نود فناوری-واگذاری حق انحصاری تبلیغات تلویزیونی VAS به یکی از شرکت‌های همراه‌اول و اختلافات شرکت‌های پرداخت الکترونیک با این پیمانکار هر روز ابعاد تازه‌تری پیدا می‌کند. ماجرا با بررسی هزینه‌های تبلیغات اپراتور اول حساسیت بیشتری پیدامی‌کند؛ مقام نخست هزینه تبلیغات تلویزیونی در اختیار همراه‌اول است.
طبق بررسی های صورت گرفته توسط شرکت “تحقیقات بازار و رسانه امروز” ارزش ریالی تبلیغات ده برند اول کشور در رتبه‌بندی هزینه‌های تبلیغاتی، مبلغ ۶۴,۳۷۰ میلیارد ریال تنها در فصل بهار سال جاری بابت حضور تبلیغاتی در سه رسانه تلویزیون، روزنامه و مجله هزینه کرده‌اند. از این مبلغ، نزدیک به ۱۹,۵۸۶ میلیارد ریال برای تلویزیون، ۲۳۹ میلیارد ریال برای روزنامه‌ها و ۳۴ میلیارد ریال برای مجله‌ها هزینه شده‌است. به عبارت دیگر ده برند برتر طی سه ماهه نخست سال جاری بیش از ۳۰ درصد از تبلیغات تلویزیون و روزنامه‌ها و حدود ۲۵ درصد از تبلیغات مجله‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
بررسی‌های بیشتر نشان‌می‌دهد نام دو اپراتورتلفن‌همراه یعنی ایرانسل و همراه اول در کنار چهار برند مواد شوینده در میان ده برندی که بیشترین هزینه را در بهار گذشته داشته‌اند، قراردارد. نکته مهم‌تر این که در میان این ده برند نیز همراه‌اول به تنهایی حدود ۲۲ درصد از هزینه تبلیغات سهم داشته‌است. به عبارت دیگر همراه‌اول بیشترین هزینه تبلیغات تلویزیونی در میان ده برند برتر کشور از نظر هزینه‌های تبلیغاتی را در سه ماهه اول امسال داشته‌است.
راه‌حلی که همراه‌اول پیدا کرد
با توجه به افزایش مستمر هزینه‌های تبلیغات در صداوسیما و موانعی که بر سر راه ورود نهادهایی مانند شورای رقابت به موضوع تعرفه این تبلیغات وجود دارد، چنین طبیعی است مدیران همراه‌اول مانند هر بنگاه اقتصادی دیگری به دنبال را به فکر چاره برای کاستن از هزینه‌های سرسام‌آور تبلیغات باشند.
بنظرمی‌رسد حضور شرکت توسکا به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه همراه‌اول در مزایده خرید تبلیغات تلویزیونی حوزه خدمات ارزش افزوده VAS و موفقیت این شرکت در برنده شدن این مزایده همان راه‌حلی باشد که مدیران همراه‌اول برای کاستن از هزینه‌های تبلیغاتی خود دنبال کرده‌اند.
این اتفاق زمانی آشکار شد که سرپرست مالی شبکه سه سیما در نامه‌ای به شرکت‌ها و موسسات طرف مشارکت اعلام‌کرد” از این به بعد کلیه برنامه‌ها و طرح‌های مشارکتی در حوزه خدمات ارزش‌افزوده (VAS) و تمامی سرویس‌های پیرامون آن، باید به شرکت توسکا ارجاع و پس از دریافت مجوز همکاری و نامه تائیدیه آن شرکت نسبت به اجرای مشارکت فی‌مابین اقدام شود. بدیهی است که تمام قراردادها و مصوبات قبلی از تاریخ ۲۶ مهرماه کان لم یکن تلقی می‌شود”.
توسکا کیست یا چیست؟
اگرچه جستجو در سایت شرکت توسکا که در نامه سرپرست مالی شبکه سه از آن نام‌برده شده، اطلاعات قابل‌ملاحظه‌ای بخصوص درباره ترکیب مالکان این شرکت به کاربران نمی‌دهد اما در رپرتاژ آگهی که در تاریخ ۲۷ مهر ماه امسال از قول معاون بازاریابی و فروش همراه اول از برنامه‌های اپراتور اول در روزنامه دنیای‌اقتصاد منتشر شده، وی به صراحت شرکت “توسعه کسب‌وکار ایرانی” یا همان توسکا را از جمله زیرمجموعه‌های همراه‌اول دانست.
محمدمهدی عطوفی همچنین از برنامه‌های همراه‌اول برای حوزه خدمات ارزش افزوده هم پرده برداشت. به گفته او “در حوزه‌های سرویس‌های ارزش افزوده همراه اول با توجه به اینکه با برند تجاری توسکا (توسعه کسب‌وکار ایرانی)، برنده مزایده صدا و سیما شده، فضایی را فراهم خواهد کرد که کلیه کسب‌وکارهای ایرانی در حوزه دیجیتال بتوانند بستری برای ظهور و رشد داشته باشند و این باعث می‌شود ما بتوانیم نیازهای مختلف مشترکین خود را در آینده در زمینه‌های مختلف برطرف کنیم. در حوزه‌های تکنولوژی در نمایشگاه، بازدیدکنندگان شاهد دستاوردهایی خواهند بود که در این بخش نیز مشترکین را مطمئن می‌کند که آخرین تکنولوژی‌ها پیش از همه به دستشان رسیده و به صورت مقرون به‌صرفه می‌توانند از آن استفاده کنند”.
پرداختی‌ها نگرانند
اگرچه معاون همراه‌اول، برنده شدن توسکا را گامی در راستای کمک به شرکت‌های فعال در حوزه خدمات ارزش افزوده ارزیابی کرده اما برداشت شرکت‌های پرداخت‌الکترونیک به عنوان مشتریان پروپا قرص تبلیغات تلویزیونی چندان با این اظهارات مطابقت ندارد؛ برداشت‌هایی که بدون شک رفتار توسکا در تعیین قیمت برای تبلیغات در آن بی‌تأثیر نیست چرا که برخی شرکت‌های پرداخت الکترونیک می‌گویند “قیمت‌هایی که شرکت توسکا برای تبلیغات در صداوسیما ارائه می‌کند، سه برابر تعرفه‌های قبلی است”.
شهاب جوانمردی مدیرعامل هولدینگ فناپ در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایبنا در این باره گفته‌است: “هنوز سیاست شرکت توسکا در قیمت‌ها مشخص نیست. … در خود سازمان صداوسیما نیز هماهنگی لازم در این خصوص وجود ندارد. معاونت‌های شبکه‌های مختلف نیز در حال حاضر به‌منظور خروج از سیطره توسکا به دنبال راه فرار هستند و در این خصوص باید منتظر ماند تا سیاست‌های توسکا در نوع فعالیت‌هایش مشخص شود”.
مدیران یکی از شرکت‌های پرداختی هم در این باره می‌گوید” در این فضای سخت کارآفرینی و در این هیاهوی فرار استعدادها که حمایت از کارآفرینان دانش‌بنیان باید بیش از هر زمان دیگری مورد توجه باشد، متأسفانه شاهدیم که به جای حمایت و ایجاد انگیزه، با تصمیماتی که شائبه بی‌تدبیری در استفاده از امکانات را تقویت می‌کند، زمینه ایجاد انحصار فراهم می‌شود. کشور و اقتصاد ما امروز بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند ایجاد فرصت‌های مناسب برای جوانان و رفع انحصار و رانت است تا بتوانیم با استفاده از ظرفیت‌های فراوان شرکت‌های دانش‌بنیان و توان داخلی در مسیر جبران عقب‌ماندگی‌ها حرکت کنیم نه اینکه انحصاری به انحصارهای گذشته بیفزاییم”.
به شورای رقابتی امید نیست
بالاگرفتن نگرانی‌ها اما باعث شد پای محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات هم به میان کشیده‌شود؛ اگرچه به گفته وی “این موضوع هنوز به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ارجاع داده نشده” ولی “گفته می‌شود واگذاری خدمات ارزش افزوده VAS به شرکتی که زیر مجموعه اپراتور همراه‌اول است ضد رقابتی است و در این مسئله به طور طبیعی باید شورای رقابت یا صدا و سیما ورود کند”.
سؤال اما اینجاست که آیا می‌توان به نتیجه‌بخش بودن دخالت شورای رقابت امیدوار بود؟ بنظر می‌رسد با توجه به سوابق رابطه شورای رقابت و صداوسیما، پاسخ منفی است.
خرداد ماه امسال و در پی بالا گرفتن شکایت‌ها از صداوسیما در مورد تعرفه پخش آگهی‌ها و شرایط تحمیلی به متقاضیان پخش آگهی، شورای رقابت سه بند از قرارداد صداوسیما با صاحبان آگهی شامل «تغییر تعرفه خدمات انحصاری پس از قرارداد»، «فسخ یک‌طرفه بدون جریمه» و «تغییر زمان پخش آگهی بدون رضایت صاحب» را غیر قانونی تشخیص داد و آن را ۱٫۵ میلیارد ریال جریمه کرد. این حکم اما از سوی صدا و سیما پذیرفته نشد.
رضا شیوا، رئیس شورای رقابت در این زمینه گفته بود: اگر شورای رقابت تصمیمی می‌گیرد باید صداوسیما به آن عمل کند و همه باید از قانون تبعیت کنند و شورای رقابت نیز همیشه در جهت منافع مردم و فعالیت صحیح اقتصادی گام برمی‌دارد.
مدیران صداوسیما تأکید دارند فعالیت‌های تجاری و بازرگانی این سازمان از شمول فصل نهم قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و قیمت‌گذاری شورای رقابت مستثنی است و نباید آن را جزو فعالیت‌های اقتصادی قلمداد کرد.
پرونده این اختلاف و شکایت همچنان پس از حدود ۵ ماه باز است و شورای رقابت نتوانسته‌است حکم خود را به کرسی بنشاند بنابراین بعید بنظرمی‌رسد بتوان به نتیجه‌بخش بودن دخالت شورای رقابت در ماجرای توسکا امیدی داشت و شاید بهتر باشد شرکت‌های پرداخت موضوع را از مجاری بالاتر و قوی‌تری دنبال کنند.
ارسال یک نظر