محتوا یعنی فردا
نود فناوری- «Content is King» این جمله مشهوری است که این روزها زیاد شنیده می‌شود. همه می‌گویند «محتوا پادشاه است» اما این به چه معنی است؟ چطور می‌شود در شرایطی که سالانه هزاران میلیارد دلار در دنیا صرف تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری می‌شود، محتوا پادشاه باشد؟ روند کاهش قیمت پهنای باند و هزینه اتصال به اینترنت در دنیا و ایران می‌تواند یکی از نمونه‌هایی باشد که نشان می‌دهد دیگر کسی برای اتصال پول نمی‌دهد بلکه برای محتوایی که پس از اتصال به دست می‌آورد، هزینه می‌کند.
آمارهایی از دسترسی
تیرماه سال گذشته بود که هزینه هر گیگابایت اینترنت برای مصرف کننده نهایی از ۳۶۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان کاهش یافت و مصرف در حجم‌های بالا، قیمت‌های کمتری را برای مصرف‌کننده به همراه دارد. از سوی دیگر، طرح‌هایی برای کاهش همین رقم نیز ارائه شده‌اند. این رقم‌ها برای استفاده از پهنای باند بین‌الملل است و در صورتی که از محتوای تولید داخل استفاده شود، هزینه‌ها نصف خواهند شد.
در همین حال، اتصال ایرانی‌ها به اینترنت به صورت غیر قابل تصوری در حال گسترش است. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اول مرداد ماه سال جاری اعلام کرد: «در عرض ۸ ماه گذشته از افتتاح فاز نخست شبکه ملی اطلاعات تا امروز میزان استفاده از پهنای باند در داخل کشور ۱۹ برابر شده است.»
واعظی گفت: «از قبل انقلاب تا ابتدای دولت یازدهم، ظرفیت شبکه انتقال ۹۰۰ گیگابیت بود که در عرض چهار سال گذشته ۱۱ برابر شد. همچنین شبکه IP کشور نیز به ۱۶ برابر ظرفیت در این بازه زمانی رسید.»
معاون وزیر ارتباطات درباره افزایش دسترسی به اینترنت گفته است: «سرانه دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت با رشد ۳۵ برابری به ۳۵ کیلوبیت برثانیه طی ۴ سال اخیر رسیده است.»
محمدجواد آذری جهرمی گفت: «در ابتدای دولت یازدهم ۴ میلیون مشترک به شبکه پهن باند ثابت از طریق ADSL و ۳۰۰ هزار مشترک به شبکه پهن باند موبایل آن هم تنها در تهران و کرج دسترسی داشتند اما هم‌اکنون شمار مشترکان پهن باند ثابث ۱۰ میلیون نفر و پهن باند موبایل به ۴۰ میلیون رسیده است در همین حال میزان سرانه دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت در ابتدای دولت یازدهم یک کیلو بیت بر ثانیه بود که هم اکنون این پارامتر به ۳۵ کیلو بیت بر ثانیه رسیده است.»
به گفته وی، در ابتدای دولت ظرفیت پهنای باند شبکه انتقال کشور ۱۱۱۶ گیگابیت بر ثانیه بود که امروز به ۱۲ هزار گیگابیت بر ثانیه رسیده است. همچنین ظرفیت پهنای باند اینترنت بین‌الملل در ابتدای دولت ۸۰ گیگابیت بر ثانیه بود که هم اکنون یکهزار گیگابیت بر ثانیه برآورد می‌شود. ظرفیت پهنای باند داخلی نیز با بیش از هزار درصد رشد، از ۶۲۵ گیگابیت بر ثانیه به ۷۰۰۰ گیگابیت بر ثانیه رسیده است.
و در نهایت، آمارهای رسمی نشان می‌دهند تعداد کاربران اینترنت در ایران طی سال ۹۵ از مرز ۴۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر گذشت و به این ترتیب ضریب نفوذ اینترنت در کشور به ۵۳.۲۳ درصد رسیده است.
افزایش تعداد کاربران اینترنت در سال‌های قبل مشهود بوده است. به‌طوری که سال قبل ۱۷.۵ درصد به تعداد کاربران اینترنت در ایران افزوده شده است.
بر اساس شاخص‌های اعلام‌شده از سوی درگاه پایش جامعه اطلاعاتی ایران، تعداد کاربران اینترنت ایران در سال ۹۵ حدود ۵۳.۲۳ درصد جمعیت کشور برابر با ۴۲ میلیون و ۵۴۴ هزار و ۷۵۳ نفر بوده است. اسفندماه سال ۹۴، تعداد کاربران اینترنت در داخل کشور برابر با ۴۵.۳ درصد جمعیت کشور معادل ۳۶ میلیون و ۲۰۶ هزار و ۶۰۰ نفر بود؛ بنابراین ۶ میلیون و ۳۳۷ هزار و ۹۵۳ نفر تنها در سال ۹۴ تا ۹۵ به کاربران اینترنت در ایران افزوده شدند.
مصرف به ریال
علی اصغر عمیدیان، معاون سابق وزیر ارتباطات، میزان مصرف کاربران ایرانی در سال ۹۴ به صورت میانگین روزانه از اینترنت موبایل ۳۸۷ ترابایت و اینترنت ثابت را یک هزار و ۹۴۲ ترابایت عنوان کرد. بدین ترتیب می‌توان گفت در این سال، بیش از ۸۷۰۴۸۷۰۴۰ گیگابایت اینترنت سالانه در کشور مصرف شده است. اگر قیمت هر گیگ را در آن سال ۳۶۰۰ تومان در نظر بگیریم به رقمی بیش از ۳٫۱۳۳ میلیارد تومان می‌رسیم.
گرچه اکنون قیمت هرگیگابیت اینترنت به ۳ هزار تومان کاهش یافته اما میزان مصرف مشترکان بسیار بیشتر از سال ۹۴ شده است. همچنین پیش‌بینی می‌شود با حل مشکلات فنی و حقوقی در زمینه پخش آنلاین فایل‌های تصویری، این میزان مصرف به شدت افزایش یابد. به عنوان نمونه در نوروز سال ۹۵ بیش از ۷ هزار و ۹۲۵ ترابایت بوده است که معادل ۸۱۱۵۲۰۰گیگابایت است که حتی با قیمت ۳ هزار تومان نیز رقمی بیش از ۲۴ میلیارد تومان برای حدود یک هفته می‌شود.
محتوا و آینده
نتیجه این افزایش پهنای باند و تعداد کاربران اینترنت در ایران، افزایش چشمگیر محتوای فارسی بوده است. به گفته رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، در سال‌های اخیر، جایگاه زبان فارسی در محیط اینترنت از رتبه چهاردهم به رتبه نهم ارتقا یافته است؛ به نحوی که هم‌اکنون زبان فارسی ۱.۶ درصد از حجم اینترنت را به خود اختصاص داده است.
نصرالله جهانگرد همچنین گفته است که براساس برنامه پنجم توسعه در سال ۱۴۰۰ باید متوسط سرعت دسترسی به اینترنت به ٢٠ مگابیت برسد. همچنین در پایان برنامه هفتم یعنی سال ١۴٠۵ متوسط سرعت اینترنت به ١٠٠ مگابیت می‌رسد و ۵٠ برابر می‌شود.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات از تولید ۱۴۰ هزار اپلیکیشن فارسی در کشور خبر داده است.
در همین حال براساس گزارشی که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در پایان دولت یازدهم منتشر کرده است، حجم بازار ICT ایران در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۳۶۰ هزار میلیارد ریال بوده که در این رقم، سهم فناوری اطلاعات در برآورد حجم بازار ۱۹ درصد اعلام می‌شود.
در حال حاضر سهم بازار فناوری ارتباطات ۷۲ درصد و سهم بازار فناوری اطلاعات و کاربردها و محتوا ۱۹ درصد از کل بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات است. در همین حال دو بخش دیگر مجموعا ۹ درصد سهم بازار شامل ۸.۵ درصد سهم محصولات الکترونیکی، نوری و کامپیوتری و حدود نیم درصد سهم انتشار نرم‌افزار را در اختیار دارند.
در همین حال، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیوئی اعلام کرد: «پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تعداد مشترکان تلفن همراه در سال ۲۰۲۰ به بیش از پنج میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر رسیده و به موازات آن مصرف داده نیز افزایش خواهد یافت تا آنجا که سهم ویدئو از ترافیک داده دنیا از ۶۴ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۹ خواهد رسید.»
علی‌اصغر عمیدیان در نشست «محتوا، اقدامات و دستاوردها» با اشاره به اینکه همزمان با افزایش اهمیت و ارزش محتوا رویکردهای بین‌المللی نیز در این زمینه تغییر کرده است، گفت: «در حال حاضر در حوزه‌های بین‌المللی دو رویکرد Sponsored data یا محتوا و اطلاعات حمایت شده و رویکرد Net Neutrality یا بی‌طرفی نسبت به محتوا در زمینه ارائه خدمات محتوائی وجود دارد که در رویکرد اول برخی محتواهای خاص و پردرخواست از سوی برخی اپراتورها ارجحیت داده شده و حمایت می‌شوند و در این رویکرد مشتریان می‌توانند بدون استفاده از حجم ترافیک ماهانه و یا با نرخ ارزانتر از برخی محتواها بهره‌مند شوند.»
وی با اشاره به اینکه در کشور ضمن تاکید رویکرد یکسان به محتوا، حمایت از محتوای داخل و رویکرد Sponsored data مورد توجه قرار گرفته است، تصریح کرد: «موضوع محتوا در قالب شبکه ملی اطلاعات در کشور دنبال شده است و در این حوزه بر الزاماتی مانند توجه به رونق تولید محتوای داخل متناسب با فرهنگ، دین و آداب و سنن کشور، تفکیک ترافیک داخل از ترافیک بین‌الملل، توجه به شکل‌گیری صحیح زنجیره تولید محتوا، توجه تولیدکننده محتوا و حمایت از محتوای داخل و توجه به مصرف‌کننده نهایی و تعرفه‌های ترجیحی تاکید شده است.»
تنها یک نمونه
یکی از موارد مهم استفاده از اینترنت در میان ایرانی‌ها، تلگرام است. تلگرام این روزها کارکردهایی بسیار فراتر از یک اپلیکیشن پیام‌رسان پیدا کرده و میلیون‌ها ایرانی از آن استفاده می‌کنند.
در این رابطه، سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی کشور، آمارهای جالبی داده است که به عنوان یکی از نمونه‌های تولید محتوا می‌توان به آن توجه کرد.
مسعود اسدپور گفت: «براساس آمارهای مرکز ملی فضای مجازی، تعداد کانال‌های عمومی فارسی زبان تلگرام امروز از مرز ۵۵۵ هزار کانال گذشته و مطالب منتشر شده در این کانال‌ها نیز رکورد انتشار یک میلیارد مطلب را شکسته و به عدد ۱.۱ میلیارد نزدیک شده است.»
وی گفت: «با توجه به اینکه کل صفحات سایت‌های فارسی‌زبان در اینترنت حدود ۱.۲ میلیارد تخمین زده می‌شود، می‌توان گفت از نظر شاخص تعداد مطالب منتشر شده، پیام‌رسان تلگرام به تنهایی و صرفا در کانال‌های عمومی آن از سال ۱۳۹۴ که امکان ایجاد کانال در تلگرام فراهم شده، قابلیت رقابت با تمام محتوای تولید شده در تمام سایت‌های فارسی زبان در طول سالیان اخیر را پیدا کرده است.»
اسدپور با اشاره به اینکه پیام‌رسان تلگرام براساس میزان انتشار روزانه ۲ تا ۳ میلیون مطلب، تا آخر مهر ماه امسال از سایت‌ها نیز پیشی خواهد گرفت، تاکید کرد: «در صورتی که حجم مطالب تولید شده در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های دیگر نیز به آمار تلگرام اضافه شود، می‌توان گفت حجم تولید مطالب در طول یک سال این شبکه‌ها با کل مطالب تولید شده از ابتدای ایجاد وب فارسی تاکنون فراتر خواهد رفت.»
سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی کشور با بیان اینکه از میان ۵۵۵ هزار کانال عمومی فارسی زبان بیش از ۲۰ هزار کانال دارای حداقل ۵۰۰۰ عضو هستند، تصریح کرد: «از میان مطالب منتشر شده در کانال‌های تلگرام ۸۸ درصد به صورت تولید مطلب جدید و ۱۲ درصد آن بازنشر (فوروارد) مطالب کانال‌های دیگر بوده است. البته حجم قابل توجهی از این مطالب تولیدی، کپی مطالب کانال‌های دیگر بوده که در جای خود قابل بررسی است.»
وی افزود: «مجموع تعداد اعضای کانال‌ها نزدیک به ۷۲۰ میلیون است که با توجه به اعلام تلگرام درخصوص وجود ۴۰ میلیون اکانت از کاربران ایرانی نشان می‌دهد هر کاربر به طور متوسط در ۱۸ کانال عضو است که متوسط سن این کانال‌ها ۳۱۲ روز بوده و به طور متوسط ۱۲۹ روز یعنی ۴۱ درصد این روزها را فعال بوده‌اند.»
اسدپور با اعلام اینکه نزدیک به ۷۰ درصد این کانال‌ها در یک ماه اخیر فعالیت داشته‌اند و ۳۰ درصد این کانال‌ها در یک ماه اخیر هیچ‌گونه فعالیتی از خود نشان نداده‌اند، گفت: «مطالب منتشر شده در کانال‌ها به‌طور متوسط ۱۱۲۵ بازدید داشته‌اند و در مجموع کل بازدید مطالب کانال‌ها به رقم ۱.۲ تریلیار بالغ می‌شود.»
به گفته وی، این آمارها نشان می‌دهد هر کاربر فارسی زبان به‌طور متوسط ۳۰ هزار مطلب از کانال‌های تلگرام مطالعه کرده است که با فرض صرف حدود یک دقیقه وقت برای هر مطلب، این کانال‌ها منجر به افزایش سرانه مطالعه به میزان ۵۰۰ ساعت شده‌اند.
همه آنچه گفته شد نشان می‌دهد مصرف دیتا در کشور روز به روز در حال افزایش است و با کاهش هزینه اتصال به اینترنت، عملا این محتوا است که از اهمیت بیشتری برخودار می‌شود. شاید زمانی بود که مهم‌ترین دغدغه مردم، دسترسی به شبکه بود، اما اکنون که این دسترسی ایجاد شده و هر روز بر کیفیت آن افزوده می‌شود؛ آنچه در هر بار اتصال به دست می‌آید اهمیت یافته است. این‌گونه است که محتوا، پادشاه می‌شود.
منبع: واحد تحقیق و توسعه آسیاتک
ارسال یک نظر