گفت‌وگو با مرتضی براری رئیس موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات در اتاق بزرگ ساختمان جدید اداری این موسسه انجام شد. همان اتاقی که برای نشستن بر کرسی ریاست آن میان او و دبیر شورای عالی فضای مجازی چالش‌های جدید بوجود آمد.
او پس از انتصابش از سوی رضا تقی‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف شده است تا وجهه جدیدی از این موسسه به نمایش بگذارد.
بر همین اساس هم تلاش می‌کند تا برنامه‌ها و پروژه‌های جدیدی را در دستور کار قرار دهد اما مشخص نیست در ۱۳ ماه باقی مانده از دولت دهم چقدر در رسیدن به اهدافش موفق باشد.
گفت و گو: فاطمه ملکی
حمایت از پروژه‌های تحقیقاتی و کارهای مطالعاتی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به صورت گسترده در موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات صورت می‌گیرد. درحال حاضر این موسسه چه نقش کلیدی در تحقیق و توسعه و پژوهش ایفا می‌کند و چه بخشی از امور مطالعاتی پروژه‌های وزارت ارتباطات اینجا انجام می‌شود؟
موسسه تحقیقات ارتباطات یک موسسه تحقیقاتی دستگاهی است. همان‌طور که وزارت نفت یک پژوهشگاه نفت یا وزارت نیرو یک پژوهشگاه نیرو دارد و هدف این پژوهشگاه‌ها هم کمک به وزارتخانه‌های مطبوعشان است، کار این موسسه هم کمک به وزارت ارتباطات در حوزه علم و فناوری برای پروژه‌های تحقیقاتی و آینده نگاری و آینده‌پژوهی فعالیت‌های آینده دستگاه‌ها است.
در این باره تکلیفی هم از طرف برنامه پنجم به عهده موسسه گذاشته شده است؟
همان‌طور که در برنامه پنجم توسعه آمده و در برنامه ششم توسعه نیز خواهد آمد، یک سند چشم انداز تدوین شده که در آن موسسه باید به عنوان بازوی فکری و مغز متفکر وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات نقش وزارتخانه را در این سند چشم‌انداز با رصد علم و فناوری در دنیا شفاف کند و باید بتواند کشور را با شتاب روز افزون تکنولوژی هماهنگ کند. این بحث جایگاه مرکز تحقیقات است. پس به عنوان مغز متفکر وزارت ارتباطات نیاز دارد که به وزارت ارتباطات در راستای محقق‌سازی برنامه پنجم توسعه کمک کند. چندین جلسه برای اینکه نگاشت موسسه تحقیقات ارتباطات را در برنامه پنجم توسعه شفاف کنیم، برگزار کردیم. علاوه بر کمک موسسه به وزارت ارتباطات ما با یک جامعه علمی هم مواجه هستیم. در کشور ۴.۵ میلیون دانشجوی درحال تحصیل وجود دارد که ۱۰درصد آنها در رشته‌های حوزه کامپیوتر و فناوری اطلاعات و ۷ درصد در رشته‌های مهندسی برق مشغول به تحصیل هستند که معادل ۷۳۱ هزار دانشجو است که با همین نرخ فارغ التحصیل شده و وارد بازار اشتغال می‌شوند. موسسه باید در این حوزه وارد شود و این دانشجوها سرمایه‌های آن دانشگاه‌ها هستند که این موسسه باید نیازهای مرتبط با وزارت ارتباطات را از طریق آنها تامین کند. همان‌طور که مقام معظم رهبری تاکید دارد که طی چند سال آینده باید نرخ تحقیقات کاربردی در دانشگاه‌ها تقویت شود، ایشان تاکید کمی هم کردند و گفته‌اند که بالای ۶۰ درصد پژوهش‌های دانشگاهی در دانشگاه‌ها باید حل نیازهای روز یعنی تحقیقات کاربردی باشد. بحث دیگر ما در برنامه پنجم توسعه این است که باید ۲۰ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور ایجاد بشود که آی‌تی این ظرفیت را دارد و موسسه تحقیقات ارتباطات می‌تواند کمک شایانی دراین زمینه بکند.
از میان این شرکت‌های دانش بنیان فکر می‌کنید چقدر سهم ICT باشد؟
هنوز به عدد کمی نرسیدیم اما در تلاش هستیم که بیشترین مقدار را جذب کنیم. این موضوع هم یک فرصت است و هم یک دغدغه ملی است که با این همه ظرفیت دانشجویی به تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کنیم. هدف ما تقویت نرخ تحقیقات در دانشگاه‌ها است. درحال حاضر ۱۰ هزار دانشجوی دکترا وجود دارد که با همان نرخ گفته شده، در حوزه کامپیوتر و برق فعالیت می‌کنند. باید با این ظرفیت در دانشگاه‌ها پروژه تعریف کنیم تا دانشجو درگیر حل نیازهای جامعه بشود. ما باید نرخ تحقیقات را در دانشگاه‌ها بالا ببریم. نرخ تولید را بالا ببریم یعنی تلاش کنیم با بومی‌سازی فناوری‌های مرتبط با ICT نرخ تولید را در کشور افزایش دهیم و می‌خواهیم وارد این حوزه نیز بشویم که کمک کنیم تا نرخ صادرات در این حوزه افزایش یابد. ایران در این حوزه در دنیا حرف برای گفتن دارد و همه این مباحث باعث می‌شود نرخ اشتغال افزایش یابد.
موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات که پیش از این با عنوان مرکز تحقیقات مخابرات ایران شناخته می‌شد، پس از جداسازی شرکت مخابرات ایران از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زیرمجموعه وزارت ارتباطات قرار گرفت. طی دو سه سال با این تغییرهای اساسی در ساختار مرکز، هیچ پروژه عمده‌ای به عنوان خروجی موسسه نتوانسته به توسعه بخش ICT و به ویژه به وزارت ارتباطات به عنوان کارفرما کمک کند.
درحال حاضر سه پژوهشکده در وزارت ارتباطات وجود دارد. پژوهشکده ارتباطات، فناوری اطلاعات و امنیت. پژوهشکده ارتباطات در حوزه تقویت حوزه مخابرات در کشور اقدام می‌کند. این حوزه در تمام کشورهای دنیا وجود دارد. در کره جنوبی، سنگاپور و تمامی کشورها حوزه مخابرات یک متولی تحقیقاتی دارد که در کشور ما تنها حوزه متولی تحقیقات حوزه مخابرات موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات است. درست است که مخابرات از وزارت ارتباطات منفک شده اما شرکت مخابرات که مرکز تحقیقات ندارد و بالطبع مرکز تحقیقات آن همین موسسه‌ای است که وجود دارد. ما باید کمک کنیم صنعت مخابرات در کشور ارتقا یابد. الان جدی‌ترین کار ما این است که با این اپراتورهای مخابراتی کشور از جمله همراه اول، ایرانسل، رایتل و اپراتورهای حوزه مخابرات ثابت تعامل کنیم و نیازهای آنها را هم به دانشگاه‌ها منتقل کنیم چون نیروی انسانی زیادی داریم. درست است که اپراتورها باید سرویس‌های خود را توسعه بدهند اما از آن طرف زیرساخت‌های کشور هم باید توسعه یابد. زیرساخت‌های کشور، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعت این حوزه هستند که ما در تلاش هستیم طی همکاری‌هایی که با این حوزه‌ها داریم، بتوانیم این بخش را در کشور تقویت کنیم. نباید این خصوصی‌سازی منجر به تعطیل شدن صنعت مخابرات ما شود. این اتفاقی است که من به شدت از آن مواظبت می‌کنم.
برای تقویت آن و جلوگیری از تعطیل شدن آن به طور مشخص چه اقدامی کرده‌اید؟
مهمترین کار ما این است که باید طی هماهنگی با این اپراتورها نیازهای آنها را اخذ کنیم و به دانشگاه ها و صنعت تحویل دهیم.
وقتی وندورهای خارجی به راحتی در بخش R&D خود این کارها را برای اپراتورها انجام می‌دهند، چه الزامی برای اپراتور وجود دارد که در این زمینه‌ها با این موسسه همکاری کنند؟
درست است اما ما در یک کشور زندگی می‌کنیم. اینطور نیست که فقط در حوزه ارایه سرویس به مردم مسابقه بگذاریم و بگوییم ما نقشی درتوسعه زیرساخت‌های کشور نداریم. شرکت مخابرات ایران به مردم سرویس می‌دهد و بالطبع تنها کسی که باید صنعت مخابرات را ارتقاء بدهد، این شرکت است چون نیاز و پول دست آن است و این شرکت می‌تواند این صنعت را هم تقویت کند. در این میان وزارت صنعت هم کمک می‌کند و در این زمینه به شدت اعلام آمادگی کرده است. ما در تلاشیم مکانیسم‌های تشویقی هم برای این اپراتورها بگذاریم. به عنوان مثال تقریبا این اپراتورها ۲۸ درصد از درآمد خود را به دولت می‌دهند. ما در با همکاری مجلس و دولت تلاشیم تا یک یا دو درصد از این بودجه را دولت بگذارد. دو یا سه درصد از بودجه را اپراتورها بگذارند و این بودجه در حوزه‌های مرتبط با تامین نیازها آنها هزینه شود. مکانیسم‌های تشویقی را تقویت می‌کنیم.
یعنی اپراتورها هزینه این تقویت را بپردازند؟
ما مترصد هستیم که وزارت ارتباطات هم حمایت بکند. خودمان در موسسه تحقیقات ارتباطات هم حاضر هستیم حمایت کنیم و برای تامین یک بخشی از این هزینه‌ها ما، یک بخشی دولت، یک بخشی وزارت صنعت، یک بخشی وزارت علوم و یک بخشی را معاونت علمی ریاست جمهوری کمک کند.
در این زمینه مدل همکاری وجود دارد؟
در شورای عالی عطف یکی از پروژه‌هایی که مطرح شده طرح کلان در حوزه رمزنگاری است که ۵ وزارتخانه شامل وزارت دفاع، ارتباطات، علوم، صنعت و معدن و اطلاعات و معاونت تحقیقاتی علم و فناوری ریاست جمهوری در توسعه این علم یک توافقنامه آماده کرده‌اند. در شورای عالی موافقت اولیه آن صورت گرفته و قرار است در کمیسیون مطرح و مصوب نهایی شود. همه دستگاه‌ها باید کمک کنند تا صنعت ICT رشد کند و بهره‌برداران از آن هم که اپراتورها هستند باید وارد صحنه شوند.
چگونه در مباحث امنیت این اتفاق نظر و نگرانی وجود دارد و می‌توان به راحتی ۵ وزارتخانه را برای همکاری با هم گردهم آورد اما در بخش‌های دیگر این موضوع کمتر اتفاق می‌افتد؟
نه، من اعتقاد دارد این همدلی وجود دارد. باید کمک کنیم این فضا ایحاد شود. من شاهدم که وزارت صنعت، از صنعت IT حمایت می‌کند. این حمایت در وزارت علوم هم که بودم به عنوان مسوول تعامل با صنعت و وزارت علوم اتفاق افتاد. همه وزارتخانه‌ها باید فضای مشارکت را فراهم کنند و ما برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنیم. مهمترین دغدغه هم این است که با ایجاد یک فضای مشارکت حداکثری صنعت ICT را در کشور ارتقا بدهیم.
در مورد نگاشت موسسه در برنامه پنجم، مشخصا چه برنامه‌ای دارید؟ بودجه‌ای از ردیف‌های بودجه‌ای به آن اختصاص داده‌اید و هدف‌هایی هم برای آن مشخص شده است؟
همان‌طور که می‌دانید وزارت ارتباطات تعهدات و تکلیف‌هایی را در برنامه پنجم توسعه دارد. البته این کار در موسسه شده و ما داریم دوباره بررسی دقیق‌تری می‌کنیم که نگاشت مرکز در محقق‌سازی برنامه پنجم توسعه چیست. اولا ما در تلاش هستیم که مطابق با سند چشم‌انداز موسسه تحقیقات ارتباطات در منطقه رتبه اول را اخذ بکند…
در چه زمینه‌ای رتبه اول را کسب کند؟
ما می‌گوییم در حوزه علم و فناوری باید رتبه اول منطقه را به دست بیاوریم. خود موسسه هم باید در کشورهای منطقه رتبه اول را در جایگاه بین‌الملل اخذ کند. در تلاشیم اگر بتوانیم در برنامه پنجم توسعه رتبه دوم یا سوم را در منطقه اخذ کنیم. مطالعات میدانی را در این زمینه شروع کرده‌ایم. موسسه‌های مشابه در کشورهای منطقه را ارزیابی می‌کنیم و شیب رشد آنها و سطح فعلی فعالیت‌های آنها را با شیب رشد، سطح و جایگاه خودمان مقایسه می‌کنیم و سعی می‌کنیم این حوزه را ارتقا بدهیم. الان هم در موقعیت خوبی هستیم و بایستی این بخش ارتقا پیدا کند. در آمریکا و کره جنوبی هم چنین موسسه‌ای وجود دارد و آنها را هم مطالعه می‌کنیم تا بتوانیم در جهان رتبه‌های خوبی را کسب کنیم. اما موسسه تحقیقات ارتباطات به عنوان متولی تحقیقات وزارت ارتباطات بالطبع در برنامه پنجم توسعه باید نقشی را ایفا کند. باید کمک کند شرکت‌های مرتبط با وزارت این تکالیفی که برایشان نوشته شده را به انجام برسانند. در همین ایام جلسات جدی با شرکت ارتباطات زیرساخت و سازمان فناوری اطلاعات نیز برگزار می‌کنیم که در آینده نزدیک حجم زیادی قرارداد فیمابین این دو مجموعه برای تحقق برنامه پنجم توسعه تنظیم شود. الان تقریبا بالغ بر چند ۱۰ میلیارد تومان قرارداد با سازمان فناوری اطلاعات نهایی کردیم و همینطور یک قرارداد ۳.۳ میلیارد تومانی در حوزه فضایی با سازمان فضایی در حوزه ماهواره‌ها نهایی کردیم. یک توافقنامه هم با ستاد هوا و فضای معاونت علمی ریاست جمهوری منعقد کرده‌ایم و در تلاشیم برای همکاری با مخابرات و اپراتورها هم به جمع‌بندی اولیه برسیم.
این بحث ارتقای موسسه که مثال زدید مدل‌های کره جنوبی و آمریکا را مطالعه می‌کنید، همه بحث‌های خوبی برای پیشبرد جایگاه موسسه است اما نقد اصلی که به موسسه هست این است که موسسه تحقیقات ارتباطات و سابق بر این مرکز تحقیقات مخابرات همیشه به عنوان یک مجموعه منفعل عمل کرده و به عنوان یک صندوقچه‌ای برای تامین بودجه پروژهها به آن نگاه شده است. آیا بعد از اتفاق‌های اخیر، اینها تلاش‌هایی برای حذف این نگاه‌ها نیست؟
ما داریم این نگاه را عوض می‌کنیم. بودجه‌ای که به موسسه اختصاص داده می‌شود باید صرف آینده پژوهی، توسعه فناوری‌های وزارت ICT و نیازهای آینده شود چون یک متولی تحقیقات هستیم. ما باید دنیا و فناوری آینده را رصد کنیم و زیرساخت‌های کشور را برای انتقال فراهم کنیم. ما الان در مخابرات و همراه اول می‌خواهیم نسل سوم فناوری موبایل را تجربه کنیم و همینطور به سمت LTE خواهیم رفت. ما از همین الان باید زیرساخت‌های کشور را فراهم کنیم که برای گذر کشور آمادگی داشته باشیم و بگوییم زیرساخت‌ها آماده است.
ما می‌خواهیم این سرویس را به وزارت ارتباطات هم بدهیم و از آن هم بابت این کار دریافتی داشته باشیم. یعنی آن قراردادها را داریم تقویت می‌کنیم که ما می‌خواهیم به وزارت ارتباطات کمک بکنیم و در راستای این کمک وزارت ارتباطات هم به تعهدات خود عمل خواهد کرد چون وزارت ارتباطات برای تکلیف برنامه پنجم بودجه‌ای را دیده است که ما برای آن کمک سعی می‌کنیم از آن بودجه استفاده کنیم. در نهایت مهمترین دغدغه ما ارتقای جایگاه موسسه است. ارتقای جایگاه در اولویت ما است که واقعا در مجلس اگر می‌خواهند بحثی را در برنامه ششم توسعه مطرح کنند باید نظر موسسه اخذ شود. از یک طرف هم بحث ارتقای جایگاه مرکز در حوزه بین‌الملل را داریم. باید در حوزه بین‌الملل تاثیرگذار باشیم. باید فعال باشیم. باید در مجامع بین‌المللی حضور پیدا کنیم و حرف نظام را مطرح کنیم و در تدوین استانداردها تاثیرگذار باشیم. از آن طرف هم در تلاشیم تا با کشورهای پیشرفته پروژه‌های مشترک تعریف کنیم و با آنها در حوزه تکنولوژی‌های آینده پروژه‌های مشترک تعریف کنیم و بتوانیم در این حوزه سربلند بیرون بیایم.
فکر نمی‌کنید این تلاش و جنب و جوشی که در مرکز ایجاد شده، ناشی از تشکیل شورای عالی فضای مجازی است که طی چند ماه گذشته اختلافاتی را نیز به دلیل جایگاه ساختاری با موسسه داشت؟ ظاهرا وزارت ارتباطات خیلی تلاش می‌کند تا این مرکز به هیچ طریقی از زیرمجموعه وزارت ارتباطات خارج نشود و حتی به صورت یک موسسه چشمگیر و قابل توجه در کشور فعالیت کند.
درخصوص جنب و جوشی که در مرکز ایجاد شده، شما می‌توانید رزومه بنده را بررسی کنید. من هر جا بودم به واسطه سابقه‌ای که دارم می‌توانید بگویید این جنب و جوش‌هایی که ایجاد شده ناشی از آن ورود من است یا شورا. با دهان روزه می‌گویم که ما کار خودمان را جدی پیگیری می‌کنیم. کار را چه شورای عالی باشد یا نباشد، پیگیری می‌کنیم.
اما اختلافات جدی در این مدت میان این دو مجموعه بوجود آمد.
اصولا شورای عالی فضای مجازی برای هماهنگ کردن دستگاه‌ها تشکیل شده و قرار نیست این شورا هیچ دستگاه اجرایی را تضعیف کند. در این شورا وزارت ارتباطات، صدا و سیما و خیلی حوزه‌های دیگر حضو دارند. تشکیل این شورا تاکید مقام معظم رهبری بوده که دستگاه‌ها را هماهنگ کند و بتواند دغدغه‌های نظام در این حوزه را برطرف کند. هدف شورا این نیست که یک دستگاه اجرایی تضعیف شود.
اما وزارت ارتباطات احساس خطر کرد.
وزارت ارتباطات یکی از وزارتخانه‌های بسیار مهم در توسعه ملی است و نقش این حوزه در تولید ناخالص ملی در دنیا زبانزد است. هدف کشور این نیست که این حوزه بخاطر یک شورا تضعیف شود. شورا هم چنین سیاستی را ندارد. ما در تلاشیم که با شورا یک هماهنگی خیلی خوبی داشته باشیم. ما در یک جلسه‌ای هم که با آقای دکتر اخوان دبیر شورای عالی فضای مجازی در اینجا داشتیم، اعلام آمادگی کردیم و نامه‌ای هم زدیم و آمادگی داریم تفاهم‌نامه مشترکی در این باره بنویسیم و در بعضی از حوزه‌ها به ایشان کمک کنیم. چون مرکز ملی فضای مجازی یک مرکز راهبردی است و افراد ما کارشناسانی در حوزه‌های مخابرات هستند که مناسب آن مرکز نیستند. آن مرکز نیاز به کارشناسان و مدیران راهبردی دارد. در این زمینه ظرفیت‌های ارزشمندی در کشور وجود دارد تا ایشان بتوانند از این ظرفیت‌های ملی استفاده کند و آن مرکز هم تشکیل بشود. من فکر می‌کنم که این بحث‌ها دارد حل می‌شود.
چرا از همان ابتدا این بحث‌های مذاکرات و تفاهم‌نامه‌ها بوجود نیامد؟
ما مطرح کردیم…
اما هر دو طیف در این میان طناب کشی کردند.
ما مطرح کردیم. طناب‌کشی نکردیم. من از وقتی که به این موسسه آمدم شروع به کار کردن کردم. اعتقاد دارم موسسه یک جایگاه و یک ظرفیت ارزشمندی در کشور دارد. کارشناسان و نیروی با ارزشی دارد. فناوری‌های خوبی در اینجا بومی‌سازی شده باید تقویت شود. در تلاش هستند که جایگاه موسسه هم در کشور و هم در حوزه بین‌الملل ارتقاء یابد و این ظرفیت ارزشمند نیروی انسانی که در موسسه وجود دارد، در جامعه ملی و بین‌المللی موثرتر باشد.
یکی از موضوعاتی که لابلای چالش‌ها پیش آمد این بود که اگر این موسسه تضعیف یا منحل شود، نیروهای انسانی که اینجا هستند، ممکن است بیکار شوند. طبق آماری که موسسه اعلام کرده ۸۰ درصد جزو نیروهای ثابت هستند. چه تعداد نیروی انسانی در این موسسه فعالیت می‌کنند و آیا نیاز است که مرکز این میزان نیروی ثابت داشته باشد درحالی که می‌تواند از بازوی پژوهشی و تحقیقاتی دانشگاه‌ها استفاده کند؟
طبق آخرین آماری که دارم ۷۱۸ نفر در مرکز به صورت ثابت حقوق دریافت می‌کنند. این افراد در حوزه‌های مخابرات، ارتباطات و ماهواره فعالیت می‌کنند و فقط ۹۰ نفر در گروه ماهواره موسسه فعالیت می‌کنند. اما اینکه این جمعیت مورد نیاز است یا نه، باید شتاب توسعه ICT در برنامه پنجم توسعه را با بقیه تکنولوژی‌ها مقایسه کنید. مایکروسافت فقط ۹۴ هزار نفر کارمند دارد. بالطبع این نرخ در موسسه خیلی کم است و ما باید ارتقا پیدا کنیم و هوشمندانه عمل کنیم.
البته خروجی‌ها هم فرق می‌کند. خروجی مایکروسافت با ۹۴ هزار کارمندش اصلا قابل قیاس با موسسه تحقیقات ارتباطات نیست.
یا مرکز تحقیقات در آمریکا یا کره جنوبی. به آمارهای آنها نگاه کنید، تعداد نیروی انسانی آنها کمتر از این نرخ‌ها نیستند. البته ما داریم بازرنگری می‌کنیم و یکی از مهمترین برنامه‌هایمان هم توانمندسازی موسسه است یعنی توانمندسازی نیروی انسانی موسسه که در جلسات آینده برنامه‌های آن را اعلام خواهیم کرد.
میزان هزینه‌های مجموعه مشخص است که چقدر است؟
۷۰۰ نفرمشغول به کار هستند و حجم زیادی هم پروژه برای واگذاری به دانشگاه‌ها و شرکت‌ها داریم که همه جزو تعهدات ما است. رقم دقیق آن را ندارم اما می‌توانید متوسط بگیرید.
رقمی که از پروژهها حمایت می‌کنید، در سال چقدر است؟ چه مقدار پروژه تحت حمایت دارید که نبود مرکز تحقیقات ممکن است به این بخش‌‌ها صدمه بزند؟
الان ۱۶۰ پروژه در موسسه فعال است که بیشتر آنها مرتبط با وزارت ارتباطات است. می‌خواهیم نرخ این پروژهها، تعداد و حجم آنها را بالا ببریم. احساس می‌کنم با ظرفیتی که ما داریم و ظرفیت حوزه ملی این روزها خیلی‌ها چه شرکت‌ها، چه دانشکده‌ها و چه مراکز تحقیقاتی به ما مراجعه می‌کنند و حاضر به حمایت هستند. احساس می‌کنم این نرخ طی چند هفته آینده به شدت افزایش خواهد یافت و امیدواریم توسعه زیرساخت‌های کشور در حوزه ICT تقویت شود و کشور بتواند در برنامه پنجم توسعه آن دو درصدی که از محل فناوری اطلاعات و ارتباطات در GDP دیده است، محقق کند.
این نرخ‌ها را می‌خواهید بالا ببرید، یعنی رقم حمایت از پروژهها را بالا ببرید؟
اگر ما حجم زیادی پروژه را جذب کنیم، به همان میزان افزایش می‌یابد. بیشترین دغدغه ما برون‌سپاری است. استفاده از ظرفیت ملی در اولویت ما است. احساس می‌کنیم با ظرفیتی که داریم حجم زیادی از پروژهها را جذب خواهیم کرد و تقریب اولیه ما حجم بالایی با رشد قابل ملاحظه‌ای است چون تکلیف‌های جدی در برنامه پنجم توسعه داریم و باید به صورت جدی ورود کنیم و جذب پروژه منجر به این می‌شود که ما بتوانیم حجم برون سپاری‌ها را بالا ببریم. به دنبال آن این نرخ هم افزایش خواهد یافت.
رقم بودجه مرکز مشخص است؟
بله، امسال در بودجه موسسه تقریبا ۲۰ میلیارد تومان برای طرح، ۱۰ میلیارد تومان برای هزینه‌های جاری و ۶میلیارد تومان هم به عنوان درآمد اختصاصی در نظر گرفته شده است. البته درآمد اختصاصی جزو اولویت‌هایمان است و تلاش می‌کنیم حداکثر درآمد اختصاصی را برای مرکز جذب کنیم.
امسال ۶ میلیارد تومان درآمد اختصاصی برای موسسه پیش‌بینی شده، در سال‌های قبل چقدر بوده است؟
در سال‌های گذشته این رقم خیلی کم بوده است.
ظاهرا اصلا به این بخش توجه نمی‌شده است.
اصلا به آن توجه نمی‌شد اما ما هفته گذشته ۳/۳میلیارد تومان بودجه را با سازمان فضایی نهایی کردیم که به همین میزان درآمد اختصاصی موسسه را محقق کردیم و ادامه هم پیدا می‌کند. امیدواریم تا یکی دو هفته آینده توافقنامه‌مان تبدیل به قرارداد بشود و چند میلیارد دیگر نیز به آن اضافه بشود. بخش‌های دیگر کشور هنوز باقی‌مانده‌اند و با شرکت مخابرات ایران، همراه اول، ایرانسل و رایتل نیز کار خواهیم کرد. الان کاری را با رایتل شروع کردیم. این یکی از محورهای اصلی برنامه من است که بودجه اختصاصی را افزایش بدهیم. موسسه هم یک ظرفیتی دارد و در تلاشیم بستری برای تقویت زیرساخت‌های کشور بشویم. ما حداکثر ظرفیت ملی را بکار خواهیم برد.
نحوه برون سپاری پروژهها و به خدمت گرفتن توان دانشگاه‌ها در موسسه به چه صورت است؟ دانشگاه باید اعلام آمادگی کند یا مرکز بسته به توان دانشگاه اجرای پروژه‌ای را به آن واگذار می‌کند؟
در دوره‌های گذشته اینطور بود که مرکز پروژه‌هایش را از طریق سایت فراخوان می‌کرد و دانشگاه‌ها مراجعه و در مناقصه شرکت می‌کردند و در شورای پژوهشی مطرح و یک دانشگاه یا پیمانکار انتخاب می‌شد. اما در تلاش هستیم که این فضا را تقویت کنیم. جلسات جدی با دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌ها را شروع کردیم. می‌خواهیم آنها حضور داشته باشند و با حضور آنها و مطرح کردن نیازهای کشور، آنها هم به این بخش کمک کنند.
چند سال پیش اساسنامه جدید مرکز تحقیقات مخابرات ایران تصویب و ابلاغ شد. باتوجه به این برنامه‌ها و اهدافی که در نظر گرفتید، برنامه‌ای برای اصلاح ساختار دوباره موسسه دارید تا بتوانید به آن اهداف دست پیدا کنید؟
چند برنامه برای اصلاح جایگاه مدنظرمان قرار دارد. نامه‌ای را به وزارت علوم ارسال کرده‌ایم که موسسه به پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ارتقا پیدا کند. اگر مرکز تحقیقاتی سه پژوهشکده داشته باشد، این ظرفیت را برای اخذ مجوز پژوهشگاه دارد. برای تشکیل یک پژوهشکده مطالعات راهبردی و اقتصادی هم به وزارت علوم درخواست داده‌ایم چون سه گروه در این حوزه داریم. با وزارت علوم هم صحبت کردیم که ما به یکسری تخصص‌های خاص نیاز داریم که در دانشگاه‌ها آموزش داده نمی‌شوند.
مثل چه تخصص‌هایی؟
مانند تخصص‌های خاص حوزه رگولاتوری یا در بعضی حوزه‌های مرتبط با وزارت ارتباطات. رایزنی‌هایی کردیم که امیدواریم برای سال جاری یکسری دانشجوی دکترای پژوهش‌محور جذب کنیم. درخواست جذب ۱۵دانشجوی دکترای پژوهش محور را به وزارت علوم دادیم و امیدواریم مسیر مصوبش را طی بکند.
رشته‌های آن مشخص شده؟
رشته‌های خاصی است که پژوهش محور است. پژوهش محور برای دانشجوی دکترا یعنی اینکه برای حل یک مساله، یک گلوگاه یا یک مشکل جذب می‌شوند تا آن مشکل را حل کنند. برای حل آن مشکل هم ۳ تا ۸ واحد درس باید بگذارند که در راستای حل و انجام پروژه تشخیص داده می‌شود و مسیرش را طی خواهد کرد.
باتوجه به برنامه‌هایی که اعلام کردید، تضمین می‌کنید که مرکز اینطور تضعیف نشود؟ چون با ساختار تقلیل یافته وزارت ارتباطات تضعیف شدن مرکز باعث تضعیف بیشتر وزارتخانه می‌شود.
دقیقا. به همین خاطر هم به صورت جدی کارهای خود را شروع کردیم و بایستی به نقطه‌ای برسیم که در آینده شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم. این مستلزم تقویت جایگاه موسسه در اهداف وزارت است بطوریکه همه حس کنند که جایگاه موسسه در تحقق اهداف وزارت ارتباطات نقش کلیدی داشته است.
طبق مذاکرات با شورای عالی فضای مجازی، آیا جایگاه مرکز را به عنوان یک مرکز تثبیت شده پذیرفته‌اند؟
من اطلاعی راجع به آن موضوع ندارم. ما یک موسسه‌ای در زیرمجموعه وزارت ارتباطات هستیم و من از طرق وزیر ارتباطات حکم‌ام را گرفتم. روزی هم که حکم به من ابلاغ شد، در موسسه حضور پیدا کردم و خارج از این بحث‌ها کارم را جدی شروع کردم. همه دوستان هم در این باره شاهد هستند و می‌توانید از تمام کارشناسان پرس و جو بکنید. چون احساس می‌کنم کشور در چنین شرایطی که وجود دارد، مهمترین تهدیداتش تهدیدات سایبری است و در چنین شرایط تحریم ما نباید حتی یک ثانیه غفلت کنیم. این موضوع را به تمام مدیرانم هم تاکید داشتم که یک دقیقه تاخیر جایز نیست و تمام تلاش‌مان را می‌گذاریم که به کشور کمک کنیم و خودم تلاش کردم وارد بحث‌های جانبی نشوم.
منبع: عصر ارتباط
ارسال یک نظر