مدیرعامل شرکت ایران کیش: جذب تراکنش به نفع کارمزد خواهان است

مساله کارمزدخواهی  یکی از آن مسایل پیچیده‌‌ای که در این سال‌ها در صنعت پرداخت الکترونیکی ریشه دوانده است و بسیاری از کارشناسان بانکی معتقدند که در صورت ادامه با همین روند ممکن است باعث ورشکستگی PSPها شود. برای اطلاع بیشتر از چند و چون پدیده نگران‌‌کننده کارمزدخواهی به سراغ صادق فرامرزی مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران کیش رفتیم تا با نگاهی عمیق‌‌تر و از طریق یکی از فعالان اصلی صنعت پرداخت الکترونیکی با علل پیدایش این پدیده و راه‌های برطرف کردن آن آشنا شویم. فرامرزی البته در این مصاحبه اشاراتی هم به پروژه‌‌هایی که توسط ایران کیش انجام شده و خدمات جدیدی که توسط این شرکت انجام شده دارد که آگاهی از آنها خالی از لطف نیست.

به نظر شما آیا وضعیت فعلی صنعت پرداخت مطلوب است و با توجه به مشکلاتی که برای بانک‌‌ها در زمینه کارمزد وجود دارد و نیز با نظر به وابسته بودن حیات PSPها به بانک‌ها، این وضعیت را در آینده چطور پیش‌بینی می‌‌کنید؟

یکسری از اهرم‌‌ها در هر تجارتی تعیین‌کننده هستند و وقتی وزن برخی از آنها بیش از اندازه شود و بود و نبود آن تجارت به آن اهرم خاص وابسته شود وضعیت خوب و مطلوب برای آن تجارت معنی نمی‌‌دهد. وضعیت مطلوبی که امروزه عنوان می‌‌شود که در خصوص PSPها وجود دارد به شدت به قوانین بالا دستی وابسته است. فراموش نکنید که برای مدتی کارمزد قطع شده بود که باعث شد PSPها به شدت متضرر شوند و حالا هم با بازگشت مبحث کارمزد وضع آنها بهبود یافته است.

بنابراین وضعیت مطلوبی که می‌‌گویند در صنعت PSP وجود دارد بیشتر حالت ریسکی دارد و وضعیتی نیست که برد برد بوده و تمام اجزای آن برنده باشند.

اگرچه این روزها بانک‌‌ها می‌‌گویند که از قضیه کارمزد متضرر می‌‌شوند اما در جای دیگر افزایش درآمد خودپرداز دارند و کاهش هزینه صادرکنندگی که حداقل برای بانک‌‌هایی که تعداد خودپرداز و کارت صادره زیاد دارند جمع جبری درآمد و هزینه کمتر از آن چیزی است که به عنوان هزینه کارمزد پذیرندگی و درآمد PSPها عنوان می‌‌شود.

در حال حاضر شاهد آن هستیم که بانک‌‌ها اقدام به افزایش دستگاه‌‌های خود پرداز خود کرده‌‌اند و علت آن نیز همین سودی است که از قضیه کارمزد نصیب‌‌شان می‌‌شود. اما این که قضیه پرداخت کارمزد توسط بانک‌‌ها درست است یا غلط، کاملا مشخص است که رویه جاری در دنیا این گونه نیست.

از سوی دیگر این که بخواهیم کارمزد را به سمت پذیرنده ببریم هم به سادگی در کشور ما شدنی نیست.

به هر حال این دیواری است که از ابتدا کج بالا رفته و به همین علت هم نمی‌‌توان از رگولاتور راه‌‌حل قطعی و یک شبه انتظار داشت لذا انجام اصلاحات کار بسیار سختی است نقشه راه کامل می‌‌خواهد و همدلی همه‌جانبه همه ارکان صنعت پرداخت اعم از بانک مرکزی، شاپرک، PSPها، بانک‌‌ها، و سایر ذی‌‌نفعان را طلب می‌کند.

با این شرایط به نظر می‌رسد که PSP‌ها باید با هم به جمع‌بندی واحد برسند، همگی از پرداخت کارمزد به پذیرنده خودداری کنند، چرا این اتفاق تاکنون نیفتاده است ؟

قبول دارم که این جنبه اتحاد در بینPSP‌ها به قوتی که باید باشد نیست، ولی باید تلاشمان را در تقویت صنفی که در واقع شاپرک به وجود آورده و رهبری آن با اوست انجام دهیم. در حقیقت باید هر چه سریع‌تر با هماهنگی بیشتر و با مدیریت واحد شرکت شاپرک این عارضه‌های مخربی که به وجود آمده را ریشه کن کنیم. پدیده کارمزد خواهی که اخیراً به خواستن حتی بالاتر از همه درآمد هم منجر شده عاقبت نامطلوبی دارد، که متاسفانه بسیار با سرعت در حال ریشه دواندن است. به نظر من دریافت کارمزد از پذیرنده نهایی باید هر چه سریع‌تر آغاز شود و معتقدم درگاه‌های اینترنتی بهترین محل برای شروع آن است. چرا که بخش بزرگی از سهم این کارمزد خواهی‌ها در این طیف وجود دارد.

در خصوص دستگاه‌های کارتخوان نیز من فکر می‌‌کنم که راه‌‌حل این باشد که از یک عددی پایین‌‌تر می‌‌بایست پرداخت کارمزد به عهده صاحب کارت باشد و راهکار نیز برای فرد دارنده کارت می‌‌تواند درنظر گرفته شود. به این معنی که اگر راضی نیست می‌‌تواند خریدهای خرد خود را از طریق پول نقد انجام دهد همچنین استفاده از کیف پول الکترونیکی نیز می‌‌بایست مد نظر قرار گیرد تا در تراکنش‌‌های خرد به جای پول نقد یا کارت بانکی مورد استفاده قرار گیرد.

در بازار رقابتی ناسالمی که بین PSPها وجود دارد کارمزد دادن یکی از خطوط قرمزی است که اگر از آن عبور نکنید PSPهای دیگر با انجام این کار عملا شما را در رقابت جا می‌‌گذارند.

PSPها مرتب به دنبال رشد در رنکینگ در میزان جذب تراکنش هستند چرا که رنکینگ در تعداد تراکنش و حتی تعداد پوز نصب شده تبدیل به ارزش شده است که قطعا با توجه به شرایط فعلی و جنس تراکنش‌‌ها این گونه نیست.

می‌‌دانید که شاپرک اعلام می‌‌کند که PSPها در زمینه تراکنش‌‌ها و نیز در زمینه تعداد دستگاه پوز اول هستند یا نه و این لیست شاپرک در خصوص رته‌‌بندی PSPها برای تمام بانک‌‌ها هم ارسال می‌‌شود و بر همین اساس نیز PSPها رتبه‌‌بندی می‌‌شوند و بانک‌‌ها بر اساس همین رتبه‌‌بندی از ما تعداد بیشتر تراکنش‌‌ها را نسبت به رقبایمان درخواست می‌‌کنند.

از طرف دیگر اما حاشیه سود PSPها قاعدتا قابل انتشار نیست، میزان هزینه‌کرد PSP جهت رشد تراکنش آن هم به هر قیمتی قابل تشخیص نیست لذا این رشد رنکینگ خیلی وقت‌‌ها با رشد بهره‌‌وری نسبت عکس دارد.

فکر می‌‌کنید که راه‌حل چه باشد؟ آیا بانک مرکزی می‌‌تواند در این زمینه کاری کند؟

تصور نمی‌‌کنم صرف این کار اقدام دستوری از رگولاتور کار درستی باشد باید نقشه کاملی طرح‌ریزی و فرض شود که احتمالا برخی از شرکت‌‌ها راه‌‌های خودشان را همچنان ادامه خواهند داد. باید نقشه به گونه‌‌ای باشد که به مرور آن چه پی‌‌ریزی شده به جای درست خود برگردد. قبول دارم سخت است اما چاره‌‌ای نیست باید انجام شود.

نکته‌‌ای که در خصوص رشد در رنکینگ برای PSPها وجود دارد آن است که این رشد رنکینگ انتظارات را بالا می‌‌برد و این توقع ایجاد می‌‌شود که نرخ سود می‌‌بایست بالا رود. وقتی که یک PSP می‌‌آید و بیش از درآمدش برای جذب تراکنش هزینه می‌‌کند معلوم می‌‌شود که هدفش فقط ایجاد تراکنش است و درآمدزایی برایش اهمیتی ندارد.

بازار کارتخوان‌‌های الکترونیکی را در حال حاضر چگونه می‌‌بینید؟

خیلی وقت است که این بازار اشباع شده برخلاف بسیاری از رقبای ما، من فکر می‌‌کنم حالا دیگر نباید روی پوز تمرکز کرد.

پس با این شرایط تمرکز خود را بر روی چه خدمتی می‌‌گذارید؟

پروژه آسان خرید تجارت پروژه بسیار بزرگی است که کامل‌‌ترین سرویس فروش و خرید اعتباری است که توسط ایران کیش و بانک تجارت به صورت مشترک راه‌‌اندازی شده است و توافق فروشنده و خریدار را تبدیل به یک معامله قانونی می‌‌کند تمرکز ما در حال حاضر روی این پروژه است.

از چه زمانی این پروژه را رونمایی کردید؟

هفته پیش این رونمایی انجام شد.

در زمینه کارت به کارت و NFC چه کاری انجام داده‌‌اید؟

با شش بانک برای کارت به کارت از طریق اپلیکیشن‌‌مان به توافق رسیده‌‌ایم و داریم رویش کار می‌‌کنیم. در زمینه NFC نیز ما ۵۰۰ هزار پوز با قابلیت خوانش NFC داریم و اگر این پروژه بیاید ما بزرگ‌‌ترین بستر را در اختیار خواهیم داشت.

منبع: هفته نامه عصر ارتباط