استفاده از فناوری‌های جدید همانطور که مزیت‌های فراوانی دارد در برخی از موارد نیز زیان‌هایی دارد که خوشبختانه یا متاسفانه به دلیل امکاناتی فراوانی که برای بشر امروز فراهم می‌کند از برخی از آنها چشم پوشی می‌شود. البته در بسیاری از موارد همانند تششعات شبکه‌های موبایل هنوز مشکلی خاصی از نظر علمی ثابت نشده است. از همین رو به منظور بررسی آخرین تحولات در این عرصه دومین کنفرانس ایمنی پرتوهای غیر یون ساز با حمایت سازمان انرژی اتمی، انجمن حفاظت در برابر اشعه ایرانیان و دانشگاه شیراز هفته گذشته به مدت دور روز برگزار شد که گزارش مشروح آن را می‌خوانید.
زمان مکالمه را کوتاه کنید
رییس مرکز تحقیقات تابش گفت: استفاده طولانی از تلفن همراه حتماً مضر است، اما در استفاده کوتاه مدت از تلفن همراه اشکالی نیست.
رضا فقیهی در همایش ایمنی پرتوهای غیریون‌ساز گفت: مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز در سال ۵۶ و زمانی که ایده کار در این حوزه تنها در بخش فیزیک بهداشت تعریف شده بود، آغاز به کار کرده است.
رییس مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز افزود: در آن زمان موضوع تشعشع موضوع بسیار جدیدی بود و این مرکز یکی از نخستین مراکز مدیریت و حفاظت در برابر اشعه در کشور است.
وی افزود: همایش ایمنی پرتوهای غیریون‌ساز برای پاسخگویی به این پرسش که آیا تابش‌ها خطرناک هستند یا خیر، از سوی مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز برگزار شده است.
وی ادامه داد: برای پاسخگویی به این سوال باید در نظر داشته باشیم لازمه هر اظهارنظر، تحقیقات عمیق علمی است؛ هم‌اکنون در کشورهای پیشرفته تحقیقاتی به مراتب قوی‌تر انجام شده و آنها نیز نتایج تحقیقات را به مردم به صورت صحیح اطلاع‌رسانی می‌کنند.
فقیهی بیان کرد: مردم به مجامع مستقل علمی اطمینان می‌کنند؛ صحبت یک دانشمند یا پژوهشگر به مراتب بیشتر از صحبت دیگران، برای مردم اطمینان‌بخش است.
رییس مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز، گفت: در ایران نیز در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشم‌گیری در خصوص حفاظت در برابر اشعه انجام شده که نتیجه این تحقیقات باید برای ایجاد اطمینان خاطر در مردم، اطلاع‌رسانی شود و حقایق بازگو شود.
وی افزود: بدیهی است که بحث ایمنی، بحثی دوطرفه است؛ به این معنا که یک وسیله هم باید ایمن باشد و هم ایمن استفاده شده باشد.
فقیهی گفت: در پاسخ به این سوال که آیا تابش‌های تلفن همراه خطرناک هستند یا خیر اگر بخواهیم با صداقت صحبت کنیم، پاسخ این است که استفاده طولانی از تلفن همراه حتما مضر است؛ اما استفاده کوتاه‌مدت از تلفن همراه اشکالی ندارد.
تشعشع موبایل‌های قاچاق بررسی نمی‌شود
مدیرکل تشعشعات غیریون‌ساز سازمان انرژی اتمی نیز در این همایش با اشاره به اینکه تنها گوشی‌هایی که بر ایمنی تشعشعات آنها نظارتی نیست، گوشی‌های قاچاق است گفت: در بررسی چند نمونه گوشی قاچاق متوجه شدیم میزان تابش اشعه در آنها از سایر گوشی‌ها بیشتر است.
دلنواز فرودین افزود: مواردی از شکایت‌های پرتویی و تشعشع به دست ما رسیده که یکی از آنها از کلانتری ارجاع شده بود و از نصب یک آنتن وایمکس شکایت شده بود.
مدیرکل بررسی تشعشعات غیریون‌ساز سازمان انرژی اتمی افزود: پس از بررسی موضوع مشخص شد اپراتوری که این آنتن را نصب کرده، اصلا مجوز فعالیت نداشته است که با رعایت مقررات و تا زمانی که اپراتور مجوز لازم را اخذ کند آنتن جمع‌آوری شد.
وی ادامه داد: همچنین از موارد دیگر برخورد قانونی با متخلفان پرتویی استفاده کننده‌گان از لیزرها است.
وی گفت: مراکز بزرگ از جمله اپراتورها سعی می‌کنند که کار به لغو پروانه کشیده نشود؛ زیرا در این صورت کار آنها مختل می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تشعشعات تلفن همراه افزود: گوشی‌هایی که به کشور وارد می‌شوند حتما باید استاندارد SAR داشته باشند و این موضوع توسط رگولاتوری چک می‌شود.
او ادامه داد: همچنین گوشی‌هایی که در داخل کشور تولید می‌شوند نیز توسط رگولاتوری مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
وی تاکید کرد: اطلاع‌رسانی در این خصوص وظیفه نهادهای مربوطه است که مردم گوشی غیرمجاز نخرند.
هرگونه فعالیت پرتویی بدون پروانه جرم است
معاون سازمان انرژی اتمی نیز در این همایش با بیان اینکه براساس مواد ۱۷ و ۱۸ قانون عدم رعایت ایمنی پرتوها و فعالیت در زمینه پرتوها بدون پروانه، جرم است، گفت: قوانین و مقررات موجود در کشور در زمینه پرتوها، متناسب با نوع تجهیزات موجود و نوع استفاده از آنها وضع شده است.
ناصر راستخواه افزود: هم‌اکنون مقررات استفاده از پرتوهای یون‌ساز و غیریون‌ساز در کشور وضع شده و نظارت در این زمینه نیز انجام می‌شود.
وی گفت: مسوولیت نظارت در حوزه پرتوها در کشور برعهده اپراتور سرویس دهنده، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و نظام ایمنی هسته‌ای کشور است.
معاون سازمان انرژی اتمی، بیان کرد: پس از انجام نظارت، اگر در محلی مقررات اجرا نشده باشد، براساس مفاد قانون حفاظت در برابر اشعه اعمال قانون می‌شود.
معاون سازمان انرژی اتمی، گفت: براساس ماده ۱۷ قانون اگر دارنده پروانه در رعایت نکات ایمنی پرتوها تخلف انجام دهد، باید اخطار کتبی مهلت‌دار دریافت کند؛ در صورت عدم توجه به اخطار و عدم رفع موضوع، تعلیق پروانه پیش‌بینی شده است.
راستخواه افزود: همچنین براساس ماده ۱۸ قانون اگر فعالیت بدون پروانه باشد، جرم است و براساس قانون می‌تواند جریمه نقدی و زندان در پی داشته باشد.
راستخواه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وجود تجهیزات پرتوداری از جمله تلفن همراه گفت: یکی از وظایف ما در قبال مصرف کنندگان این است که باید حقوق‌شان را به آنها بگوییم؛ اگر مصرف کننده قدرت انتخاب داشته باشد، در انتخاب نوع وسیله و مشخصات آن اشتباه نمی‌کند.
انتشار جیوه از آمالگام دندان‌های ترمیمی در مکالمه طولانی با موبایل
عضو هیات علمی بخش فیزیک دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در این همایش گفت: استفاده از تلفن همراه و تصویربرداری ام آر‌آی با تسلای بالا میزان جیوه انتشار یافته از آمالگام دندانی را افزایش می‌دهد.
سید محمد جواد مرتضوی افزود: براساس آزمایش‌های انجام شده مشخص شده است که بر اثر تصویربرداری ام‌آر‌آی با تسلای بالا آزادسازی جیوه از آمالگام دندان افزایش می‌یابد.
عضو هیات علمی بخش فیزیک دانشگاه علوم پزشکی شیراز، افزود: در همین ارتباط مشخص شد که استفاده از تلفن همراه نیز میزان جیوه انتشار یافته از آمالگام دندانی را افزایش می‌دهد.
وی توضیح داد: جیوه یکی از سمی‌ترین عناصر غیر رادیو اکتیو است و ۵۰ درصد از آمالگام‌هایی که در دندان استفاده می‌شود از جیوه است.
عضو هیات علمی بخش فیزیک دانشگاه علوم پزشکی شیراز، عنوان کرد: میزان جیوه در محیط بدن انسان،که از آمالگام دندانی منتشر می‌شود به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از جمله مسواک زدن، دویدن، نوشیدن مایعات داغ و غذا خوردن.
عضو هیات علمی بخش فیزیک دانشگاه علوم پزشکی شیراز، افزود: در آزمایش بررسی این موضوع در تلفن همراه، دو گروه مورد آزمایش قرار گرفتند؛ هر دو گروه آمالگام دندانی داشتند و یکی از گروه‌ها چهار روز، هر روز به مدت ۱۵ دقیقه با تلفن همراه صحبت کردند.
وی ادامه داد: نتایج حاصل از این آزمایش مشخص کرد که میزان جیوه انتشار یافته از آمالگام دندان‌های ترمیم شده، در گروهی که با تلفن همراه صحبت کرده بودند بیشتر شده است.
وی تاکید کرد: به این ترتیب افزایش آزادسازی جیوه از آمالگام دندانی بر اثر استفاده از تلفن همراه تایید شد.
به کارگیری مسدودکننده امواج تلفن همراه غیرقانونی است
مدیرکل نظارت بر سرویس‌های رادیویی سازمان رگولاتوری نیز در این همایش گفت: در ماه گذشته یکصد دستگاه مسدودکننده در مراکز آموزشی حتی نظامی جمع‌آوری شده است.
گرشاسب جمشیدنژاد در همایش ایمنی پرتوهای غیریون‌ساز افزود: استفاده از جمر (مسدود کننده تلفن همراه) تحت هر شرایطی ممنوع است.
مدیرکل نظارت بر سرویس‌های رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی افزود: بخش اعظم تداخل اپراتورهای تلفن همراه به دلیل استفاده غیرمجاز از مسدود کننده است.
وی ادامه داد: بنابراین هرگونه استفاده از دستگاه مسدود کننده تلفن همراه ممنوع است و در صورت کشف توقیف می‌شود.
مدیرکل نظارت بر سرویس‌های رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی یادآور شد: مسدودکننده‌ها اثر سریعی در کیفیت شبکه اپراتورهای تلفن همراه دارند و خیلی زود روی شبکه آنها اثر می‌گذارند.
جمشیدنژاد گفت: در ماه گذشته یکصد دستگاه مسدود کننده در مراکز آموزشی تهران جمع‌آوری و پلمپ شدند؛ حتی استفاده از جمر در مراکز نظامی نیز ممنوع است و در مراکز نظامی نیز مسدود کننده‌ها جمع‌آوری شده است.
وی ادامه داد: حتی به نیروی انتظامی نیز اعلام شده که مسدود کننده وسیله غیرمجازی است و در صورت کشف جمع‌آوری خواهد شد.
جمشیدنژاد گفت: ورود مسدود کننده تلفن همراه به کشور نیز ممنوع است بنابراین فروش این وسیله نیز غیرقانونی انجام می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص اندازه‌گیری تشعشعات توسط رگولاتوری گفت: رگولاتوری همواره اثر تجمعی تشعشعات را اندازه‌گیری می‌کند تا از سطح استاندارد بالاتر نباشد.
وی گفت: بیشترین میزان تشعشعات تلفن همراه یک پنجاهم حد استاندارد بوده است که این در بدترین حالت اندازه‌گیری است.
نرم‌افزار “تخمین ریسک پرتوهای یون‌ساز و غیریون‌ساز” رونمایی شد
مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز نرم‌افزاری را تولید کرده که با گرفتن مشخصات فردی و محیطی، ریسک ناشی از پرتوهای غیریون ساز و یون‌ساز را با خطرهایی مانند سیگار کشیدن، محاسبه می‌کند و تخمین می‌زند.
مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز نرم‌افزاری را برای محاسبه ریسک ناشی از پرتوهای غیریون‌ساز و یون‌ساز معرفی کرده که این نرم‌افزار با گرفتن مشخصات فرد و شرایط محیط، تخمینی برای ریسک و درک میزان خطر ارایه می‌کند.
به این صورت که این تخمین مقایسه‌ای است برای مفهوم ریسک و درک میزان خطر. برای مثال با این نرم‌افزار تخمین زده می‌شود که نزدیکی با آنتن تلفن همراه نسبت به سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم خورشید و یا رانندگی پرسرعت خطرناک است.
در این نرم‌افزار امکان مقایسه‌های مختلفی فراهم شده و میزان خطر قرار گرفتن در معرض تشعشعات مختلف نسبت به ریسک‌های مختلف قابل سنجش است.
سامانه سنجش شاخص فرابنفش خورشید رونمایی شد
همچنین در همایش ایمنی پرتوهای غیریون‌ساز، وزارت بهداشت سامانه‌ای را تهیه کرده که مردم تمام استان‌ها می‌توانند وضعیت شاخص فرابنفش خورشید را برای روز جاری و پیش‌بینی شاخص فرابنفش را برای روز آینده در استان خود ببینند.
در حاشیه این همایش ایمنی پرتوهای غیریون‌ساز، نمایشگاه جانبی در زمینه معرفی و اطلاع‌رسانی تاثیرات پرتوها برپا شده است.
بنابراین گزارش در این همایش از سامانه اندازه‌گیری وضعیت شاخص فرابنفش خورشید رونمایی شد.
این سامانه همچنین برای محققان این امکان را فراهم می‌کند که اطلاعات گذشته پرتوها و بیماری‌های مختلف را در اختیار داشته باشند.
ارسال یک نظر