بخشش از کیسه خلیفه؛ هزینه‌ای که از جیب بانک‌ها می‌رود!
رامین جهان‌پیما، کارشناس ارشد پرداخت الکترونیکی
موضوع جمع‌آوری کمک‌های خیریه توسط شرکت‌ها و سلبریتی‌های مشهور از کانال‌های مختلف همچون اینستاگرام و صداوسیما از زمان زلزله کرمانشاه به بعد رو به افزایش گذاشت. این در حالی است که بعضا در فضای مجازی درگیری‌های لفظی میان برخی از سلبریتی‌ها درگرفته که مدعی هستند کمک‌های جمع‌آوری شده را به‌صورت شخصی استفاده کرده‌اند و هزینه به نیازمندان مورد نظر نرسیده است.
در این میان شرکت تهران اینترنت یا همان هفشتاد نیز با آغاز ماه مبارک رمضان در فصل جدید برنامه خندوانه اقدام به تبلیغ زیر کد #۹۵*۷۸۰* به منظور جمع‌آوری پول برای اهدای بسته‌های ارزاق به خانواده‌های نیازمند کرد. این درحالی است که این شرکت برای جمع‌آوری این مبالغ همانند سال گذشته ابتدا شماره حساب خود را برای این منظور اختصاص داده بود و اینکه آیا یک شرکت شناخته‌شده بدون داشتن مجوز خیریه از نظر قانونی می‌تواند اقدام به این کار کند، موضوعی است که نهادهایی همچون وزارت کشور، سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی پاسخ روشنی برای آن ندارند.
داشتن شبای عمومی از دید ما کافی است
**پیگیری ما از شرکت شاپرک در خصوص اینکه چرا شرکت هفشتاد برای دریافت مبالغ خیریه شماره حساب خود (و نه شماره حساب کمیته امداد یا خیریه‌های رسمی) را برای این امر اختصاص داده است، تنها به ارایه این پاسخ که حساب پشت این زیرکد (#۹۵*۷۸۰*) مراحل لازم را برای دریافت شبای عمومی طی کرده و معرفی آن به‌عنوان حساب جمع‌آوری ایرادی ندارد و از آنجا که دریافت شبای عمومی زیر نظر نهادهای نظارتی انجام می‌شود، همین موضوع برای ما کفایت می‌کند.**
البته اینکه شاپرک با این پاسخ و شانه خالی‌کردن از این موضوع که هر شرکت PSP با ارایه یک شبای عمومی برای جمع‌آوری کمک‌های خیریه می‌تواند اقدام به این کار کند، نه‌تنها فرار رو به جلو است، بلکه نشان از نبود قوانین شفاف و دقیق در فضای پرداخت الکترونیکی کشور دارد که به‌زودی در گزارشی دیگر به‌صورت مفصل به آن می‌پردازیم.
هفشتاد حساب پشت سرکد را تغییر داد
موضوع را از روابط عمومی شرکت هفشتاد پیگیری کردیم که چرا برای جمع‌آوری مبالغ خیریه‌ای که تبلیغ آن را در برنامه خندوانه می‌کند، حساب شرکت را گذاشته‌اند که روابط عمومی این شرکت با تایید این موضوع گفت: شرکت هفشتاد شرکتی شناخته شده است و این اولین کار خیر این مجموعه نیست و در ایام زلزله کرمانشاه نیز توانستیم کمک قابل توجه‌ای به هموطنان کرمانشاهی بکنیم.
روابط عمومی هفشتاد در خصوص اینکه آیا این شرکت دارای مجوز خیریه برای جمع‌آوری وجوه است، می‌افزاید: ما برای دریافت مجوز خیریه اقدام کرده‌ایم. البته در قانون هم منع نشده که ما نمی‌توانیم بدون داشتن مجوز خیریه به جمع‌آوری وجوه خیریه اقدام کنیم.** به‌دلیل حواشی که اخیرا در این خصوص ایجاد شده، هفته گذشته به‌منظور شفاف شدن هر چه بیشتر موضوع با خیریه بهشت امام رضا (ع) به توافق رسیدیم که حساب پشت زیرکد (#۹۵*۷۸۰*) حساب این مجموعه باشد.**
روابط عمومی شرکت هفشتاد ادامه می‌دهد: ما در راستای مسوولیت‌های اجتماعی خود به این موضوع ورود کرده‌ایم و هیچ منافعی نیز از این محل برای خود در نظر نگرفتیم.
کارمزد تراکنش‌های خیریه صفر شود
نکته دیگری که در موضوع جمع‌آوری از طریق شرکت‌های پرداخت وجود دارد، مساله پرداخت کارمزد بابت هر تراکنش توسط بانک‌های عامل به شرکت‌های PSP، شاپرک و شتاب است که هر کدام از این کارمزد سهمی را برمی‌دارند.
**از آنجا که معمولا کمک‌های خیریه در مبالغ خرد اما در تعداد بالا از سوی مردم انجام می‌شود، در مقاطعی همچون ماه رمضان شرکت‌های PSP اقدام به تبلیغات گسترده در خصوص جمع‌آوری کمک‌های مردمی می‌کند و جالب اینجاست که در این بین همزمان با انجام مسوولیت‌های اجتماعی درآمدهای چند میلیارد ریالی نیز از بابت این تراکنش‌ها کسب می‌کند.**
در این میان بانک‌ها که بارها از مدل کارمزدی فعلی اعلام نارضایتی کرده‌اند باز هم نقره‌داغ می‌شوند و عملا هزینه انجام امور خیر مردم را بدون اینکه اسمی از آنها در میان باشد پرداخت می‌کنند. به‌نظر می‌رسد اکنون که شرکت شاپرک امکان تفکیک تعدادی و موضوعی تراکنش‌های شبکه پرداخت را در تمامی کانال‌ها از جمله، USSD، کارتخوانهای فروشگاهی و درگاه‌های اینترنتی را دارد به‌منظور اینکه فشار کمتری به بانک‌ها در این وضعیت بد اقتصادی تحمیل شود با تایید بانک مرکزی کارمزد تراکنش‌های خیریه را صفر کند و بعید به نظر می‌رسد شرکت‌های پرداخت الکترونیکی هم به این موضوع اعتراضی داشته باشند.
بهزیستی هم شانه خالی می‌کند
روابط عمومی سازمان بهزستی کشور در خصوص این موضوع می‌گوید: **ما به‌عنوان سازمان بهزیستی تنها در اموری می‌توانیم ورود کنیم که مجوز آن خیریه را داده باشیم و اگر غیر از این باشد، ما از نظر قانونی امکان ورود نداریم.**
کارشناس روابط عمومی این سازمان در خصوص اینکه تکلیف آن عده‌ای که از هیچ نهادی مجوز نگرفته و به صورت فردی اقدام می‌کنند چیست، می‌افزاید: ما در حیطه اختیارات قانونی خود عمل می‌کنیم و اینکه افرادی از این دست چگونه اقدام به جمع‌آوری پول و آن را هزینه می‌کنند در حوزه اختیارات ما نیست و ما به آن ورود نمی‌کنیم.
وی درباره اینکه چرا این موضوع را به‌عنوان یک سازمان قانونی دنبال نمی‌کنید که چارچوبی برای آن مشخص شود، می‌گوید: این موضوع را به مدیران خود منعکس می‌کنیم و در صورت صلاحدید آنها این موضوع را پیگیری می‌کنند، اما به اعتقاد بنده در این رابطه مدعی‌العموم می‌تواند به موضوع ورود کند.
حساب چهار سلبریتی مسدود شد
آن‌طور که از شواهد امر پیداست، گویا مدعی‌العموم در این موضوع ورود کرده، به نحوی که هفته گذشته رییس پلیس فتای تهران از مسدودسازی حساب چهار سلبریتی خبر داد و گفت: **یک بازیکن فوتبال اقدام به جمع‌آوری کمک‌های مردمی کرده اما شماره حسابی که متعلق به خودش نبود اعلام کرد که این فرد احضار و حسابش مسدود شد.**
سرهنگ کاظمی، رییس پلیس فتای تهران بزرگ، با تاکید بر اینکه سلبریتی‌هایی که کمک‌های مردمی را جمع‌آوری می‌کنند باید دارای مجوز باشند، می‌افزاید: مشکلی که اکنون با آن روبه‌رو هستیم این است که نمی‌توانیم تشخیص دهیم که کدام‌یک از این افراد دارای مجوز هستند.
وی درباره اینکه چه نهاد و سازمانی به موضوع جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای نیازمندان توسط چهره‌های معروف رسیدگی می‌کند، می‌گوید: اگر شکایتی از این افراد به دست پلیس فتا برسد، حتما به آن رسیدگی می‌شود. موضوع این است که تعدادی از چهره‌های معروفی که اقدام به جمع‌آوری کمک‌های مردمی می‌کنند تمام پول جمع‌آوری شده را به دست نیازمندان می‌رسانند و تعدادی هم این کار را انجام نمی‌دهند و ما نمی‌توانیم تشخیص دهیم که کدام‌یک از این افراد دارای مجوز هستند.
رییس پلیس فتای تهران با تاکید بر اینکه سلبریتی‌هایی که کمک‌های مردمی را جمع‌آوری می‌کنند باید دارای مجوز باشند، می‌افزاید: برخی از چهره‌های معروف عنوان می‌کنند که از کمیته امداد، بهزیستی، هلال احمر یا مراکز ذی‌ربط دارای مجوز هستند و این سازمان‌های ذی‌نفع هستند که باید به پلیس اعلام کنند که کدام چهره‌ها که به جمع‌آوری کمک‌های مردمی اقدام کرده‌اند، فاقد مجوز هستند تا پلیس بتواند به این پرونده‌ها رسیدگی کند، اما تاکنون از هیچ نهادی گزارشی به دست ما نرسیده است.
بررسی حساب شخصی سلبریتی‌ها شاکی می‌خواهد
سرهنگ کاظمی ادامه می‌دهد: متاسفانه متولی کار کمک به نیازمند یک نهاد نیست و کار بین چند سازمان پراکنده شده و ممکن است چهره‌های معروف با یک نهاد حمایتی در ارتباط باشند که دیگر نهادها از آن اطلاعی ندارند و اکنون اگر بخواهیم با هر فردی برخورد داشته باشیم، نیازمند استعلام از نهادهای حمایتی هستیم که تا امروز این کار انجام نشده است.
سلبریتی‌ها باید مجوز بگیرند
وی می‌گوید: از سوی دیگر تا امروز هیچ شخصی هم از این سلبریتی‌ها شکایتی نکرده است تا بتوانیم احضار و از آنها سوال کنیم که کمک‌های مردمی جمع‌آوری شده را کجا هزینه کرده‌اند. با تمام این احوال پلیس فتا با تعدادی از چهره‌های معروف که کمک‌های مردمی را جمع‌آوری می‌کردند برخورد و حساب آنها را مسدود کرده است، اما با برخورد با یک یا دو نفر نمی‌توان به این کار پایان داد.
اینکه پلیس فتا بیاید و اسم تمام بازیگران و ورزشکارانی را که کمک‌های مردمی را جمع می‌کنند جست‌وجو کند و بعد از نهادهای حمایتی هم استعلام بگیرد که آیا این کمک‌ها به نیازمندان پرداخت شده است یا خیر، کار زمان‌بری است که در نهایت این کار هیچ شاکی هم ندارد و این نهادهای حمایتی هستند که باید اعلام کنند کدام چهره معروف دارای مجوز است.
آنهایی که حساب شخصی اعلام کردند پاسخگوی موجودی حساب‌هایشان باشند
موضوع جمع‌آوری کمک‌های نقدی مردم در ایام زلزله کرمانشاه توسط افراد حقیقی یا حقوقی که با استفاده از قدرت و نفوذ شبکه‌های اجتماعی یا صداوسیما اقدام به ارایه شماره حساب کردند به وفور به چشم می‌خورد، به نحوی که فرهاد تجری، نماینده مردم سرپل ذهاب در مجلس شورای اسلامی، در خصوص کمک گرفتن و اعلام حساب‌های از سوی اشخاص، چهره‌ها و سلبریتی‌ها در جریان زلزله سرپل ذهاب می‌گوید: در آن ایام متاسفانه برخی با بهره‌گیری از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و حتی صداوسیما و با مظلوم‌نمایی یا با احساس مسوولیت، حساب‌های شخصی را برای دریافت کمک‌های مردمی اعلام کردند و این رویه باعث شد بخشی از کمک‌های مردمی جذب حساب‌های شخصی شود. بسیاری از حساب‌هایی که در زمان شرایط حاد و اضطراری سرپل ذهاب نتوانستند به وضعیت مردم منطقه یا زلزله‌زده کمک کنند.
نماینده سرپل ذهاب در مجلس در ادامه می‌افزاید: ناتوانی و نداشتن اطلاعات کافی، عدم مشورت با دستگاه‌های مسوول و عدم بهره‌گیری از ظرفیت‌های محلی، سازمانی و ملی باعث شد این کمک‌ها نتوانند موثر بوده و درواقع در حق مردم زلزله‌زده ظلم شد.
تجری با بیان اینکه کسانی که برای کمک به مردم اعلام حساب شخصی کردند باید پاسخگوی موجودی حساب‌هایشان باشند، بیان می‌کند: این افراد باید پاسخگو باشند که به چه شکل کمک‌های مردمی را هزینه کردند.
وی با بیان اینکه به موجب قانون بر تمامی حساب‌ها و هزینه‌های انجام‌گرفته در جریان زلزله سرپل ذهاب باید سازمان هلال احمر نظارت داشته باشد، می‌گوید: این سازمان متولی شرایط بحرانی است.
هلال احمر به‌درستی به وظایف خود عمل نکرد
نماینده سرپل ذهاب در مجلس می‌گوید: در این زمینه هم باید از عملکرد سازمان هلال احمر انتقاد کرد؛ چراکه در شرایط بحرانی با وجود اینکه می‌توانست خوب عمل کند، به‌دلیل عدم مدیریت نتوانست به وظایف خود عمل کند.
تجری می‌افزاید: این عدم مدیریت در سازمان هلال احمر باعث شد کمک‌های مردمی به سمت اشخاص و حساب‌های شخصی ریخته شود، درحالی‌که این حساب‌ها باید با واسطه هلال احمر هزینه می‌شد.
وی عنوان می‌کند: با وجود اینکه منطقه زلزله‌زده سرپل ذهاب در شرایط پایداری قرار گرفته است، هنوز هم پول و کمک‌های مردمی در برخی حساب‌های شخصی بلوکه شده و برخی از این افراد حساب و کتاب روشنی ندارند و معلوم نیست در کنار خدمات اندکی که به این مناطق ارایه داده‌اند، بقیه حجم کمک‌های مردمی به کجا رفته است.
نماینده مردم سرپل ذهاب در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: در مناطق زلزله‌زده عده‌ای از افراد به‌عنوان خیر با بادیگارد حاضر می‌شوند که مردم نیز می‌دانند این افراد از منابع مالی سوءاستفاده‌هایی کردند. خیران باید کمک‌ها را در زمینه اضطرار و نیازهای اولیه ارایه می‌کردند نه اینکه کمک‌ها در حوزه خاص هزینه شود و مشکلات دیگر نیز دیده نشود.
تجری ادامه می‌دهد: ما نمی‌خواهیم حرمت افرادی که واقعا کمک کردند یا قصد کمک دارند، شناخت شوند ولی روی صحبت من به افرادی است که با باند بازی مبالغ هنگفتی جمع‌آوری کردند که در زمینه‌های دیگری ختم شد. این مورد سبب بی‌اعتمادی به هنرمندان کشور می‌شود.
مدعی‌العموم به موضوع حساب‌های شخصی ورود کند
نماینده سرپل ذهاب در مجلس یادآور می‌شود: باید مدعی‌العموم به این مساله وارد شود و از این اشخاص مطالبه کند تا متوجه شویم این کمک‌ها که برای استفاده مردم زلزله‌زده در نظر گرفته شده بود، به چه سرنوشتی دچار شده است.
برخی‌ها با کانکس‌های ارتش و سپاه عکس گرفتند و نیرنگ زدند
وی می‌افزاید: عده زیادی از افراد بودند که با عنوان خیر و با حضور در کنار کانکس‌های بدون نام ارتش و سپاه و عکس گرفتن در کنار آنها توجیهی برای مبالغ جمع‌آوری شده پیدا کردند و به‌نوعی با نیرنگ بهانه‌ای برای هزینه‌ها پیدا کردند.
نماینده مردم سرپل ذهاب در مجلس شورای اسلامی درباره کارشناسی در خصوص پول‌های مردمی که حدود ۵ میلیارد تومان است و توسط خانم «ک» دریافت شده ولی هزینه‌کردها مشخص نیست، می‌گوید: وی قبلا به‌عنوان خیر اقداماتی می‌کرد، ولی در حال حاضر به‌عنوان پیمانکار فعالیت می‌کند. ما هنوز این فرد را ندیده‌ایم. این خانم با پولی که به دست آورده‌اند، با تشریفات خاص و بادیگارد وارد منطقه می‌شوند که انتظار می‌رود دادستان کل کشور و وزارت اطلاعات به این مسایل ورود پیدا کنند.
تجری ادامه می‌دهد: این فرد با وکالت گرفتن از مالکان با بنیاد مسکن قراردادی بسته که مشخص نیست چه کاری قرار است صورت پذیرد.
ورود زود هنگام وزارت اطلاعات می‌توانست حاشیه ایجاد کند
وی در خصوص این سوال که نمایندگان مجلس چرا زودتر توسط وزارت اطلاعات به مسایل ورود نکردند، می‌گوید: شاید با ورود ما در روزهای اول بعد از زلزله حاشیه به وجود می‌آمد، زیرا برخی از مسوولان کشور نیز با چنین خیرانی همراه بودند.
نماینده مردم سرپل ذهاب در مجلس شورای اسلامی تصریح می‌کند: کمک‌های مالی مردم که در حساب خیران است می‌توانست در روند بازسازی برای زلزله‌زدگان مهم باشد، ولی در حال حاضر با افزایش قیمت ارز می‌توان خدمات کمتری ارایه داد.
تجری می‌افزاید: آقایان «د»، آقای «ز» و خانم «ک» حدود ۳۰ میلیارد تومان از پول‌های مردم را در اختیار دارند ولی هزینه‌ای نمی‌کنند. دستگاه‌های نظارتی باید پیگیر این مسایل باشند.
منبع: هفته نامه عصر ارتباط
ارسال یک نظر