«همراه‌اول» در گرداب «رومینگ ملی»

دانیال رمضانی- ظاهرا سناریوی دیپلماتیک به مرگ گرفتن و به تب راضی شدن که در خصوص شرکت مخابرات ایران بکار گرفته شد، حالا در خصوص اپراتور اول کشور نیز به جریان افتاده است.
 
نود آی سی تی – وزیر ارتباطات جدید از روز نخست کار خود مخابرات را با طرح موضوع اشکال در شیوه واگذاری تحت فشار گذاشت، کمی بعد انحصار سیم‌ مسی هدف گرفته شد، این موضوعات نیز به شکل غیر مستقیم ارزش سهام مخابرات در بورس را هم بی نصیب نگذاشته بود.اندکی بعد نیز موضوع بدهی‌های مخابرات به زیرساخت، برخی از املاک و اموال در اختیار این شرکت در رسانه‌ها مطرح شد، کار به جدال‌های بی‌سابقه دو طرف در مطبوعات کشید و حتی حرف از معرفی مدیران مخابرات به قوه قضاییه نیز به میان آمد.حمله دیپلماتیکی که از اصل وجودی مخابرات شروع شده بود در پایان به جلسه‌ای پشت درهای بسته میان وزیر ارتباطات و مخابراتی‌ها منجر شد و در نهایت نیز دیگر حرفی از اشکالات در واگذاری مخابرات و انحصار سیم مسی نشد، ماجرای بدهی‌ها و املاک و اموال در اختیار مخابرات هم گویا حل شد. قرعه به نام همراه‌اولبعد از آنکه پرونده مخابراتی‌ها با شمشیری بالای سرشان و گزینه‌های روی میز تقریبا مهار شد، گویی نوبت به همراه‌اول غول ارتباطات کشور رسیده بود. برای این منظور هم تدابیری اندیشده شده بود. چندی پیش محمود واعظی گفت: وزارت ارتباطات سه سیاست را در دستورکار دارد، نخست همکدی داخل استانی تلفن ثابت باید انجام شود، دوم؛ شبکه تلفن همراه باید FLAT (یکسان) شود و سوم؛ باید اپراتورهای تلفن همراه را متقاعد کنیم که «رومینگ ملی» بین آنها وجود داشته باشد.وی تأکید کرد: مرحله نخست، برقراری رومینگ ملی بین اپراتورها و مرحله دوم، جابه‌جایی شماره بین اپراتورها است که این اولویت‌ها در وزارت ارتباطات دنبال می‌شود و مرحله سوم را نیز نگفت و اعلام آن به بعد موکول کرد.وزیر ارتباطات در توضیح بیشتر و ضرورت برقراری رومینگ ملی یادآور شد: هم‌اکنون مشترکی که از یک اپراتور سیم‌کارت دارد اگر این سیم‌کارت در منطقه‌ای آنتن ندهد، ارتباط مشترک با شبکه کلاً قطع می‌شود، اما با رومینگ ملی، آنتن سیم‌کارت روی اپراتوری که در آن منطقه آنتن قوی‌تری دارد منتقل می‌شود و به این ترتیب موبایل مشترک هیچ‌گاه فاقد آنتن‌ نخواهد بود. رومینگ ملی چیست؟رومینگ ملی، خدمتی است که با استفاده از آن، یک اپراتور، خدمات شبکه خود را در اختیار مشترکان اپراتورهای میهمان قرار می‌دهد و با انعقاد موافقتنامه، از اپراتور میهمان، هزینه دریافت می‌کند.در این حالت هنگامی که مشترک اپراتور میهمان، از محدوده پوشش‌دهی شبکه موضوع پروانه خود خارج می‌شود، به‌صورت خودکار امکان برقراری ارتباط و دریافت خدمات تعریف شده از طریق شبکه اپراتور میزبان را دارد.طبق الزامات این مصوبه، هر یک از اپراتورها موظفند رومینگ ملی را برای هر اپراتور تلفن همراه دارای پروانه طبق موافقتنامه‌های که مبتنی بر مذاکرات فنی و تجاری لازم است، ارایه کنند.این مذاکرات باید در طول ۶٠ روز کاری از تاریخ درخواست اپراتور میهمان به اتمام رسیده و پیش نویس موافقتنامه، به امضای طرفین برسد.اپراتور میزبان باید بر اساس موافقتنامه منعقده و با استفاده از تجهیزات رومینگ، نسبت به فراهم کردن خدمات رومینگ ملی برای مشترکان اپراتور میهمان، از یک تاریخ موثر، اقدام کند.تاریخ موثر، تاریخ راه‌اندازی خدمات رومینگ ملی توسط اپراتور میزبان به اپراتور میهمان است.اپراتور میهمان نباید به دلیل استفاده از خدمات رومینگ ملی هزینه اضافی از مشترکان خود دریافت کند و تنها در چارچوب تعرفه‌‌های مصوب کمیسیون مجاز است هزینه مکالمات را از مشترکان خود دریافت کند.رعایت الزامات و تعهدات قید شده در پروانه اپراتور میهمان، همانند تماس اضطراری، ملاحظات پیوست امنیتی، نیازهای نظارتی و پدافند غیرعامل تحت هر شرایطی برای اپراتور میهمان الزامی است و استفاده از خدمات رومینگ ملی نباید مانعی برای انجام این تعهدات باشد.اپراتور میزبان موظف است کیفیت خدمات ارایه شده به مشترکان خود را عیناً برای مشترکان اپراتور میهمان فراهم کند. رومینگ ملی؛ اختیاری یا اجباری؟اگرچه در همین حال معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در خصوص زمان اجرای این آیین نامه، گفته بود: آیین نامه به اپراتورهای موبایل ابلاغ شده است اما اجرای آن «اختیاری بوده و الزامی نیست.»تا اینجا هنوز هدف و طرح اصلی در پوشش مانده بود. تا اینکه صبح روز گذشته رگولاتوری خبری را به رسانه‌ها مخابره کرد که همراه اول را مقابل دو گزینه قرار می‌داد مرگ یا خروج از بازار رقابت.معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه رگولاتوری گفت: یکی از شرایط واگذاری نسل‌های بالاتر تلفن‌همراه به اپراتورهای موجود، عمل به تعهدات پروانه به صورت کامل است.صادق عباسی شاهکوه با اشاره به اینکه تعهدات پوششی، مالی و کیفیتی از جمله تعهدات مربوط به پروانه است، اظهار کرد: یکی از شرایط الزامی برای ارتقای اپراتورها به نسل‌های بالاتر، اجرای رومینگ ملی است که در حال حاضر پیش‌نویس اصلاحی آن در دستور کار کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات قرار دارد.وی افزود: اجرای قابلیت ترابردپذیری شماره‌ها (Number Portability) نیز یکی دیگر از الزاماتی است که باعث انعطاف‌پذیری کاربران در شبکه‌های تلفن‌همراه خواهد بود.به این ترتیب اگرچه انتخاب رومینگ ملی اختیاری است اما اجرای آن برای دریافت مجوز نسل‌های بالاتر و پیشرفته تلفن‌همراه اجباری است! همراه‌اول در دوراهی اما تشریح ماجرای شروط و الزامات رگولاتوری که ظاهرا تنها همراه‌اول را هدف گرفته به زبان ساده از این قرار است. همراه‌اول در حال حاضر دو مزیت رقابتی بزرگ به نسبت سایر رقبایش دارد. نخست پوشش کشوری و دوم شماره‌هایی که با ارزش بوده و در اختیار دارد. این دو محور در واقع دو بال اوج‌گیری همراه‌اول بوده که این اپراتور را با فاصله زیادی از سایر رقبا بالاتر نگاه می‌دارد.حالا همراه اول باید انتخاب کند که یا کل شبکه‌ ارتباطی خود اعم از سخت‌افزارها، نرم‌افزارها، نیروی انسانی و تمامی سرمایه‌گذاری‌های خود را با بهایی که رگولاتوری تعیین می‌کند در اختیار رقبایش بگذارد و به آنها سرویس بدهد، یا آنکه از این اقدام اختیاری! سر باز زده و قید دریافت مجوز نسل‌های بالاتر تلفن‌همراه در کشور را بزند و به این ترتیب احتمالا در بلند مدت از بازار رقابت خارج شود.موضوع جابجایی شماره میان اپراتورها هم که یکی از مزیت‌های کلیدی همراه‌اول است نیز به همین وضع دچار شده است.آنچه مسلم است دو رقیب همراه‌اول یعنی ایرانسل و رایتل نه تنها هیچ نگرانی از بابت اجرای این مصوبه ندارند بلکه مشتاقانه از آن استقبال نیز می‌کنند.برای روشن شدن صورت مساله باید گفت اگر همراه‌اول مصوبه مذکور را بپذیرد، چنانچه بازیگر جدیدی تنها مجوز اپراتور تلفن‌همراه را از رگولاتوری کسب کند از فردای آن روز می‌تواند در سراسر کشور سیم‌کارت فروخته و آنتن‌دهی نیز داشته باشد.به عبارت دیگر مصوبه مذکور تمام اپراتورهای کشور را به سطح همراه‌اول رسانده و از اپراتوری که از دیروز آغاز به کار کرده تا سایر اپراتورها را در یک ردیف قرار دهد. به این ترتیب زمین، قواعد و رقابت به کل تغییر شکل می‌دهد. چرا که دیگر تفاوتی نمی‌کند چه کسی مشترک چه اپراتوری باشد، چراکه مشترک هر اپراتوری چه با سابقه یک روز کار چه با سابقه ۱۸ سال کار وضعیت یکسانی داشته، در تمام کشور در دسترس بوده و امکان جابجایی مکرر اپراتور خود را خواهد داشت. تصمیم سخت و بزرگ همراه‌اولی‌هاحالا همراه‌اولی‌ها با چالش بزرگی مواجه شده و باید وارد میدانی شوند که قواعد سختی برایش در نظر گرفته شده است. این موضوع را نیز نباید از یاد برد که همراه‌اول حالا یک شرکت بورسی است که سهامداران پروپاقرصی دارد. این تصمیم نه تنها بر آینده همراه‌اول که می‌تواند بر آینده سهامدارانش نیز تاثیرات به سزایی بگذارد.اگرچه هنوز خبری رسمی از موضع و نظر مدیران همراه‌اول نسبت به تصمیم اخیر رگولاتوری در دست نیست. اما به هر ترتیب حالا طرح کلان وزارت ارتباطات برای همراه‌اولی‌ها تا حدودی نمایان شده است. این موضوع نیز هنوز روشن نیست که اگر همراه‌اول تن به رومینگ ملی و ترابردپذیری شماره‌ها بدهد، در آینده و با مصوبات دیگری از سوی رگولاتوری تحت فشارهای بیشتر و جدیدتری قرار نگیرد.اگر هم همراه‌اولی‌ها قید دریافت مجوز نسل‌های بالاتر را بزنند نیز معلوم نیست تا کی و تا کجا خواهند توانست مشترکان و سهامداران خود را با توجه به محرومیت‌هایی که در انتظار آنها است، نگاه داشته و در مقابل این فشارها مقاومت کند.اگرچه به نظر می‌رسد این بازی همچون آنچه بر مخابراتی‌ها گذشت، پایان کار نبوده و تازه آغاز شده است. آیا در نهایت بال‌های رقابتی همراه‌اول می‌شکند؟ آیا موضوع به ورود نهادها و مراجع دیگر می‌انجامد؟ آیا رگولاتور برنامه‌های دیگری برای حرکت بعدی همراه‌اولی‌ها تدارک دیده است؟ این پرسش‌هایی است که باید در روزها یا ماه‌های آتی منتظر پاسخ آنها ماند.
منبع: فناوران