تلفــن همراه در دنیــای امروز از مرزهای ارتباطی فراتر رفته و عملا عرضه خدمات را در اشــکال گوناگون با تحول چشــم‌گیری مواجه کــرده اســت به تبع ایــن تحول حوزه خدمات بانکداری و پرداخت نیــز از این تغییرات بی نصیب نمانده اســت هرچند که در ایران به دلیــل موانــع قانونی و نظارت های عالیه بانــک مرکزی هنوز کیف پول الکترونیکی همراه جایگزین بی بدیل پول خرد نشــده اســت و مفاهیم نظری خود باقی مانده اســت گفت و گوی ما با حمیدرضا نیکوفر ربیس هیات مدیره شرکت جیرینگ به تاثیرات تلفن همراه در نظام بانکی می‌پردازد که در ادامه می خوانید:
همانگونه مــی دانید تلفن همراه عملا تمامی عرصــه های زندگی بشــری را دچار تحول کرده است به اعتقاد شــما بیشترین تاثیری که موبایل در صنعت بانکداری گذاشته در کدام بخش است که باعث شده اکوسیستم بانکداری در دنیا را متحول کند؟موبایل اکوسیســتم بانکداری را در سمت مشتری متحول کرده است. در واقع موبایل تعامل مشتری با بانک را دگرگون می‌سازد و نحوه استفاده از سرویس‌ها و خدماتی را که مشــتری می‌تواند به صورت غیرحضوری بگیــرد، دچــار تغییر می‌کند. بــرای مثال حجم تراکنش روی موبایل و اینترنت عدد قابل توجهی است و حتی در این حوزه نقش موبایل از اینترنت بیشتر شده است.جایگاه اپراتورها در این میان به چه شــکل است؟مدل‌هــای همکاری مختلفــی در این حوزه وجود دارد و نمی‌تــوان گفت مدل همکاری تثبیت شده‌ای شکل گرفته است. این مدل‌ها به سیاســت بانک‌های مرکــزی، بانک‌ها و اپراتورها در کشــورهای مختلف بســتگی دارد. مثالا در جاهایی که زیرســاخت‌های بانکی قوی‌ای وجود نداشــته، می‌بینید که موبایــل یــک بازیگر اصلی اســت. دولت خودش به اپراتورهــای موبایل اجازه داده وارد ایــن حوزه شــوند و می‌بینیــد که در بخش‌هایــی از آفریقا، در این حوزه بســیار موفق هســتند. همچنین موارد بسیار موفقی نیز در بخش‌هایی از آســیای شرقی وجود دارد.یکــی از دغدغه‌هایی کــه در ایران مطرح می‌شــود، مســاله امنیت پرداخت به بستر موبایــل اســت. ایــن موضوع تــا چه حد می‌توانــد عاملی بــرای کند شــدن روند توسعه در پرداخت همراه باشد؟پرداخت همراه یک چیز اســت، بانکداری چیز دیگر. اگــر درباره بانکــداری همراه صحبت می‌کنیم، یکی از کارهایی که کردیم این بود که سرویس‌های حوزه بانکداری را روی کانال‌های ســاده ارائه دادیم. در واقع ســرویس همان ســرویس بانک است و ما فقط امکان دسترســی را فراهم می‌کنیم. با روش‌های بســیار ســاده در همکاری ما با بانک‌ها یکسری از ســرویس‌های بانک در اختیار مشتریان قرار گرفت. قبلا مشتریان از طریق کانــال صوتی بــا بانک‌ها تماس می‌گرفتنــد و از طریق آن می‌پرســیدند حسابشــان چقدر موجودی دارد، زمانی دســتگاه فکس این نقش را بــازی می‌کرد ولی الان که گوشــی‌های هوشمند در اختیار همگان اســت، بــا روش‌های خیلی ســاده برخی از نیازهای مشــتری‌های بانکی حل شده اســت. ما نقشــی در حوزه بانکداری نداریم ولــی تلاش کردیم ســرویس‌های مشترکی خلق کنیم.دغدغه امنیت در کجا ظهور می‌کند؟در بحث‌هایــی کــه تراکنش مالــی انجام می‌شود مثل انتقال وجه این موضوع مطرح می‌شــود. در واقع این موضــوع به بانک‌ها مربوط می‌شــود. به بانک‌ها این اجازه داده شــده که بخشــی از فعالیت‌ها را در داخل سیستم خودشان انجام دهند اما جاهایی که مثال کاربر می‌خواهد مبلغی را از یک حساب در یک بانک به حســاب دیگری در بانک دیگر جابه‌جــا کند، این مجوز داده نشــده است. اینها بیشتر از بابت این است که بانک مرکزی می‌خواهد بر همه تراکنش‌ها از همه کانال‌ها نظارت داشته باشد. به همین خاطر بانک مرکــزی این حوزه را تا آنجایی که من میدانم، کمی محدود کرده است.در واقع آنجایی که پای یک واســطه تحت عنوان شــبکه موبایل وســط میآید، دچار محدودیت هستیم؟نه، بیشــتر در پشــت این موضوع اســت؛ جاهایی کــه می‌خواهــد تراکنش‌ها را در خصــوص انتقال وجه تمییــز دهد و کنترل کند. اگر به خاطر داشــته باشید قبلا انتقال وجــه را می‌شــد از طریق دســتگاه‌های کارتخوان نیز انجــام داد اما آنها را هم پس از مدتی بســتند. تقریبا موبایل هم مشمول چنین قانونی شد.الان ما آماری داریم که چه میزان تراکنش از طریق شبکه موبایل صورت می‌گیرد؟مهمترین فعالیت مورد اســتفاده در موبایل پرداخــت قبض و خرید شــارژ اســت که حجمش از اینترنت به مراتب بیشتر است.در سال ۹۲، ۱۳۲۶ میلیارد تومان پرداخت قبض و خرید شارژ صورت گرفته است.این تراکنش‌ها نســبت به اینترنت بیشــتر است؟بله، حدود یک و نیم برابر اینترنت اســت.نمی‌گویم در کل اقتصاد عدد بزرگی اســت ولی این یک شروع است.در حوزه پرداخت داســتان بــه چه ترتیب است؟در حوزه پرداخت بازیگرانی وجود دارد و از قبل آمده‌اند که ما همکاری با این بازیگران را هم محدود نکرده‌ایم.این بازیگران چه کسانی هستند؟از دوازدهPSP دارای مجــوز، ۹ شــرکت فعالیت‌شــان را آغــاز کردند کــه این هم یک فعالیت مشــترک است. این شرکت‌ها مجوز دارند و به درگاه‌های اصلی پرداخت وصل هســتند و بخشــی از همــکاری را با شــبکه پرداخت کشــور انجام دادیم تا این شــرکت‌ها هم بتوانند وارد حــوزه موبایل شوند.کیف پول الکترونیکی با چــه مانعی مواجه است؟مانع جدی وجود ندارد فقــط نیاز به قطعی کردن موضوع در نظام تصمیم‌گیری است. با توجه بــه حجم تراکنش‌هایی که پول خرد در کشــور دارد- که نسبتا زیاد هم هست- کیف پــول الکترونیکی می‌تواند نقش مهمی بازی کند.در حال حاضــر میدانید حجــم پول خرد چقدر است؟حجم خیلی بالایی اســت. به طور کلی نیازی نیســت شــما برای هر خریدی به حساب بانکی دسترســی پیدا کنید. یک جاهایی به اصطلاح دســت به جیب می‌شــوید. کیف پول الکترونیکی می‌تواند جای این دست به جیب شدن را بگیرد و سهمی از پول خردی را که در جیب خودتــان نگهداری می‌کنید، به این ســمت ببرید. این موضوع در دنیا به شدت مرسوم است.این موضوع در دنیا چقــدر رواج پیدا کرده است؟در دنیا موارد کاربــری مختلفی رواج پیدا می‌کنــد. معمولا در این نــوع حوزه‌ها یک دفعه خدمــت را سراســری نمی‌کنند و با یک مورد کاربری شــروع می‌کنند و کم کم آن را گســترش می‌دهند. مثــلا در ابتدا با برخــی برندها این کار را شــروع می‌کنند. ما باید دنبــال موارد کاربری موفق بگردیم. الان یکی از مــوارد کاربــردی موفقمان خرید شــارژ اســت. روش‌هــای مختلفی بــرای پرداخت وجــود دارد کــه در حال حاضر به نظر می‌رســد رقابت اصلی میان NFC و تصاویر دوبعدی اســت. البته هنوز بخش‌هــای تعامل با مشــتری کامل و بالغ نشده که یک روش‌های پرداخت سراسری و جهانی وجود داشته باشد. در حوزه کارت استانداردهایی آمده و کارهایی انجام شده اما در حوزه پرداخت همــراه، کارهایی که انجام می‌شــود حالت تجربــی دارد. جالب برای من این اســت که کشــورهای بزرگی مثل آمریکا، چین و بخشــی از کشــورهای اروپایی به رغم کنترل زیادشــان روی پول اجازه چنیــن تجربه‌هایــی را می‌دهند و به طور کامل راه را برای تجربه نمی‌بندند. این برای من خیلی جالب اســت، برخالف اینکه این حوزه رو به رشــد است و استانداردهای سراســری ندارد امــا آنها درگیــر تجربه مشتری شده‌اند و این مرزها را می‌شکافند. حتــی در چین که مــا انتظــار داریم چنین کشوری در این حوزه‌ها خیلی بسته‌تر عمل کند، می‌بینید شرایط را باز کرده است.الان ما در چه مرحله‌ای هستیم؟ما در مرحله قانون‌گذاری و توسعه بسترهای فنی هستیم. البته من شنیدم در حوزه قوانین کارهایــی انجــام گرفته و بــرای تصویب هم فرســتاده شــده و بخش‌هایی از آن هم مصوب شده اســت. در این راســتا ما نیز همکاری‌هایی انجام داده‌ایم تا تســت‌ها به طور کامل روی شبکه موبایل انجام شود.چند بازیگر در زمینه پول خرد می‌توانیم در ایران داشته باشیم؟چون غیر از اپراتورهای موبایل که مدعیان ارایه این خدمت هستند، سیســتم حمل و نقل عمومی یا شهرداری نیز پیگیر این داستان هستند. اینها هم به نحوی کیف پول هســتند. یعنی شــما وقتی پول را روی کارتی می‌ریزید که فقط برای مصــارف کاربردی خاصی مورد اســتفاده قرار می‌گیرد، به نوعی کیف پول الکترونیکی اســت. ما به راحتــی می‌توانیم این سیســتم را روی موبایل پیاده‌ســازی کنیم و نیــاز به کارت و هیــچ چیز دیگری نیست. با انجام این کار تعداد زیادی کارت از ســطح شــهر جمع آوری و در بسیاری هزینه‌هــا صرفه‌‌جویی می‌شــود. در حوزه موبایل می‌توانیم مســاله امنیتــی را هم به راحتی برطرف کنیم و در هزینه‌ها بســیار صرفه‌جویــی کنیم. به نظر مــن بلیت‌های الکترونیکــی می‌توانــد بــه راحتی روی موبایل پیاده‌سازی شــود و همه باید در این اکوسیســتم جدید با هــم کار کنند. ما هم همیشه در این همکاری اســتقبال کرده‌ایم و حاضریم پروژه‌های مشــترکی را شروع کنیم. کیف پــول الکترونیکی نیز می‌تواند از موردهای کاربری محدود و نظارت شــده آغاز شود تا کم کم گسترش یابد.فکــر می‌کنیــد چشــم‌انداز کیــف پول الکترونیکی در ایران چگونه خواهد بود؟من فکر می‌کردم امسال این کار به سرآغاز خود برســد و به صورت رسمی یک مقیاس بهتری بیابد و با جمع‌بنــدی بانک مرکزی روی پروژه ســپاس به فازهای پایلوت ورود کند و این ســرویس به مردم معرفی شــود و بازخــورد آن نیز از مردم گرفته شــود. تا وقتی با مردم تعامل نکنیــد نمی‌توانید ادعا کنید خدمتی که ارایه می‌دهید، یک خدمت مردم‌پسند اســت. باید ســرویس را ارایه دهید و موارد کاربری را درســت کنید، پس از آن کم کم در میان مردم جا میافتد؛ اتفاقی که در خصوص موبایل افتاد. در ابتدا مردم با ایــن تکنولوژی به شــکل خاصی برخورد کردند، بعــد کاربــری‌اش اوج گرفت. در حوزه پرداخت از طریــق موبایل هم قضیه به همین شکل اســت. به نظر من پرداخت، پردازش تراکنش اســت. ما ثانیــه به ثانیه پــردازش داده را در انــدازه بایــت انجام می‌دهیم. ما فقط یک بســتر تلکام نیستیم، پشــت‌مان یک سیســتم آی‌تی قوی است. چهار میلیارد تراکنــش را در روز مدیریت می‌کنیم. بالاخره ما شــرکتی هســتیم که توان ســرمایه‌گذاری داریــم، تکنولوژی را میشناســیم و به مردم دسترسی داریم. ما در حوزه پرداخت بــه عنوان یک توانمندی کنار گذاشته می‌شــویم و الان شرکت‌هایی در لیســت هســتند که نه تجربه آی‌تی و مدیریت تراکنش مثل مــا دارند و نه توان ســرمایه‌گذاری در این حــوزه دارند. ولی نکته این اســت که روزی به این شرکت‌ها مجوزهایی داده شده است. ما فقط تکنولوژی دسترسی و ســایت نداریم. تکنولوژی‌های ما در هســته (Core)و در زیرساخت آی‌تی نســبت به بانک‌ها اگر بیشــتر نباشد، کمتر نیســت. به نظرم ما اســتعداد و توانمندی تکنولــوژی و اطمینان مشــتری را داریم تا زیر نظــر بانک مرکزی بــا مجوزهای لازم در ایــن حوزه فعالیت کنیم. بــه علاوه ما به توان داخلی هم بســنده نکردیــم و این ادعا را هــم نکردیم که همه چیز را بلد هســتیم، بنابراین از مشــاورهای خارجی هم استفاده کردیم. من انتظار داشتم «سپاس» امسال به جاهایی برسد و مجوزهای موقتی بدهند که سریع‌تر در این حوزه وارد شویم.منبع: ماهنامه پیوست
ارسال یک نظر