گروه بین‌المللی بحران ـ که یک سازمان غیردولتی تحقیقاتی متشکل از سیاست‌مداران برجسته غربی است ـ در گزارشی که امروز منتشر کرده، نسبت به روی کار آمدن حسن روحانی و احتمال حل مناقشه هسته‌ای ایران اظهار خوش‌بینی کرده است. این اندیشکده همچنین پیشنهاد نموده برای حل مسائل موجود، ایران و آمریکا وارد مذاکرات دوجانبه محرمانه شوند.
گروه بین‌المللی بحران، که یک سازمان غیردولتی تحقیقاتی متشکل از سیاست‌مداران برجسته غربی است، در گزارشی که امروز منتشر کرده، نسبت به روی کار آمدن حسن روحانی و احتمال حل مناقشه هسته‌ای ایران اظهار خوش‌بینی کرده است. این اندیشکده همچنین پیشنهاد نموده برای حل مسائل موجود، ایران و آمریکا وارد مذاکرات دوجانبه محرمانه شوند. به گزارش «تابناک»، گروه بین‌المللی بحران در تازه‌ترین گزارش خود به نام «آرزوهای بزرگ: رئیس‌جمهور جدید ایران و دیپلماسی هسته‌ای»، به بررسی فرصتی که پیروزی حسن روحانی برای حل مسالمت آمیز بحران هسته‌ای ایجاد کرده، می‌پردازد. البته از دید این اندیشکده، این پیروزی بیش از آن که به پرسش‌های موجود پاسخ دهد، به پرسش‌های تازه‌ای دامن زده است، مانند: دامنه اختیارات روحانی در چه حد است، یا دیدگاه‌های او در مورد ابعاد برنامه هسته‌ای کشورش دقیقا چه هستند و آیا غرب می‌تواند انعطاف و بردباری لازم برای خروج از بحران از خود نشان دهد؟ بر پایه این گزارش، با وجود آن که انتظار می‌رود هر دو طرف محتاطانه رفتار کنند، زمان برای گذاشتن پیشنهادهای جاه‌طلبانه‌تر روی میز فرا رسیده است. گروه بین‌المللی بحران در گزارش خود می‌نویسد، پیروزی روحانی تغییری در اصول بنیادین نداده و در مسأله هسته‌ای و سیاست خارجی، رهبر جمهوری اسلامی همچنان تصمیم‌گیر نهایی است. از سوی دیگر، خطوط قرمز ایران که شناسایی حق غنی‌سازی اورانیوم و رفع تحریم‌ها هستند نیز ثابت خواهند ماند؛ اما آنچه بی‌شک دگرگون خواهد شد، لحن و شیوه مذاکره کردن ایران است. این گزارش می‌افزاید، سابقه طولانی روحانی و نوشتارهای تفصیلی‌اش نشانه‌هایی از شیوه مطلوب مذاکراتی او را نمایان می‌سازد. تجربه او به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران پیام دوگانه‌ای دارد: از طرفی او معمار تنها توافقنامه هسته‌ای است که در یک دهه گذشته بین ایران و غرب به امضا رسیده و از سوی دیگر، آقای روحانی بر این باور است که وفادار نبودن غرب به وعده‌هایش در آن زمان موجب شد که منتقدین داخلی او را به شدت نکوهش کردند. از همین روی، شاید او این بار با احتیاط بیشتری وارد عرصه دیپلماسی شود و تمایل بیشتری به شفاف‌تر کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران داشته باشد، تا محدود کردن دامنه آن‌ها، که هدف نهایی آمریکا و اتحادیه اروپاست. به هر حال، از دید این اندیشکده، امروز دستیابی به یک توافق دشوار‌تر از هنگامی است که سرپرستی پرونده هسته‌ای بر عهده روحانی بود. مواضع طرفین سخت‌تر، اعتماد کمتر، برنامه هسته‌ای گسترده‌تر و تحریم‌ها فراگیر‌تر شده‌اند. به علاوه، شک و تردیدهایی در هر دو سو وجود دارد. غرب به توانایی روحانی در اجرایی کردن یک توافق احتمالی شک دارد، و ایران مطمئن نیست که غرب بخواهد به یک توافق برد ـ برد دست یابد، که در برگیرنده روشی برای همزیستی با جمهوری اسلامی و پذیرش نقشش در منطقه باشد و در نهایت اوباما توانایی لغو تحریم‌ها را در رویارویی با کنگره داشته باشد. در ادامه، این گزارش به بحث راهکار‌ها پرداخته شده و آمده برای زنده کردن و از سر گرفتن گفت‌وگوهای هسته‌ای باید سه راهکار به هم مرتبط را در پیش گرفت: نخست باید محتوای بسته پیشنهادی را تغییر داد. برای این کار لازم است که گام اعتمادساز حول مسأله غنی‌سازی ۲۰ درصدی ایران را با توافق بر اصول کلی حاکم بر راهکار نهایی ترکیب کرد، تا آغاز و پایان مذاکرات مشخص باشد. سپس لازم است در کنار بحث‌های چند جانبه میان ایران و ۵+۱، گفت‌وگوهای خصوصی و محرمانه بین ایران و آمریکا انجام بگیرد و در پایان لازم است که در مورد مسائل مربوط به امنیت منطقه هم گفت‌وگوهای دوجانبه‌ای بین ایران و غرب و بخصوص آمریکا انجام شود. علی واعظ، تحلیلگر ارشد امور ایران در گروه بین‌المللی بحران می‌گوید: «گشایشی که پیروزی آقای روحانی نوید آن را داده می‌تواند راهگشا باشد و یا به سرعت مبدل به یک سراب شود. همزمان با آغاز به کار دولت تازه که با انبوهی از مشکلات داخلی و خارجی مواجه است، اقدام مناسب از جانب غرب این خواهد بود که آقای روحانی را به حرکت در مسیر درست تشویق کند، نه اینکه زیر پای او را خالی کند». «لویز آربور»، رئیس گروه بین‌المللی بحران نیز می‌گوید: «هیچ دلیلی برای بالا بردن توقعات و همه گونه دلیلی برای پایین آوردن و معتدل کردن آن‌ها وجود دارد. ولی باید به یاد داشت که مجال برای سرآغازی نو در حل بحران هسته‌ای ایران اگر نه نایاب، نادر است. هیچ یک از طرفین در شرایط حاضر بضاعت از دست دادن چنین فرصتی را ندارند».
منتشر شده در
نظرات
ارسال یک نظر