همتی: صادرکنندگان ریالی را به دادگاه می‌کشانم

رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته با بیان اینکه صادرات ریالی یعنی خروج سرمایه، آن دسته از صادر‌کنندگانی را که ارز وارد کشور نمی‌کنند و در واقع در خروج سرمایه از کشور نقش دارند، تهدید به برخورد قضایی کرد.

ظاهراً عبدالناصر همتی اختیارات کافی را از سران سه قوه برای برخورد با صادرکنندگان ریالی و شرکت‌هایی که دلار‌های صادراتی خود را به داخل یا برای واردات تخصیص نمی‌دهند، گرفته است. از همین رو وی از افزایش عرضه ارز برای تأمین واردات طی روز‌های آینده خبر داد و اعلام کرد که از ابتدای امسال بیش از ۲۷میلیارد دلار از طریق بانک مرکزی و سامانه نیما برای واردات تأمین شده است.
همتی گفت: «با ابلاغ مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا مبنی بر تأکید بر عرضه ارز ناشی از صادرات غیرنفتی به سامانه نیما یا وارد کردن آن به چرخه اقتصاد کشور به ترتیبی که بانک مرکزی مشخص می‌کند، در هفته‌های آینده شاهد شتاب گرفتن و افزایش عرضه ارز برای تأمین واردات خواهیم بود.»
وی تأکید کرد: «ظرف هفته جاری ضوابط مربوط در کارگروهی با مشارکت وزارتخانه‌های ذی‌ربط، بانک مرکزی و نمایندگان تجار، بازرگانان و فعالان اقتصادی بررسی و تصمیم‌گیری خواهد شد.»
رئیس کل بانک مرکزی حجم مبادله (خرید و فروش) در بازار ثانویه را طی حدود دو ماه گذشته معادل ۳/۷ میلیارد یورو اعلام و پیش‌بینی کرد که با مجوز اخذ شده از سران قوا مبنی بر خرید و عرضه ارز پتروشیمی‌ها و سایر صادرکنندگان غیرنفتی توسط بانک مرکزی، عرضه در این سامانه شتاب بیشتری بگیرد و برخی از مسائل مطرح در حاشیه آن نیز برطرف شود.

صادرات ریالی یعنی خروج سرمایه

بنابر اعلام بانک مرکزی، همتی با اشاره به تأمین بیش از ۲۷ میلیارد دلار از ابتدای سال برای واردات کشور از طریق بانک مرکزی و سامانه نیما که ۹/۵ میلیارد از مبلغ اختصاصی بابت ۲۵ قلم کالا‌های اساسی و ضروری بوده است، اولویت‌بندی و توجه به نیاز‌های واقعی وارداتی در شرایط فعلی کشور را در هنگام ثبت‌سفارش وظیفه خطیری دانست که وزارت صمت با هماهنگی وزارتخانه‌های دیگر بایستی به آن توجه کند.
رئیس کل بانک مرکزی عدم ارائه ارز ناشی از صادرات به کشور‌های همسایه نظیر عراق و افغانستان، تحت عنوان صادرات ریالی را غیر قابل قبول دانست و تأکید کرد: «صادرات ریالی مفهومی جز خروج سرمایه ندارد و ارز ناشی از اینگونه صادرات، خصوصاً صادرات عمده هم باید به چرخه اقتصاد برگردد.»
وی ضمن تقدیر از تلاش فعالان اقتصادی و بازرگانی در توسعه صادرات کشور تأکید کرد که مصوبه سران قوا اختیارات لازم را به بانک مرکزی برای پیگیری قضایی اعمال این مصوبه، یعنی آوردن ارز صادرات غیر‌نفتی به چرخه اقتصاد داده است که البته امیدوارم بانک مرکزی به هیچ وجه مجبور به استفاده از این اختیار خود نباشد.

صادرات ریالی مصداق بارز فساد است

رئیس کل بانک مرکزی اخیراً در دیدار با مدیران مسئول و سردبیران روزنامه‌ها درباره صادرات ریالی، سخنان قابل‌توجهی بیان کرد که بخشی از آن در ادامه می‌آید.
«وقتی مسئولیت را پذیرفتم به من گفتند صادرات ما ۴۶ میلیارد دلار است. پیگیری کردم دیدم خبری نیست. مجدد سؤال کردم! گفتند ۱۱ میلیاردش صادرات ریالی است! گفتم صادرات ریالی یعنی چی؟! گفتند اینکه آقای فلان می‌گوید دلار سلیمانیه یا دلار هرات، ناشی از همین صادرات ریالی است! صادرات ریالی یک بازی جدید است! کدام کشور دنیا به پول ملی خودش صادرات دارد؟! صادرات می‌تواند با پول متقابل کشور‌ها باشد، اما با پول ملی اصلاً نداریم. این چه نفعی برای کشور دارد که تولید‌کننده‌ای با استفاده از همه امکانات دولتی و با ارز رانتی و انرژی ارزان محصولی را تولید و با ارز ریالی صادر کند؟ این یکی از مشکلات جدی ما است. ۱۱ میلیارد دلار برای بانک مرکزی مبلغ زیادی است، این یعنی خروج سرمایه از کشور! ما برای حل این مشکل اقدام کردیم، صدا‌ها بلند شد که تولید ملی را خواباندید و اشتغال را نابود کردید!
خیلی خوشمزه است! چک پول بانک مرکزی را در ایلام و قصر شیرین ۶۰ تومان می‌خرند، می‌برند آن طرف تبدیل می‌کنند و می‌گویند ما صادرات کردیم و ریالش را برمی‌گردانند این طرف. من اطلاع دارم، پوز را در سلیمانیه می‌‎کشند، ریالش را از داخل کشور برداشت می‌کنند و ارزش را آن طرف می‌فروشند که پایه‌ای می‌شود برای ارز تهران. در حالی که من تلاش می‌کنم ارز را کنترل کنم، آن‌ها قیمت را بالا می‌برند و عملاً من نمی‌توانم ارز را کنترل کنم. این مصداق بارز فساد است! معنا ندارد صادرات ریالی! من خواهش می‌کنم رسانه‌ها این‌ها را بنویسند که صادرات ریالی اصلاً معنا ندارد! من به جد پای این قضیه ایستاده‌ام، به دولت گفته‌ام، به رهبری گزارش داده‌ام، ولی خب بعضی‌ها از اتاق بازرگانی و جا‌های دیگر که زورشان هم زیاد است، فشار می‌آورند که شما جلوی تولید را گرفته‌اید. می‌گویند حالا یک راه نفسی است آن را نبندید! این چه راه نفسی است؟ این راه خروج سرمایه کشور است! خیلی از کالا‌هایی که به اسم صادرات ریالی است، ۶۰ درصدشان ارز را از نیما و جا‌های دیگر تأمین می‌کنند. برای اینکه بتوانند ریالی تعریف کنند، تولیدشان را صادر می‌کنند به عراق و از عراق صادر می‌کنند به گرجستان تا آنجا ارز را بگیرند. مشکل دیگری هم داریم که صادر‌کنندگان ارزشان را در «نیما» نمی‌آورند. ما اجبار نکردیم که حتماً ارزشان را در نیما که قیمت را در حوالی ۷۵۰۰ ثابت کردیم، بفروشند. اصلاً بروند در بازار آزاد، ولی به ما اطلاع دهند که کجا فروختند.
ما چهار راه برای صادرکنندگان گذاشتیم. گفتیم یا ارزشان را بیاورند در نیما، یا به همان اندازه ثبت سفارش کالا کنند، یا ارز را در بانک‌های داخلی سپرده کنند تا در چرخه اقتصادی کشور وارد شود و یا بفروشند به صرافی‌ها و به ما اطلاع دهند که به کدام صرافی فروختند و رسیدش را هم بدهند. اما هیچ کدام را قبول نمی‌کنند! خب پس چرا اصلاً صادرات می‌کنید؟ لذا اینکه می‌گوییم صادرات‌مان ۴۶ میلیارد دلار است، در عمل دست بانک مرکزی نیست و تنها صادرات پتروشیمی‌ها را که ۱۰ میلیارد دلار است، در اختیار داریم. انتظار دارید بانک مرکزی با ۱۰ میلیارد دلار بازار را اداره کند؟ اینجا معلوم می‌شود چرا بانک مرکزی مجبور بوده، سالی ۲۰ میلیارد دلار را به بازار تزریق کند تا ارز ثابت بماند! ارزی در کشور نمی‌آید! اگر هم می‌آید به چرخه اقتصاد وارد نمی‌شود! پس یکی از مشکلات اساسی کشور اینجاست. ما این‌ها را اصلاح خواهیم کرد، اما زمان می‌برد. من حتی دارم برای انجام شدن برخی از کارها، دستور رهبری را می‌گیرم، چون هیچ کس حرف گوش نمی‌دهد.»