پست: مسترکارت ایرانی را تضمین نمی کنیم
عبداله افتاده – همه چیز از محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آغاز شد و به سرعت برق و باد به تیتر رسانه های بی اطلاع و کم اطلاع تبدیل شد که شرکت دولتی پست، کارت بین المللی مسترکارت را به ایران آورد. اگرچه اکثر رسانه هایی که با هیجان تیترهای پرطمطراقی از ورود مسترکارت به ایران زدند، اگر همین سوال ابتدایی را از خود می کردند، اندکی محتاط می شدند که مگر کشور، وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و چندین و چند بانک بزرگ و قدیمی ندارد که به یکباره وزیر ارتباطات و شرکت پست باید مسترکارت را به ایران بیاورند؟ اما به فاصله کوتاهی از انتشار این خبر واکنش ها در شبکه های اجتماعی و پیام رسان های موبایلی آغاز شد و فارغ از متلک ها و طنزگویی ها، چندین پرسش و ابهام در این باره مطرح شد.
نود فناوری –در این میان به جز تکذیب سخنگوی مسترکارت که حضور در ایران را رد کرد، تمام نگاه ها به متولی قانونی یعنی بانک مرکزی بود که به میدان آمده و موضوع را فیصله دهد. اما جالب آنکه تا زمان تنظیم این گزارش، بانک مرکزی سکوت کرده و به ابهامات بیشتر دامن زد. البته بانک مرکزی پیش از این نیز در مورد کدهای USSDسابقه سکوت های طولانی از این دست را داشته و پس از سال ها سرمایه گذاری، بسترسازی، فرهنگ سازی، تبلیغات، گسترش کاربری و تاسیس چندین و چند شرکت بزرگ و کوچک، تازه آن را ناامن و غیرمنطبق با قانون دانسته و اقدام به انتشار اطلاعیه ای برای توقف ارایه این خدمات کرده است.
نکته ای که بیم آن می رود در مورد ورود و ثبت شرکت های مدعی نمایندگی رسمی کارت های بین المللی تکرار شود و تبعات آن نیز متوجه مردم و کاربران شود.
وزیر ارتباطات: مسترکارت به ایران آمد
ماجرا از روز شنبه ۲۴ مردادماه آغاز شد و تا فردای آن روز وزیر ارتباطات به تیتر رسانه های زیادی تبدیل شد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از عملیاتی شدن کارت های اعتباری بین المللی (مسترکارت) در ایران خبر داد و گفت: این کارت ها همزمان با هفته دولت در شعب مالی شرکت پست توزیع می شود.
محمود واعظی در مراسم رونمایی از پروژه های زیرساختی شرکت پست گفت: همزمان با برداشته شدن تحریم ها و در پی توسعه تجارت بین المللی ایران فضا برای سازمان هایی از جمله پست، مخابرات، فناوری اطلاعات و شرکت زیرساخت که برای همکاری های بین المللی فراهم شده است و هم اکنون موفق شده ایم نیازمندی های مردم را با عملیاتی کردن کارت اعتباری بین المللی برطرف کنیم.
وی افزود: در این رابطه، پروژه “ویژن کارت ایرانیان به عنوان نماینده شرکت مسترکارت در ایران” با شرکت پست قرارداد منعقد کرده است تا نیازمندی های مردم برای سفرهای خارجی، خرید مقالات خارجی و حضور در همایش های بین المللی از طریق کارت های اعتباری ممکن شود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: در این زمینه، مقرر شده که این کارت های اعتباری در شعبات مالی شرکت پست توزیع شود.
واعظی با بیان اینکه امروز در فاز نخست دو شعبه شرکت ملی پست اقدام به توزیع این مسترکارت ها کرده است، گفت: این کارت ها با اعتبار ۱۰ هزار دلار شارژ می شود و امکان عملیات بانکی را طبق قوانین بانک مرکزی خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: همزمان با هفته دولت این پروژه در ۱۵۵ شعب پستی کشور اجرا می شود و از طریق این کارت های اعتباری امکان استفاده در هر کشور وجود خواهد داشت.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه تراکنش مالی با این کارت ها تا سقف ۱۰ هزار دلار برای شهروندان امکان پذیر است، اضافه کرد: این کارت های اعتباری به صورت ریالی در شعب پست به فروش می رسند و در بیش از۲۱۰ کشوری که مسترکارت در آنها معتبر است، معتبر خواهد بود.
به گفته واعظی، “این اقدام طبق مجوز بانک مرکزی انجام شده است” و وزارت ارتباطات و شرکت پست آمادگی همکاری با سایر شرکت هایی که در این زمینه تحت مجوز بانک مرکزی فعالیت می کنند را دارند.
مسترکارت تکذیب کرد
دو روز بعد اما سخنگوی «مسترکارت» هرگونه فعالیت در ایران تا زمانی که تحریم های آمریکا پابرجا هستند را رد کرد.
خبرگزاری آذربایجانی «ترند نیوز» در مصاحبه ای با شرکت «مسترکارت» آمریکا ارایه دهنده کارت های مالی اعتباری، گزارش های اخیر درباره همکاری با ایران را رد کرد.
«سیث آیزن» سخنگوی مسترکارت تاکید کرد، این شرکت هیچ فعالیتی در ایران ندارد.
آیزن گفت: «تا زمانی که تحریم های آمریکا بر ایران پا برجا هستند، مسترکارت فعالیتی در ایران نخواهد داشت.»
اگرچه شرکت واسط ایرانی در این خصوص مدعی بود که خبرگزاری کشور آذربایجان به علت واسطه گری و بهره بردن شرکت های این کشور در این عرصه باید هم مخالف چنین چیزی باشند.
واکنش شرکت پست به تکذیب مسترکارت
اما به جز وزیر ارتباطات که با اسم بردن از یک شرکت ایرانی که گفته می شود مدت کوتاهی نیز از فعالیت آن می گذرد، شرکت دولتی پست نیز نقشی محوری در ماجرای ورود مسترکارت به ایران بازی می کند. موضوعی که انتقادات زیادی را در پی داشته که فارغ از نامربوط بودن ورود این شرکت به عرصه بانکی، دولتی بودن ایشان باعث جلب اعتماد مردم شده و در صورت روشن نبودن تضامین این فعالیت می تواند مشکلات جبران ناپذیری ایجاد کند.
با این وجود اما شرکت پست ظاهرا به هیچ وجه قصد عقب نشینی ندارد و با انتشار اطلاعیه ای نشان داد، پای تصمیم خود ایستاده است.
غلامرضا نجاری عضو هیات مدیره شرکت پست در واکنش ها به این موضوع اعلام کرد: از آنجا که شرکت پست به نیابت از سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی خدمات دیگر دستگاه ها را به مشتریان ارایه می کند، با هدف تسهیل مبادلات ارزی خرد، با انعقاد قرارداد با شرکت «ویژن کارت ایرانیان» عملیات مربوط به توزیع و تحویل کارت های پیش پرداخت (prepaid) به متقاضیان را پس از احراز هویت برعهده دارد .
وی افزود: پیش از انعقاد قرارداد با این شرکت، کیفیت خدمات کارت های ارایه شده از سوی پست مورد بررسی قرار گرفت که نشان از صحت عملیات مالی توسط این شرکت داشت.
نجاری ادامه داد: این کارت ها به دلیل آنکه بر پایه «هاب اکانت» تعریف می شود از امنیت بالایی نیز برخوردار بوده و به راحتی در دیگر کشورها قابل استفاده است.
در همین ارتباط مدیرعامل شرکت واسط (ویژن کارت) نیز مدعی شد مدارک احراز صلاحیت این شرکت مبنی بر اجازه توزیع کارت های بین المللی موجود بوده و مشخصاً از این شرکت به عنوان نماینده رسمی در زمینه واگذاری کارت های اعتباری بین المللی یاد شده است .
به گفته وی، «ویژن کارت ایرانیان» به آدرس الکترونیکی mastercardiran.com، یک شرکت ایرانی و دارای آدرس معتبر بوده و به عنوان شرکت واسط در ارایه خدمات کارت های مالی در کشور فعالیت می کند . (اگرچه در زمان درج این گزارش سایت این شرکت بعضا با اختلال در نمایش صفحات مواجه بود.)
وی درخصوص اخبار منتشرشده در برخی رسانه ها مبنی بر اینکه مسوولان مسترکارت فعالیت در ایران را تکذیب کرده اند نیز مدعی شد: سخنگوی مسترکارت امکان فعالیت این شرکت از طریق شرکت های واسط را تکذیب نکرده است.
پست: فقط توزیع می کنیم نه تضمین
اما این موضوع همچنان ابهامات زیادی داشت و به همین منظور به گفت وگو با غلامرضا نجاری، عضو هیات مدیره پست درباره نقش شرکت پست در توزیع کارت های پیش پرداخت مسترکارت در ایران پرداختیم.
وی در این خصوص گفت: شرکت پست در این زمینه فقط نقش توزیع کننده را دارد که آن هم در دو حالت اتفاق می افتد، در وضعیت اول مردم به صورت مستقیم به سایت شرکت ویژن کارت ایرانیان مراجعه می کنند و ثبت نام و هزینه های ناشی از این موضوع ( حدود ۱۰۰ دلار) را پرداخت می کنند، سپس این شرکت همانند سایر نهادها کارت را به پست تحویل می دهد و پست فقط آن را توزیع می کند.
وی افزود: در حالت دوم ثبت نام و توزیع کارت های اعتباری در دفاتر پستی انجام می شود و در این بین پست فقط از طریق شرکت واسط، این کارت ها را در دفاتر پستی به فروش می رساند.
وی در پاسخ به این سوال که به گفته مدیر روابط عمومی شرکت ویژن کارت ایرانیان چنانچه اعتبار این کارت ها به هر علتی دچار مشکل شود، در صورتی که این شرکت پاسخگوی مردم نباشد شرکت پست موظف است طبق قراردادی که با این شرکت دارد و ضمانت نامه هایی که در این راستا به پست ارایه شده پاسخگوی مردم باشد، گفت: چنین چیزی صحت ندارد و پست به هیچ وجه ضمانت برگشت وجه مردم را به عهده ندارد.
عضو هیات مدیره پست، بانک های طرف قرارداد شرکت مذکور را بانک های HSBC ،ملی چین، ملی هنگ کنگ و چندین بانک دیگر اعلام کرده و گفته است که دارندگان کارت های مذکور می توانند از طریق سایت های مسترکارت، ترانس فارکس و سایت ویژن کارت ایرانیان از طریق تخصیص کد کاربری خدمات مربوطه نظیر مشاهده موجودی، خرید الکترونیکی، فریز کردن کارت و غیره را دریافت کنند.
ماجرای توزیع ۱۰ هزار کارت میان مدیران!
اما زیر سوال رفتن اصل نمایندگی مسترکارت تنها ابهام پیرامون عملکرد وزارت ارتباطات، شرکت پست و شرکت واسط ایرانی نبود و در اخبار به مسایل عجیب دیگری نیز اشاره شده بود.
یکی از این موارد ادعای توزیع ده هزار کارت میان مدیران دولتی بود!
قاسمی، یک مقام مسوول در شرکت ویژن کارت ایرانیان نیز در خصوص اینکه دلیل توزیع ده هزار کارت بین مدیران دولتی چیست و اکنون از ارایه شدن آنها برداشت نادرستی می شود، گفت: تعداد کارت ها به هیچ وجه این اندازه نبوده است و این کارت ها در برخی از نهادها تنها برای تست ارایه شده است.
وی با امتناع از اعلام تعداد کارت ها گفت: این کارت ها به صورت خام و بدون هیچ شارژی در اختیار افراد قرار گرفته تا آنها بتوانند صحت انجام این عملیات را چک کنند.
وی در پاسخ به سوالی دیگری در خصوص اینکه آیا منطقی است که یک مدیر دولتی برای اینکه صحت کار عملیات کارت های خام توزیع شده شما را تست کند، اقدام به شارژ دلاری این کارت ها کند و پس از آن اقدام به خرید از کشورهای خارجی کند، افزود: تعدادی از این افراد اقدام به تست کارت ها کرده اند و این کاملا طبیعی است که شما به عنوان فروشنده یک محصول، تعدادی از آنها را در اختیار متقاضیان یا بازار هدف خود قرار دهید تا آنها از صحت درست بودن محصول مطمئن شوند.
بانک مرکزی مجوزی ندارد که بدهد
موضوع دیگری که محل پرسش و ابهام است نقش و جایگاه رگولاتور بانکی یعنی بانک مرکزی کشور در اعطای مجوزهایی از این دست است که همچنان روزه سکوت گرفته است.
وی در خصوص اینکه آیا ویژن کارت ایرانیان با مجوز بانک مرکزی وارد بازار پرداخت کشور شده است، گفت: ما بارها برای دریافت مجوز به بانک مرکزی مراجعه کرده ایم ولی از آنجا که بانک مرکزی اصلا مجوزی در خصوص ارایه این خدمات ارایه نمی دهد نهایتا با نامه نگاری با بانک مرکزی و تمامی دستگاهای مسوول مدارک خود را ارایه دادیم و پس از چک شدن مدارک اجازه فعالیت را به ما دادند.
سیاه نمایی می کنند
قاسمی با ادعای اینکه سیاه نمایی هایی در خصوص این طرح صورت گرفته ، گفت: این سوال وجود دارد که چرا خبرنگار آذربایجانی بی بی سی اقدام به مصاحبه با مدیران مسترکارت به این سرعت کرد. البته پاسخ این سوال کاملا شفاف است و اگر جستجوی مختصری در گوگل در خصوص دریافت مسترکارت در ایران بکنید به راحتی متوجه می شوید که مسترکارت های موجود در ایران که توسط شرکت های زیرپله ای عرضه می شود از طریق کشورهای آذربایجان و ارمنستان تامین می شود و افرادی وجود دارند که منافع شان با این کار دچار خطر شده است.
این مقام مسوول در شرکت واسطه در پاسخ به این سوال که این خدمت مشابه قبلا توسط سایر شرکت ها نیز در ایران ارایه شده چرا شما مدعی عنوان اولین ارایه دهنده مسترکارت در ایران هستید، مدعی شد: در مسترکارت هایی که اکنون در بازار وجود دارد کارت ها به نام افراد صادر نمی شود و سرویس ارایه شده توسط ما به نام افراد صادر می شود و آنها می توانند بر خلاف کارت های موجود در کشور بدون استفاده از VPN با IP کشور ایران اقدام به خرید از شرکت ها یا سایت های خارجی کنند.
وی در خصوص میزان درآمد کسب شده توسط شرکت ویژن کارت ایرانیان از محل عرضه این کارت ها گفت: صادقانه بگویم سهم شرکت ما از خیلی ها کمتر است. به عنوان مثال همانطور که می دانید صرافی ها بابت هر تراکنش یا حواله بین ۷۰ تا ۱۰۰ دلار دریافت می کنند در حالی که ما با صرافی ها وارد مذاکره شدیم تا آنها برای شارژ هر کارت برای هر ۱۰۰ دلار ۲.۵ دلار دریافت کنند و آن هم تا یک سقف مشخص که بیشتر از ۳۰ تا ۴۰ دلار کارمزد دریافت نخواهد شد.
قاسمی گفت: از سوی دیگر برای خریداران این کارت ها پنل کاربری به نام آنها اختصاص داده می شود و اطلاعات آنها در دیتابیس مسترکارت جهانی ثبت خواهد شد و ما برای اینکه بتوانیم مردم به راحتی از طریق اینترنت و با IP ایران خرید خود را انجام دهند تضامین بین المللی نیز داده ایم که اسناد آن هم موجود است.
وی مدعی شد: مدارک احراز صلاحیت این شرکت مبنی بر اجازه توزیع کارت های بین المللی موجود بوده و مشخصاً از این شرکت به عنوان نماینده رسمی در زمینه واگذاری کارت های اعتباری بین المللی یاد شده است.
وی درخصوص اخبار منتشر شده در برخی رسانه ها مبنی بر اینکه مسوولان مسترکارت فعالیت در ایران را تکذیب کرده اند، گفت: سخنگوی مسترکارت امکان فعالیت این شرکت از طریق شرکت های واسط را تکذیب نکرده است.
قاسمی در خصوص اینکه مردم از چه طریقی می توانند اقدام به شارژ مسترکارت کنند، گفت: کاربران می توانند از طریق صرافی ثامن و مطابق با قوانین بانک مرکزی اقدام به شارژ این کارت ها کنند که البته به زودی سایت اینترنتی این صرافی برای این منظور راه اندازی خواهد شد که بدون مراجعه حضوری امکان شارژ این کارت ها فراهم خواهد شد.
ضمانت های لازم را به شرکت پست داده ایم
وی در پاسخ به این سوال با توجه به اینکه کارت های ارایه شده از سوی شما تا ۱۰ هزار دلار امکان شارژ شدن دارد و اگر روزی به هر علتی امکان ادامه فعالیت این شرکت وجود نداشته باشد و اعتبار این کارت ها بلاک یا حذف شود، چه نهادی پاسخگوی مردم خواهد بود، گفت: بعید به نظر می رسد این مشکل ایجاد شود ولی در صورتی که نیاز باشد حتی ما آمادگی داریم که ضمانت های لازم را به بانک مرکزی نیز بدهیم و در همین راستا نیز در قراردادی که با شرکت پست داریم ضمانت هایی به این شرکت داده ایم.
وی افزود: اگر روزی شرکت ویژن کارت ایرانیان پاسخگوی مشکلات ایجادشده نبود شرکت پست موظف است براساس قرارداد و تضامینی که دریافت کرده است نسبت به پرداخت مبالغ پرداخت شده از سوی مردم اقدام کند.
اگرچه در بخش دیگری از این گزارش عضو هیات مدیره شرکت پست اعلام کرده که چنین چیزی صحت ندارد و پست به هیچ وجه ضمانت برگشت وجه مردم را به عهده ندارد.
ابهاماتی که پابرجاست
۱- مهمترین انتقادی که به وزیر ارتباطات و شرکت پست به عنوان مقامات و نهادی دولتی و مورد اعتماد مردم وارد می شود، اعلام ورود مسترکارت و نام بردن از شرکت واسط است که به نوعی تبلیغ و ترغیب مردم به استفاده از این خدمات محسوب می شود. حال آنکه نهادهای رسمی و بانکی کشور در این مورد سکوت کرده اند و به جز چند مصاحبه، مستنداتی از مدارک و مجوزهای شرکت واسط در دست نیست.
همچنین جزییاتی از متن قرارداد شرکت پست با شرکت مذکور نیز منتشر نشده تا مشخص شود شرکت پست و وزارت ارتباطات رسما چه مسوولیتی در قبال پول مردم و احتمالاتی همچون توقف فعالیت شرکت واسط، مسدود شدن کارت ها، بروز مشکلات امنیتی، وقوع کلاهبرداری و مسایلی از این دست به عهده گرفته اند که اکنون اقدام به تشویق مردم به استفاده از این کارت ها می کنند.
۲- نکته مهم دیگر این که مسترکارت و ویزاکارت روی بخش Verification مشتری و تصدیق هویتش بسیار حساس هستند. در مذاکراتی که ویزاکارت در ایران با مقامات بانکی داشت، اعلام کرد حتی با وجود حضور در ایران، عملیات تصدیق هویت باید توسط یک بخش دیگری که به عنوان نماینده تعیین می کنند انجام گیرد. حال اینکه چگونه مسترکارت راضی شده عملیات تصدیق هویت را به شرکت پست ایران واگذار کند، جای سوال است. لذا می توان نتیجه گرفت که احتمالا الزامات مسترکارت نقص شده است.
۳- پیش از این هم تاکید شده بود مسترکارت بدون مجوز OFAC نمی تواند به ایران وارد شود و عملا تراکنش های منشا ایران مشمول تحریم است. اما مشخص نیست با این وجود چگونه از نام مسترکارت استفاده می شود.
۴- برای اطلاعات بیشتر و سایر پرسش ها و ابهامات گزارش صفحه ۵ هفته نامه را مطالعه کنید.
وقتی تکذیب هزینه ای ندارد
در هیچ کجای قوانین و مقررات کشور هزینه ای برای تکذیب روشن نشده است و تکذیب ورود تلگرام، تکذیب ورود یاندکس به ایران، تکذیب نمایندگی های اپل در ایران، تکذیب ورود ebay و آمازون در ایران و مواردی از این دست تنها بخشی از تکذیب هایی هستند که به کرات اعلام می شود و بعد از آن نیز اتفاقی رخ نمی دهد.
در این میان تنها موضوعی که می تواند محل بحث و ابهام باشد، اعتماد مردم و آسیب دیدن ایشان از اخبار ضد و نقیضی است که به عنوان دستاوردهای تصویب برجام در کشور مخابره می شود. این موضوع در بلند مدت نه تنها می تواند به اعتماد عمومی لطمه بزند، بلکه گاه می تواند موجب بروز خساراتی جبران ناپذیر نیز بشود.
به هر تقدیر فعلا بانک مرکزی سکوت کرده، شرکت پست از عملکرد شرکت واسط دفاع می کند و دفاتر خود را برای ارایه این خدمات فعال کرده و مردم هم اقدام به واریز وجه و دریافت کارت هایی می کنند که هنوز مشخص نیست چگونه و از سوی چه مرجعی در داخل کشور مورد ضمانت قرار دارد.
لذا از جمیع آنچه اعلام شد، چنانچه در آینده شاهد بروز مشکلاتی برای مردم باشیم، وزارت ارتباطات و شرکت پست هستند که باید پاسخگو باشند.
منبع: هفته نامه عصر ارتباط
ارسال یک نظر