ماجرای تولید «لپ‏‌تاپ ایرانی»

صادق سلمانی – هفته دوم فروردین ماه همزمان با انتشار قوانین و مقررات صادرات و واردات سال ۹۳ ، وقتی محافل خبری از ادعای یک شرکت وطنی مبنی بر تولید لپ تاپ‌های MSI خبر دادند، اتحادیه فناوران این ادعا را زیر سؤال برده و گفتند که چنین اتفاقی هنوز در صحنه تکنولوژی ایران رخ نداده است.
نود آی سی تی – نگرانی این اتحادیه عمدتاً از این واقعیت ناشی می شد که شرکت مدعی ساخت لپ تاپ ایرانی خواستار افزایش تعرفه واردات لپ تاپ از ۴ به ۱۰ درصد شده بودمهدی میرمهدی، رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران در گفت‌و‌گو با ایران تأکید کرد: «در کارخانه شرکت مدعی ساخت لپ تاپ تنها ۲۰پرسنل مشغول کار هستند و این شرکت حتی توان تولید یک پیچ ساده لپ تاپ را ندارد، اما نام خود را تولیدکننده گذاشته و با مونتاژ قطعات وارد شده به صورت CKD، ادعای تولید لپ تاپ را در کشور می‌کندبه ادعای مقام عالی اتحادیه فناوران، لپ تاپ‌ها با اسم کشورهای مالزی و چین، به دست مصرف‌کننده می‌رسدسید محمد بیاتیان، دبیر دوم کمیسیون صنایع و معادن مجلس: «اینکه تحت عنوان یک برند خارجی، تجهیزات لپ تاپ را مونتاژ کرده و به بازار عرضه کنند، به نوعی رانت خواری محسوب شده و مطمئناً باید دستگاه‌های نظارتی در دولت و مقامات دیگر با آن برخورد کنند و امتیاز ویژه‌ای که تنها به یک شرکت داده شده است، لغو شود»مدیر شرکت مدعی ساخت لپ تاپ ایرانی در عین حال به دفاع از خود برخاسته و می‌گوید: «در مورد ادعای برخی از فعالان بازار مبنی بر اینکه شرکت … از رانت دولتی برای راه‌اندازی خط مونتاژ لپ تاپ در کشور استفاده کرده است باید بگویم که متأسفانه مطرح کردن این موضوع، پوششی برای طرح اتهامات مختلف علیه این شرکت و زیر سؤال بردن فعالیت‌های آن است>** تولید داخلی یا مونتاژدر هفته دوم فروردین ماه همزمان با انتشار کتابچه قوانین و مقررات صادرات و واردات سال ۹۳ موجی از انتقادهای رسانه‌ای توسط اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران و فعالان بازار مبنی بر افزایش تعرفه واردات لپ تاپ از ۴ به ۱۰ درصد آغاز شد که بر همین مبنا، این گروه معتقد بودند که این افزایش تعرفه، ناشی از ادعای یک شرکت ایرانی مبنی بر تولید لپ تاپ‌های MSI در ایران بوده است. مهدی میرمهدی، رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران که از‌‌ همان ابتدای مطرح شدن موضوع افزایش تعرفه واردات کالاهای آی تی، نامه نگاری‌های مختلفی را با رئیس جمهوری، وزیر صنعت، معدن و تجارت و سایر دستگاه‌های نظارتی مسئول انجام داده است در گفت‌و‌گو با ایران تأکید کرد: «در کارخانه این شرکت تنها ۲۰پرسنل مشغول کار هستند و این شرکت حتی توان تولید یک پیچ ساده لپ تاپ را ندارد، اما نام خود را تولیدکننده گذاشته و با مونتاژ قطعات وارد شده به صورت CKD، ادعای تولید لپ تاپ را در کشور می‌کند».میرمهدی همچنین یادآور شد که این شرکت حتی حاضر نیست نام ایران را روی لپ تاپ‌های تولیدی خود بگذارد و لپ تاپ‌ها با اسم کشورهای مالزی و چین، به دست مصرف‌کننده می‌رسد. رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه در ادامه گفت‌وگو با ایران با بیان این‌که از کارخانه‌های تولید مانیتور سامسونگ و ال‌جی در هشتگرد بازدید کرده و صفر تا صد مانیتور در داخل ایران تولید می‌شود تصریح کرد: «خط تولید مادیران در خاورمیانه تک است و بر همین اساس تعرفه‌ واردات مانیتور را به خاطر فعالیت‌های تولیدی این دو شرکت افزایش دادند و آنها هم با افتخار کامل روی محصولات تولیدی خودشان نام ایران را درج می‌کنند. ما از افزایش تعرفه واردات مانیتور به خاطر حمایت از این دو شرکت استقبال کردیم و حتی اگر هم تعرفه واردات آنها ۷۰ درصد شود باز هم از آن استقبال می‌کنیم؛ چرا که واقعاً جوابگوی مصرف داخلی است.»میر مهدی با تأکید بر اینکه تصمیم کمیسیون ماده یک وزارت صنعت، معدن و تجارت برای افزایش تعرفه واردات لپ تاپ و سایر کالاهای آی‌تی آن هم به بهانه حمایت از تولید داخلی، راه را برای افراد سودجو و قاچاقچی هموار کرده است گفت: «متأسفانه باید بگویم که این شرکت از رانت استفاده می‌کند. حتی برخی از نمایندگان مجلس هم در این مسأله رانت دست دارند به همین علت ما پیگیر این مسأله هستیم و برای آقای لاریجانی، رئیس مجلس و شورای نگهبان نامه نگاری کرده و عنوان کردیم که متأسفانه وکلای ملت منافع خودشان را بر منافع ملت ترجیح می‌دهند».** مونتاژ به نام تولید ظلم به کاربردر جریان اعتراض اصناف و فعالان بازار آی تی و پیگیری روند اتهامات مطرح شده نسبت به فعالیت‌های شرکت… ، به سراغ سه نفر از نمایندگان عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس رفتیم تا از آن‌ها درباره فعالیت‌های این شرکت و صحت اخبار منتشر شده درباره تولید لپ تاپ در ایران جویا شویم.سید محمد بیاتیان، نماینده مردم بیجار و دبیر دوم کمیسیون صنایع و معادن مجلس در واکنش به اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه یک شرکت ایرانی تحت عنوان یک برند خارجی از افزایش تعرفه واردات کالاهای آی تی برای مونتاژ و نه تولید صددرصد لپ تاپ در ایران سود می‌برد، این اتفاق را ظلم به مردم و بازار عنوان کرد و گفت: «اینکه تحت عنوان یک برند خارجی تجهیزات لپ تاپ را مونتاژ کرده و به بازار عرضه کنند، به نوعی رانت خواری محسوب شده و مطمئناً باید دستگاه‌های نظارتی در دولت و مقامات دیگر با آن برخورد کنند و امتیاز ویژه‌ای که تنها به یک شرکت داده شده است، لغو شود.»به گفته بیاتیان، «مطمئناً اگر گزارش شرکت … به دست کمیسیون صنایع و معادن مجلس برسد، کمیته‌های مخابرات و صنعت وارد این موضوع خواهند شد و شاید هم کمیسیون اصل ۹۰ پیگیری پرونده این شرکت را بر عهده بگیرد.»دبیر دوم کمیسیون صنایع و معادن مجلس تأکید کرد: «افزایش تعرفه واردات کالاهای آی تی زمانی مثبت تلقی می‌شود که در جهت حمایت از تولید باشد، اما در شرایط فعلی، این افزایش تعرفه‌ها، روی مبادی ورودی کالاهای آی تی تأثیرگذار است.» وی افزود: «اگر تولیدکنندگان داخلی بتوانند از این فضا استفاده کرده و کیفیت تولیدات خودشان را بالا ببرند، تعرفه واردات این کالا‌ها به صفر خواهد رسید و توان رقابت در تولید کننده داخلی بیشتر خواهد شد و مردم هم به سراغ تولید داخل خواهند رفت.»مجید منصوری بیدگانی، نماینده مردم اصفهان و لنجان و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم در گفت‌و‌گو با ایران با اعلام اینکه تعرفه، ابزاری برای مدیریت بازار و تولید است و باید از این ابزار برای حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده استفاده شود گفت: «اگر این رویکرد بخواهد به ابزاری برای رانت‌خواری برخی از افراد تبدیل شده تا کالایی با کیفیت کم تولید و به دست مردم برسانند و حق آن‌ها را ضایع کنند، درست نیست.»وی افزود: «اگر این افزایش تعرفه‌ها در جهت حمایت از تولید باشد و مصرف کننده هم به هدف نهایی که‌‌ همان قیمت و کیفیت مناسب است برسد، در آینده تأثیرات خوبی را در بازار محصولات آی تی شاهد خواهیم بود.»حسین گروسی، نماینده مردم شهریار، قدس و ملارد نیز در گفت‌و‌گو با ایران با تأکید بر اینکه افزایش تعرفه واردات کالاهای آی تی روی قاچاق این کالا‌ها تأثیر می‌گذارد گفت: «افزایش تعرفه‌ها باید معقول باشد تا واردکنندگان بتوانند با یک تعرفه معینی کالاهای آی تی را وارد کنند، مگر آن دسته از کالاهایی که امکان ساخت و تولید آن در کشور فراهم باشد. بر همین اساس قانون حداکثر استفاده از توان داخلی را تصویب کردیم تا آنجایی که امکان تولید داخلی کالایی فراهم نیست، افزایش تعرفه‌ها طوری باشد تا واردکنندگان کالاهای مورد نیاز کشور را تأمین کنند.»** تکذیب رانت‌خواری«در مورد ادعای برخی از فعالان بازار مبنی بر اینکه شرکت … از رانت دولتی برای راه‌اندازی خط مونتاژ لپ تاپ در کشور استفاده کرده است باید بگویم که متأسفانه مطرح کردن این موضوع، پوششی برای طرح اتهامات مختلف علیه این شرکت و زیر سؤال بردن فعالیت‌های آن است. مجموعه … تا به امروز نه تنها هیچ‌گونه حمایت مالی از هیچ سازمان دولتی دریافت نکرده بلکه تاکنون از هیچ وام بانکی یا دولتی هم استفاده نکرده است. این کارخانه با سرمایه شخصی بیش از ۴۰ میلیارد تومانی راه‌اندازی شده و این موضوع به هیچ وجه نمی‌تواند رانت محسوب شود.»مدیر عامل شرکت … در گفت‌و‌گو با ایران با بیان مطالب فوق گفت: «در قیاس با افزایش تعرفه بیش از ۱۰۰ درصدی ۲۰ هزار کالای وارداتی که در کتابچه قوانین و مقررات واردات و صادرات سال ۹۳ قید شده است، بابت تولید و فروش لپ تاپ سودی نصیب این شرکت نمی‌شود که بتوان اسم آن را رانت گذاشت.هدف‌گذاری شرکت… توسعه حداکثری در تنوع محصولات و به موازات آن پایین آوردن قیمت تمام شده و عرضه کالا به قیمت مناسب‌تر در بازار با رعایت کامل حقوق مصرف‌کننده است.» وی با تأکید بر اینکه مدیران این شرکت از پایین بودن تعرفه و سود گمرکی ۱۰ درصدی واردات لپ تاپ ناراضی هستند و بر همین اساس پیشنهاد افزایش ۳۰ درصدی تعرفه واردات این کالا را ارائه داده‌اند تصریح کرد: «این در حالی است که تعرفه کالای مشابه مانند مانیتور که از تکنولوژی بسیار ساده‌ای برخوردار است ۳۲ درصد است. در حال حاضر لپ تاپ پایین‌ترین تعرفه را در بین محصولات نهایی مشابه در زمینه سخت افزار دارد و با این اوصاف بدیهی است این موضوع روند توان رقابتی تولید کننده داخلی را کاهش داده و واردکنندگان را در شرایط رقابتی بهتری در برابر تولید کنندگان محصولات آی تی قرار می‌دهد.»وی در ادامه گفت‌و‌گو با ایران در پاسخ به این سؤال که رئیس صنف فناوران رایانه تهران تعداد کارکنان این شرکت را ۲۰ نفر عنوان کرده است گفت: «در حال حاضر ۳۰۰ نفر از استان‌های تهران و البرز در خط تولید این شرکت مشغول به کار هستند. همچنین در آینده نزدیک در فاز دوم کارخانه که با نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های تزریق پلاستیک صورت خواهد گرفت، تعداد پرسنل به هزار و ۲۰۰ نفر رسیده و در فاز سوم نیز که مرحله نصب و راه‌اندازی ماشین آلات خط تولید بورد کامپیوتر است، تعداد افراد شاغل به دو هزار نفر خواهد رسید.»مدیر عامل این شرکت همچنین در پاسخ به این اتهام که این شرکت حتی توانایی تولید پیچ و کارتن لپ تاپ را هم ندارد گفت: «عده‌ای توانمندی مهندسان ایرانی در حوزه سخت افزار را به سخره می‌گیرند و بعضاً اعلام می‌کنند که تولید یا باید صددرصد باشد یا در‌‌ همان ابتدا متوقف شود لذا با سنگ‌اندازی‌ها و برخی لابی‌گری‌های گسترده سعی در دلسرد کردن مهندسان و مدیران این شرکت و مسئولان را دارند تا این صنعت نوپا را نابود کنند.» به هرحال با تمامی موارد ذکر شده و اختلاف فاحش میان گفتار دو طرف ماجرا این مصرف‌کننده نهایی خواهد بود که حقوق او زیر سؤال خواهد رفت.