فضای مجازی وارد سبد زندگی ما شده و غیر قابل برگشت است
کارشناسان و اساتید دانشگاه در شصت و سومین نشست نقد و اندیشه، استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را مهم دانستند اما برای رفع آسیب‌های این فضا نیز به فراگیری و آموزش در مدارس و خانواده و به دست آوردن مهارت‌های زندگی تأکید کردند.
شصت و سومین جلسه از سلسله نشست‌های نقد و اندیشه با موضوع «آسیب‌شناسی شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی» با حضور مهرنوش دارینی، روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه، فردین علیخواه جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان و احسان شاه‌قاسمی عضو هیات علمی گروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
فضای مجازی جزئی از زندگی ما شده
مهرنوش دارینی مدرس دانشگاه با اشاره به لایو اخیر در اینستاگرام بین یکی از شخصیت‌های مطرح در این شبکه اجتماعی و نوجوان ۱۴ ساله اشاره کرد و گفت: این وضعیت در فضای حقیقی نیز وجود دارد اما شاید در فضای مجازی محرک و مشوق انگیزشی و قدرت مانور بیشتری وجود داشته باشد.
دارینی با اشاره به اینکه در این دوره کرونا استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی وارد سبد زندگی ما شده است، گفت: برگشتن از این فضا اجتناب ناپذیر است به‌طوری که هم اکنون به دلیل آموزش مجازی بچه‌های دبستانی نیز گوشی هوشمند دارند و الزاماً بعد از این دوران نیز نمی‌توانند گوشی نداشته باشند.
وی افزود: حریم شخصی نوجوانان از مواردی است که باید رعایت شود اما در این مرحله به تعارض حریم شخصی بر می‌خوریم، از طرفی والدین به دنبال هویت بخشی و نوجوان هم به دنبال استقلال است و به دلیل رعایت حریم شخصی نوجوان امکان نظارت بر عملکرد وی در فضای مجازی کم می‌شود.
وی تعیین سن ۱۸ سال را نیز چالشی عنوان کرد و افزود: تعیین این سن برای انجام هر کاری که افراد در دوران قبل از آن نتوانسته‌اند انجام دهند مناسب نیست چرا که بعد از این سن، جوان فکر می‌کند دیگر آزادی کامل دارد که هر کاری انجام دهد.
دسترسی به گوشی تا زیر ۱۸ سال مفید نیست
احسان شاه قاسمی با اشاره به اینکه در دنیا بر اساس مطالعات توافق شده که تا سن ۱۸ سالگی فرد نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد، افزود: دسترسی به گوشی و اینترنت برای زیر این سن مفید نیست و آنان را دچار مشکل می‌کند.
این استاد دانشگاه درباره لایو اخیر در اینستاگرام نیز تصریح کرد: بسیاری از افراد و مسئولین از این لایو تعجب کردند، در صورتی که این مسئله خیلی عجیب نیست و مدت‌هاست که این وضعیت وجود دارد و معلوم است مسئولین ما از نوع حضور نوجوانان در این شبکه اطلاعی ندارند.
وی افزود: من به هیچ عنوان برای فرزند نوجوانم گوشی تهیه نمی‌کنم و برای استفاده از آموزش مجازی نیز گوشی خودم را برای مدت محدود در اختیار او قرار می‌دهم. باید به فرزندان خود آموزش دهیم که از لذت هم اکنون برای یک لذت بزرگ‌تر گذر کنند.
وی به فیلتر تلگرام اشاره کرد و افزود: کسی که تلگرام را فیلتر کرد حتی در حد یک صفحه نمی‌دانست بعد از این کار چه اتفاقی می‌افتد و این کار مردم آزاری و بی‌حاصل بود و افراد به سمت شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام رفتند.
شاه قاسمی تصریح کرد: اینستاگرام برای استفاده محدود مفید و بیش از آن مضر است ولی نباید فیلتر شود.
برخی از مسئولین برداشتی از تکنولوژی ندارند
فردین علیخواه نیز در ادامه با اشاره به مطرح شدن بحث بستن شبکه‌های اجتماعی، گفت: آیا ما می‌توانیم اتومبیل را جمع کنیم، از اساس نمی‌توانیم و شبکه‌های اجتماعی نیز به همین صورت است و باید به سمت ابزار ببریم و از آن استفاده کنیم.
وی افزود: مشخص نیست برخی از مسئولین در چه جهانی سیر می‌کنند و چه برداشتی از این تکنولوژی دارند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: آنچه در شبکه‌های اجتماعی بروز می‌کند حاصل خرابی در بقیه بخش‌ها است و بار آن مسائل و مشکلات را شبکه‌های اجتماعی به دوش می‌کشند.
وی با اشاره به تحقیقاتی که در این حوزه داشته است، افزود: مجراهایی که باید در این حوزه آموزش دهند دچار محافظه کاری هستند و نوجوانان و جوانان نیز به شبکه‌های اجتماعی پناه می‌برند.
علیخواه با اشاره به رشد دسترسی به محتوای جنسی بعد از فیلتر تلگرام، گفت: بار سایر تصمیمات غلط در حوزه‌های دیگر را شبکه‌های اجتماعی به دوش می‌کشند و ریشه‌های موضوعاتی که در شبکه‌های اجتماعی پررنگ هستند را باید در سایر عرصه‌ها جستجو کرد.
این مدرس دانشگاه، تصریح کرد: مسائل جنسی در جامعه پنهان و کتمان می‌شود اما در زیست جهان ما وجود دارد و حتی ما نیز به‌عنوان بزرگ‌سالان و هیات علمی دانشگاه نیز این مطالب و ویدیوها را دریافت می‌کنیم و بسیار همه گیر و گسترده است.
علیخواه تصریح کرد: نوجوانان به غیر این فضاها جایی برای صحبت کردن در این موضوعات ندارند و در ضمن شبکه‌های اجتماعی نیز از این حضور استقبال می‌کنند.
وی به بخشی دیگر از تحقیق محقق انگلستانی اشاره کرد و افزود: بر اساس این تحقیق نوجوانان با داشتن موبایل و همچنین صفحات شخصی در شبکه‌های مانند فیس‌بوک و اینستاگرام احساس هویت می‌کنند و این عضویت بخشی از هویت آنان را تشکیل می‌دهد.
علیخواه نیز به وجود بیش از ۱۰ میلیون نفر بی‌سواد در کشور اشاره کرد و گفت: مدرسه می‌تواند در این حوزه تعادل ایجاد کند و آموزش‌هایی را داشته باشد که بتواند خلأ خانواده را در این حوزه مرتفع کند. البته آموزش در مدارس با هزاران اگر و اما مطرح است و دانش آموزان باید به مربیان و اولیا مدرسه اعتماد داشته باشند که به دلیل برخی عملکردها این اعتماد وجود ندارد.
علیخواه نیز در جمع بندی سخنان خود با انتقاد از اینکه این موضوع در ایران مانند بقیه مسائل سیاسی شده است، گفت: پیشنهاد من این است که مسئولین هیچ کاری نکنند و همین باعث سیاسی نشدن موضوع می‌شود و اساتید و کارشناسان این حوزه می‌توانند در این باره صحبت و نظرات خود را مطرح کنند.
ارسال یک نظر