نحوه درآمد زایی اپراتورهای مجازی موبایل

در حالی که اپراتورهای مجازی در حال انعقاد قرارداد با اپراتورهای مادر هستند هنوز مدلی برای کسب درآمد آنها منتشر نشده است.
نود فناوری – مجید هدایتی نسب – اپراتورهای مجازی تلفن همراه این روزها شدیدا در حال مذاکره با اپراتورهای موبایل جهت امضای قرارداد همکاری برای ورود به عرصه ارتباطات کشور و تبدیل موافقت های اصولی شان به پروانه هستند، اما همچنان فهم درستی نسبت به فعالیت این قبیل اپراتورها حتی در بدنه کارشناسی جامعه وجود ندارد.اپراتور مجازی نوعی اپراتور تلفن همراه است که دارای بسترهای مخابراتی لازم برای ارسال مکالمات و داده ها نیست بلکه ترافیک شبکه اپراتور میزبان (MNO) را بصورت عمده خریداری نموده و سپس با برند خود اقدام به فروش خدمات در بازار می نماید.مدل های تجاری مختلفی از MVNOها در دنیا وجود دارد که براساس نوع فعالیت اپراتورهای بین المللی، تاکنون چهار قالب تجاری همسو با روند توسعه زنجیره ارزش اپراتوری برای آنها احصاء شده است.این چهار مدل به شرح Branded Reseller, Light-MVNO, Full-MVNO and Network enablers است.Branded Reseller: آسان و سبک ترین مدل کسب وکاری این حوزه را شامل می شود که در واقع اپراتور مجازی را درگیر قیمت گذاری خدمات خرده فروشی نمی کند.اپراتور مجازی نقش رابط بین اپراتور میزبان (MNO) و دارنده یک برند را بازی می کند. در واقع این کسب وکار تسهیل کننده شبکه بازاریابی و کانال های توزیع یک برند می شود.کل زنجیره ارزش آفرینی و ارائه خدمت از بخش شبکه دسترسی تا تعریف سرویس های ارتباطی در این مدل برعهده MVNO است.کسانیکه به دنبال ارائه خدمات اپراتوری با کمترین سرمایه گذاری و در سریع ترین زمان ممکن هستند اغلب به این شیوه روی می آورند.Full-MVNO: کامل ترین مدل کسب وکاری این بخش است که تنها به شبکه دسترسی اپراتور میزبان و گاهی اوقات هم به شبکه هسته (Core) دسترسی ندارد.سرمایه گذاران این حوزه به جز دو مورد بالا، به تأمین سایر اِلمان های زنجیره ارزش می پردازند.مدل کسب وکاری این اپراتورها اقتباس شده از رفتار بازیگران عرصه مخابراتی است که در نهایت می تواند هم افزایی را در عرصه تلکام ایجاد کند.Light-MVNO: مدلی بین Branded Reseller و Full-MVNO است و کنترل فضای بازاریابی و فروش خدمات عمده ارتباطی را در اختیار متقاضیان قرار می دهد.تفاوت این مدل با فول ها، این است که نه تنها در بخش دسترسی بلکه در سایر بخش ها نیز صاحب شبکه نیستند یا به عبارتی سطح ارائه خدمات این مدل متکی به شبکه اپراتورهای اصلی موبایل است.Network Enablers: به عنوان اپراتور تأمین کننده یا شرکت توانمندساز شناخته می شود و حلقه ارتباطی MNO با MVNO است. این شرکت ها روی تدارک زیرساخت ها تمرکز می کنند و به این واسطه زمینه راه اندازی عملیات MVNOها تسهیل می شود.موقعیت قرارگیری MVNE بین MNO و MVNO است تا به این واسطه بتواند سرویس های ارزش افزوده و فرآیندهای پشتی اپراتور را تا مرحله پیشنهاد خدمات ویژه تعریف و مرتب کند.شرکت های توانمندساز موانع پیش روی سرمایه گذاری در حوزه MVNOها را کاهش می دهند به این صورت که با تجارب ارتباطی خود به عنوان بازوی مذاکراتی MVNOها با MNOها عمل می کنند.اپراتورهای مجازی که به دنبال رشد زودهنگام و انفجاری بازار خدماتی خود باشند ناگزیر به استفاده از راهکارهای این شرکت های توانمندساز هستند.قطعا اگر یک اپراتور مجازی موبایل باشید، در جریان سختی ایجاد توازن منطقی بین خدمات پشتیبانی MVNE و میزان وابستگی به آن هستید.زمانیکه MVNE مورد نظر شما مباحث زیرساختی و نحوه اتصال را فراهم می کند شما باید بدانید کسب وکارتان چه سمت وسویی دارد و قرار است به کجا بروید؛ اهمیت این موضوع در اعمال کنترل بیشتر روی عملیات شبکه و ارتقای بهره روی سیستمی است.اگر در فضای جامعه بیشتر از یک اپراتور مجازی وجود داشته باشد، هر کدام از آنها مجبور هستند تا به شریک مورد نظر خود (MVNE مورد نظر) تکیه کنند تا فارغ از چالش مباحث زیرساختی، پاسخگویی سریع و مؤثر را برای مشترکان شبکه خود به ارمغان آورند.چنین راهکاری قطعا چالاکی اپراتورهای مجازی و رضایت مشترکان را به شکل توأمان با هم دارد اما از طرفی با توجه به اینکه شرکت های توانمندساز کمی در سطح جامعه حضور دارند که در ارتباط مستقیم با اپراتورهای موبایل (MNO) هستند، این نیز می تواند باعث بروز چالش دیگری شود.چالشی که به واسطه پشتیبانی از چند برند MVNO اتفاق می افتد و ممکن است در آینده از میزان پاسخگویی MVNE در مواجهه با اختلالات شبکه ای بکاهد.از سویی دیگر حضور کم MVNEها در بازار تأثیر بسزایی در شرایط رقابت ناعادلانه بین اپراتورهای مجازی خواهد داشت به گونه ای که قدرت چانه زنی بیشتر، منتج به ارائه خدمات عمده بهتر و با قیمت جذاب تری به اپراتور مجازی مربوطه خواهد شد؛ این موضوع در کنار ریسک های جدی فضای کسب وکاری MVNOها می تواند موجب شکست زودهنگام سرمایه گذاری های داخل کشور شود.اپراتورهای مجازی موبایل برای انتخاب MVNE باید مطمئن شوند که پلت فرم BSS/OSS که حکم ستون فقرات عملیات ارتباطی را دارد، انعطاف پذیر، مقیاس پذیر و مبتنی بر خدمات ابری است تا به این واسطه میزان سرمایه گذاری در زیرساخت ها کاهش یابد.انتخاب پلت فرم های درست، می تواند اپراتورهای مجازی را قادر به ارائه سرویس های گسترده و قابل تجمیع کند تا در برابر نیاز مشترکان پاسخگو بوده و از خود انعطاف نشان دهد.همکاری درست این دو حلقه و فناوری های مورد استفاده زیرساختی، بر قدرت بخش CRM (مدیریت ارتباط با مشتری) می افزاید و اپراتورهای مجازی نسبت به شرکت های توانمندساز وفادارتر می کند.توانمندسازهای خوب قادر خواهند بود که روز بروز از نگرانی MVNOها بابت چالش های پیش رو کاسته و بر نحوه درآمدزایی بیشتر آنها تمرکز کنند.MVNE خوب معمولا علاوه بر ارائه دورنمایی از آینده کسب وکار اپراتورهای مجازی باید قادر به ارائه نقشه راهی براساس نسل های مختلف تکنولوژی و مطابق با افق تصویر شده توسط مدیران MVNO باشد.توانمندسازها علاوه بر تمامی موارد مذکور باید قابلیت ارائه خدمات ماژولار که زمینه رقابتی برای MVNOها ایجاد می کند را داشته باشند. ساختار پلت فرم BSS/OSS باید قابلیت ساده سازی اکوسیستم های پیچیده را جهت پشتیبانی از دستگاه های بی شمار، سیستم عامل های مختلف و اپلیکیشن ها داشته باشد.