از سوی دیگر مشکلاتی نیز در استفاده از فناوری‌های جدید وجود دارد به گفتگو با عبدالعظیم قنبریان مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک پارسیان پرداختیم.
- به نظر می‌رسد، یکی از مشکلات اساسی شرکت‌های پرداخت الکترونیک فراهم کردن زیرساخت‌های ارتباطی است، از آنجا که شما نیز سابقه کار ۲۲ ساله در شرکت مخابرات ایران دارید فکر نمی‌کنید که این شرکت می‌تواند بخش مهمی از نیازمندی‌های فنی شرکت‌ها PSP را مرتفع کند.
مخابرات ایران یکی از توانمندترین شرکت‌های فنی کشور است، اما به نظر می‌رسد هنوز این مجموعه نتوانسته نیازهای مشتریان بزرگ خود به خصوص شبکه پرداخت و بانکی را شناسایی کند و براساس توانمندی‌هایی که در اختیار دارد به آنها سرویس دهد. در فضای رقابتی امروز شرکت‌های ارایه‌کننده خدمات منتظر مشتری نمی‌مانند بلکه نیازهای مشتریانی که فکر می‌کنند به آنها می‌توانند پاسخ دهند را شناسایی و براساس آن به نیاز مشتری پاسخ مناسب می‌دهند.
به نظرم هنوز این هنرمندی در حوزه تلکام کشور وجود ندارد، که این موضوع می‌تواند دو دلیل داشته باشد اول اینکه این نیاز را هنوز شناسایی نکرده‌اند و دیگر بنا به دلایل فنی و مالی توان ارایه خدمت را ندارند.
با توجه به سابقه ۲۲ سال خدمت در شرکت مخابرات که بیش از دو سوم آن را نیز دارای مسوولیت بوده‌ام تصور می‌کنم نیازهایی که اکنون در حوزه بانک و پرداخت الکترونیکی کشور مشاهده می‌کنم در آن زمان نمی‌شناختم که این ناشی از عدم ارتباط درست بوده و به نظرم این وظیفه سرویس‌دهنده است که به سمت مشتری حرکت کند.
مطمئن هستم اجرای تغییرات بنیادی که در مجموعه مخابرات ایران در حال پیاده شدن است اگر علاوه بر تامین زیرساخت و امکانات فنی منجر به تغییر نگاه در تمامی لایه‌های مدیریتی و کارشناسی شود هم درآمد قابل ملاحظه‌ای برای مخابرات به همراه خواهد داشت و هم سرویس‌های بسیار متنوعی برای مشتریان متصور خواهد بود.
- در این خصوص لطفا مصداق‌هایی را بیان کنید.
در حال حاضر بخش عمده‌ای از هزینه‌های شرکت‌های PSP صرف تامین شبکه تجمیع‌کنند‌ه‌هاست که همان اینتلینک و مگانک‌ها هستند و این در حالی است که شرکت مخابرات با توجه به شبکه IP گسترده‌ای که در اختیار دارد می‌تواند به شرکت‌های PSP پیشنهاد دهد که بدون تجهیزات با هر پهنای باندی که بخواهند به شبکه وصل شوند. این موضوع می‌تواند نه تنها مشکل PSPها را حل کند بلکه درآمد خوبی هم برای مخابرات همراه داشته باشد.
اکنون مخابرات می‌تواند با ارایه این سرویس بسیاری از مشکلات شرکت‌های PSP را حل کند ولی به نظر می‌رسد نه شرکت‌های PSP خبر دارند که مخابرات می‌تواند نیاز آنها را مرتفع کند و نه مخابرات می‌داند که شرکت‌های PSP چنین نیازی را دارند.
- شما خودتان برای این موضوع با مخابرات رایزنی کرده‌اید؟
ما برای این موضوع اقداماتی کرده‌ایم و در حال حاضر نیز موضوع در دست بررسی است. یکی از مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد این است که شرکت‌های PSP که قطعا به اندازه مخابرات مهارت شبکه‌سازی ندارند با صرف هزینه‌های میلیاردی اقدام به شبکه‌سازی کرده‌اند. این در وضعیتی است که مخابرات نه تنها دانش فنی این موضوع را دارد بلکه شبکه نیز برای ارایه سرویس آماده است.
البته شرکت مخابرات ایران نباید برای ورود به این حوزه همانند اپراتورها با زیاده و سهم‌خواهی عمل کند، بلکه با مبلغی منطقی اقدام به ارایه سرویس کند و ارتباط کامل از دستگاه کارتخوان PSPها را با بهترین کیفیت ارایه کند.
- چرا شرکت تحت مدیریت شما که هم خودتان و هم رییس هیات مدیره فعلی آن از مدیران ارشد مخابرات ایران است از سرویس USSD همراه اول به صورت جدی استفاده نمی‌کند؟
سال ۹۳ که به این شرکت ورود کردم هنوز نه قراردادی با جیرینگ داشتیم نه مجوز استفاده از درگاه USSD را از شاپرک، تا قرارداد منعقد شد و تعاریف استاندارد مدنظر شرکت شاپرک را در شرکت پیاده‌سازی کردیم. سپس با ایجاد محدودیت خرید از طریق سرویس USSD در سال ۹۴ مواجه شدیم واخیرا هم گفته می‌شود که قرار است این سرویس محدودتر شود به همین علت سرمایه‌گذاری جدی و تبلیغات روی این سرویس را متوقف کردیم تا تصمیم رگولاتور کاملا مشخص شود.
- آیا از این موضوع خبر جدیدی دارید؟
در این موضوع تنها می‌دانم که رایزنی‌های جدی از سمت همراه اول و ایرانسل با بانک مرکزی انجام شده و قول و قرارهایی نیز به منظور تامین امنیت سرویس گذاشته شده است، ولی اینکه دقیقا به چه جمع‌بندی رسیده باشند اطلاعی ندارم و باید منتظر ماند تا ابتدای مهرماه که ببینیم چه اتفاقی خواهد افتاد.
- همانطور که آگاهید رگولاتور بانکی برخلاف رگولاتور مخابراتی در ارایه مجوزهای جدید باز عمل نمی‌کند و این در حالی است که سال‌هاست شرکت‌های بزرگی همچون اپراتورهای مخابراتی درخواست ورود به شبکه پرداخت را دارند، به نظر شما دلیل این دوگانگی در رگولاتورهای کشور چیست؟
البته چون حوزه‌ها متفاوت است نمی‌توان مقایسه‌ای عمل کرد؛ شاید باز عمل کردن در حوزه تلکام به اندازه بسته عمل کردن در حوزه بانک و پرداخت ایراد داشته باشد. اما اعتقاد دارم رگولاتورها همواره نباید نقش هدایت‌گرانه و توانمندساز بازیگران حوزه مربوطه را فراموش کنند چه بسا اینکه در برخی مواقع که این اتفاق افتاده شاهد آسیب‌های فراوانی به توسعه کمی‌و کیفی سرویس‌ها بوده‌ایم.
- البته می‌دانید که اپراتورهای ما با توجه به برخی وابستگی‌ها گاهی به رگولاتور مخابراتی تمکین نمی‌کنند و رگولاتور به ناچار از این روش‌ها استفاده کرده و بهتر می‌دانید که در کشورهای پیشرفته جایگاه رگولاتور به اندازه‌ای قوی است که وقتی اسم رگولاتور می‌آید مو بر تن اپراتورها سیخ می‌شود اما در ایران اینطور نیست.
در کشور ما متاسفانه نقش‌ها درست تعیین نشده است لذا هم اپراتور باید به جایگاه رگولاتوری احترام بگذارد و هم رگولاتور جایگاه پدرانه و توانمندساز خودش را نسبت به اپراتورها و شرکت‌هایی که زیر نظر دارد را حفظ کند.
هر دو این اتفاقات به دلیل نو بودن ساز و کار اجرایی است. اگر فرهنگ استفاده در کشور ما به درستی نهادینه شود و هر کسی نقش واقعی خود را پیدا کند، قطعا این مشکلات برطرف خواهد شد. کما اینکه می‌بینیم که الان اوضاع در حال بهتر شدن است.
- در حال حاضر شرکت تجارت الکترونیک پارسیان با همکاری گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اقدام به ترجمه و انتشار مجموعه استانداردهای EMV و PCI برای استفاده نظام بانکی و پرداخت کشور کرده است خودتان چه مسیری را برای مهاجرت به EMV در نظر گرفته است؟
ما در شرکت بخش تحقیقات و توسعه کسب و کار داریم که در حال کار روی فناوری‌های جدید است و این موضوع نیز توسط همین تیم انجام شده است و آن را در اختیار سایر شرکت‌های صنعت پرداخت قرار داده‌ایم که با استقبال خوبی نیز مواجه شدیم.
مطالعات این موضوع انجام شده و همزمان با استانداردسازی و مطابقت دادن با این فناوری جدید در حال به‌روزرسانی کردن زیرساخت‌های خود هستیم اما همانطور که می‌دانید این یک شبکه بزرگ است و اگر ما هم خود را آماده کنیم ابتدا باید رگولاتور بانکی در این زمینه سیاست‌گذاری کند و پس از آن ما آمادگی سوییچ به EMV را خواهیم داشت.
- به نظر شما رگولاتور بانکی در خصوص سیاست‌گذاری و ورود به فناوری‌های جدید کند عمل نمی‌کند؟
اظهار نظرهایی که تاکنون از سمت مدیران رگولاتور بانکی بیان شده عمدتا به این موضوع اشاره می‌کند که در حوزه فناوری‌های جدید کسانی که پیشگام هستند با هماهنگی ما به فناوری‌های جدید ورود کنند و ما همزمان نسبت به سیاست‌گذاری اقدام می‌کنیم.
البته بنده با این ایده موافق نیستم اینکه یک مجموعه خصوصی یا عمومی اقدام به سرمایه‌گذاری کند و حاکمیت تماشاچی باشد به هیچ‌وجه ایده مناسبی نیست چرا که ورود به این حوزه هزینه‌بر است و به هیچ‌وجه یک شرکت خصوصی قدرت ریسک‌پذیری در مسیری که اصلا استانداردها و آیین‌نامه‌های آن تدوین نشده را ندارد. در این حوزه خود حاکمیت باید در مراکز تحقیقاتی اقدام به پیاده‌سازی فناوری‌های جدید و براساس آن سیاست‌گذاری کند.
- یکی از سرویس‌هایی که ارایه داده‌اید کیف پول الکترونیکی است که به هیچ‌وجه فراگیر نشده است، دلیل این موضوع چه بوده است؟
در حال حاضر بازیگران حوزه پرداخت کشور در این خصوص به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود تا کیف پول فراگیر نشود. کیف پول زمانی می‌تواند موفق باشد که تمامی پذیرنده‌ها امکان برقراری ارتباط با آن داشته باشند نه اینکه هر مجموعه‌ای برای خودش کیف پول مجزا داشته باشد و تنها در پذیرنده‌های محدود قابل استفاده باشد.
برای حصول این موفقیت باید بازیگران بزرگی همچون شهرداری‌ها، شرکت‌های پرداخت الکترونیک، بانک‌ها و اپراتورها با همکاری همه‌جانبه سرویسی را ارایه کنند تا مردم با استفاده از آن نیازمندی‌های روزانه خود را از این طریق مرتفع کنند.
- عامل نبود یکپارچگی در این بخش چیست؟
به نظر می‌رسد متولیان امر هنوز به این نکته نرسیده‌اند که در صورت همکاری چندجانبه می‌توانند سود بیشتری کسب کنند و مهمترین عامل موفقیت این طرح نیز افزایش صعودی کاربران در استفاده از سرویس کیف پول الکترونیکی است. ولی اینکه واقعا چرا این اتفاق تاکنون نیافتاده برای بنده نیز مبهم است. ما سال گذشته تلاش خیلی زیادی کردیم که بتوانیم این زنجیره را با یکی از بازیگران اصلی این حوزه ایجاد کنیم و حتی تا مرحله امضای تفاهم‌نامه پیش رفتیم اما به دلایل نامشخص مدیران مربوطه در آخرین لحظات از امضای آن امتناع کردند.
اگر هزینه‌ای که سالانه برای تولید پول خرد در کشور می‌شود را بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که راه‌اندازی کیف پول الکترونیکی منافع زیادی نیز برای بانک مرکزی به دنبال خواهد داشت، اما اینکه این موضوع (که مانند روز روشن است برای همه سود خواهد داشت) چرا تاکنون در شبکه بانکی مغفول‌مانده جای سوال است.
- آیا با این جمله رییس اداره پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا موافق هستید که کارتخوانهای سیار، کلاه‌برداری با اسکیمر را افزایش داده است؟
با این موضوع مخالف هستم که تکنولوژی را متهم کنیم به اینکه موجب افزایش جرایم شده است. به نظرم این پاک کردن صورت مساله است چرا که با حذف دستگاه‌های کارتخوان سیار جرایم این بخش کاهش نمی‌یابد. این موضوع باید به صورت ریشه‌ای حل شود و صاحبان کارت‌های بانکی باید به این درک برسند که کارت خود را در اختیار دیگران قرار ندهند یا حداقل در انتهای عملیات شخصا اقدام به زدن رمز روی دستگاه کارتخوان کنند. اگر همین یک مورد توسط مردم رعایت شود قطعا شاهد کاهش چشمگیری در میزان تخلفات خواهیم بود. در این بخش تمامی متولیان از رگولاتور بانکی گرفته تا بانک‌ها، شرکت‌های پرداخت الکترونیک و نیروی انتظامی باید با اطلاع‌رسانی مداوم فرهنگ استفاده از این سرویس را در کشور نهادینه کنند.
- برنامه mvno کنسرسیوم تجارت الکترونیک پارسیان برای شروع فعالیت چیست و تاکنون چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟
در حال حاضر مشغول رایزنی با اپراتورها برای عقد قرارداد هستیم و ازطرفی دیگر مشغول طراحی پلتفرم و مسایل فنی و تجاری هستیم.
- با توجه به سبقه مخابراتی شما علت اینکه اپراتورهای تلفن همراه کشور نتوانستند با بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت الکترونیکی به نقطه‌ای مشترک در همکاری برسند چیست؟ راهکار شما در این رابطه چیست؟
به نظرم باید حس به رسمیت شناختن هر بازیگر در زمین بازی خودش ایجاد شود و در این صورت می‌توان به معادله‌ای با راه‌حل برد- برد رسید.
- برنامه‌های آتی شما در شرکت چیست و چه چشم‌اندازی را در این حوزه برای خود ترسیم کرده‌اید؟
افزایش کیفیت خدمات، سرویس و توسعه آن از طریق بسترها و راه‌حل‌هایی نوین خصوصا موبایل از برنامه‌های اصلی شرکت است و در همین راستا یک برنامه پنج ساله با Vision و Mision مشخص و مصوب داریم که برای تحقق آن تمام تلاشمان را خواهیم کرد.
منبع: هفته نامه عصر ارتباط
ارسال یک نظر